کتاب حاضر مأخوذ از نسخه منحصر به فردی میباشد که با نام قراردادی شورش شیخ عبیدالله به شماره ۳۶۴۰۶ در کتابخانه آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود. این نسخه با خط شکسته نستعلیق تحریری، مختلف السطور و کاغذ فرنگی نخودی در ۸۱ برگ با جلد گالینگور قهوه‌ای تحریر شده است.
نویسنده این نسخه نه در آغاز و نه در انجام، نامی از خود نبرده و به همین صورت تاریخ کتابت را نیز ننوشته است، اما برخی از اشارات وی می‌نمایاند که زمان تألیف رساله باید در حدود سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۰۳ قمری باشد.
نسخه فاقد بخش‌بندی منظم است و لذا فهرست مطالب با تأکید بر تاریخ وقایع تنظیم گردیده است، چرا که یکی از امتیازات نسخه حاضر، همین حضور داشتن مؤلف در وقایع اورمیه و همراهی او با اقبال‌الدوله و ثبت آن وقایع به صورت روزشمار میباشد.
نویسنده دلیل نگارش رساله‌اش را دروغ‌نویسی در مورد حوادث اورمیه دانسته است: «در وقایع اورمی که بصیرت داشتم دیدم هرچه نوشته‌اند، روایات دروغ و اسنادات خالی از فروغ بوده، از روی عدم استحضار نوشته‌اند». نویسنده شخصی آشنا با ادبیات فارسی و دواوین شعرا بوده است، چه نثر گاه مسجع و آهنگین او این مسئله را تأیید می‌کند، همچنان که شاهد مثال‌هایی که از آیات قرآن و نهج البلاغه و دواوین شعرای عرب آورده، چیره دستی او را در ادبیات عرب نیز می‌نمایاند.
مصححان تمامی آیات و روایات و شعرهای عربی و فارسی را تا حد امکان با منابع اصلی مستند کرده و در پاورقی اختلاف‌ها و استنادات را نشان داده‌اند.
از آنجا که نسخه، در نوع خود منحصر به فرد میباشد، سعی شده تا حوادث با منابع هم ارز تطبیق داده شوند و مکان‌ها با منابع جغرافیایی مستند شوند.
فهرست مطالب کتاب به این قرار است:
مقدمه
بخش اول- واقعه محاربه شیخ عبیدالله از قول یک سیاح
بخش دوم- ورود تیمور پاشا خان سرتیپ به خاک اورمیه
بخش سوم- خلاصه کتاب سوانح ساوجبلاغ و وقایع مراغه
نمایه‌ها شامل:
نام‌ها و طوایف
جای‌ها
کتاب‌نامه
دکتر محمد رجبی، رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی در مقدمه خود بر این کتاب اینگونه نوشته‌اند:
در سال‌های اخیر مرکز پژوهش کتابخانه مجلس سعی کرده است با چاپ آثاری راجع به شورش شیخ عبیدالله کرد که در دوره ناصری و در مرزهای غربی ایران، همچون اورمیه، خوی و میاندوآب اتفاق افتاد، تاحدّی خلأ موجود در پژوهش‌های مربوط به این واقعه را جبران کند، و منابع مهمی را در اختیار محققان و تاریخ پژوهان قرار دهد.
کتاب حاضر نیز با همین رویکرد به خوانندگان تقدیم شده است. اهمیت این کتاب، بدین جهت است که نویسنده آن از صاحب منصبان نزدیک شجاع الدوله و اقبال الدوله حاکم اورمیه بوده و خود در آن رویدادها حضور داشته و در محاصره اورمیه، دوش به دوش اقبال‌الدوله برای حفظ شهر، سنگر به سنگر جنگیده است و حتی در مذاکرات میان کنسول انگلیس، از طرف شیخ عبیدالله، مأمور رایزنی با اقبال الدوله برای تسلیم شهر بوده و گفت‌وگوهای جزئی آن دو را در اثرش ثبت کرده است.
نکته مهم آنکه نویسنده، دارای اندیشه سیاسی است و رخدادها را با نگاهی کلان مورد بررسی قرار می دهد و به علل عقب ماندگی ایران نیز توجه نشان می‌دهد و در علت‌یابی وقوع این حادثه، به یک علت اکتفا نکرده و نقش مظفرالدین میرزا، سران ایلات، کارگزاران آذربایجان و دیگران را در جای خود مورد نقد و کاوش قرار داده است. مهم‌تر آنکه وی در نوشته‌اش صرفاً رویداد نگاری نکرده و سعی داشته تحلیل عمیقی از این رویداد ارائه کند. این اثر، از آن حیث که دارای اطلاعات درجه اول از ناآرامی‌های مرزی ایران و عثمانی در دوره ناصری است، می‌تواند در بررسی تاریخ معاصر آذربایجان و غرب ایران، حائز اهمیت باشد.
«روایت یک سیاح از شورش شیخ عبیدالله» با تحقیق و تصحیح محمدحسین سلیمانی و حسن علی فریدونی از سوی انتشارات کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی در ۱۷۴ صفحه منتشر شده است.