این کتاب درباره شیوه و اسلوبهای نقد تاریخی در میان اندیشمندان مسلمان است. در واقع این مساله که گزارشهای تاریخی از قرن چهارم تا 10 هجری قمری چگونه از سوی این دانشمندان نقد شدهاند، اهمیت بسیاری دارد.
نقد تاریخی از مباحث مهم حوزه فلسفه علم تاریخ است که امروزه، با رونق گرفتن مباحث معرفت شناختی در دانش تاریخ، مورد توجه ویژه قرار گرفته است.
ارزش کتاب اسد رستم بیشتر در تلاش وی برای ارائه تبیین بوممحور از نقد تاریخی است. با آنکه رستم، به شهادت کتابش، آگاهی نسبتاً کاملی نیز از نظریات اندیشمندان غربی درباره نقد تاریخی دارد، هدف وی در واقع خوانشی بومی از مبحث علمی نقد تاریخی برای تاریخورزان مسلمان است.
او سعی میکند با کمک گرفتن از مبحث نقد تاریخی، پیوند وثیقی میان دانش تاریخ و علم حدیث برقرار کند و به زبان و بیانی سخن براند که تاریخورزان مسلمان بتوانند آن را درباره متون اسلامی تعمیم ببخشند.
فهرست مطالب کتاب به این قرار است:
سخن اول
مقدمه مترجمان
مقدمه مؤلف
باب اول: گردآوری مراجع تاریخی
باب دوم: علوم مقدماتی
باب سوم: نقد مراجع
باب چهارم: تنظیم کار
باب پنجم: تفسیر متن
باب ششم: عدالت و ضبط
باب هفتم: بررسی موردی حوادث تاریخی
باب هشتم: تألیف (پیوند دادن و کنار هم چیدن مطالب)
باب نهم: اجتهاد
باب دهم: تعلیل و توضیح (ریشهیابی و شفافسازی)
باب یازدهم: ارائه مطالب
ضمایم مترجمان شامل:
درآمدی بر نقد تاریخی
درآمدی بر سنخ شناسی مراجع تاریخی
اسد، رستم: مصطلح التاریخ: روش نقد تاریخی (روایت بوم محور از تاریخ ورزی علمی مسلمانان) ترجمه و تحقیق: سید محمدرضی مصطفوینیا و حسن حضرتی، 262 صفحه، پژوهشکده تاریخ اسلام و سمت، 1392.
منبع: كتابخانه مجلس شورای اسلامی