میراث مکتوب- مقالۀ «پیرامون کتابشناسی آثار فارسی چاپ شده در شبهقاره (هند، پاکستان، بنگلادش)» نوشتۀ قاسم صافی در مجلۀ «تحقیقات کتابداری و اطلاع‌رسانی دانشگاهی» دانشگاه تهران به چاپ رسیده است.
در چکیدۀ این مقاله می‌خوانیم:
نوشتۀ حاضر، شرحی است به معرفی و بیان نکاتی پیرامون مجموعه هفت جلدی «کتابشناسی آثار فارسی چاپ شده در شبه قاره (هند، پاکستان، بنگلادش) که به همت یکی از پیشکسوتان فهرست‌نویسی سامان یافته است و تدوین و نشر آن به سوابق کاری مؤلف آقای دکتر عارف نوشاهی باز می‌گردد؛ زیرا وی علاوه بر تجربه کار فهرست‌نویسی در آرشیوها و کتابخانه‌های متعدد، سالیانی چند با سازمان‌ها و نهادهای آرشیوی و کتابداری همکاری کرده است و همه اینها سبب شده است تا او به عنوان پژوهشگر فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی و چاپی و تصحیح و تألیف آثاری به عنوان متخصص حرفه مند به مقایسه آرشیوها و کتابخانه‌ها و شناسایی منابع مکتوب بپردازد؛ و ضمن ارائه تاریخچه‌ای از پیدایش ضروری فهرست‌نگاری در آرشیو کتابخانه‌های عمومی دولتی و شخصی به تحولات تاریخی آن هم اشاره کند و نقش عمده‌ای را مربوط به تاریخ کتابداری شبهقاره و ایران زمین به دست دهد. اطلاع‌رسانی و دستیابی پژوهشگران و علاقه‌مندان به آشنایی با فهرست آثار فارسی چاپ شده و مراجع آن در شبهقاره و نحوه دسترسی آنان به منابع چاپی و پدیده‌های علمی و دست‌آوردهای تاریخی در موضوعات مختلف در فراسوی مرزهای ایران همچنین نمایاندن تاریخ چاپ آثار فارسی و نویسندگان منابع مرجع این دیار و نمایی از وضعیت زبان و ادب فارسی در گذشته تاریخی و در بخشی از تاریخ ادبیات ایران در ممالک هند و پاکستان و بنگلادش مد نظر است.
روش پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ گردآوری و تحلیل داده‌ها تحقیقات طولی علمی و توصیفی و مقایسه‌ای است و با در نظر گرفتن معیار زمان و مقاطعی از ادوار تاریخی را از آغاز صنعت چاپ تا سال ۲۰۲۳ در بر می‌گیرد و به عواملی که موجب پیدایی دگرگونی‌ها در صنعت نشر پدید آمده توجه دارد.
نتایج حاصل از توصیف معرفی آثار فارسی چاپ شده در شبه قاره برای آگاهی اهل علم و ادب و پاسخ به نیازهای آنان و کسانی است که تمایل دارند با موضوعات مختلف انجام گرفته در شبه قاره آشنا شوند و در تهیه پژوهش‌های خود استفاده کنند و نقش تألیفی بیشتری را در ارائه و تولید دانش علمی به دست آورند و قطعاً زمینه‌ای را برای انجام تحقیقات دیگر تقویت می‌کند و در نهایت مهارت پژوهشگران را در زمینه مناسب ادبیات نظری و پژوهشی و آموزشی ارتقا می‌دهد و باعث توسعه مهارت‌های ارتباطی و همکاری و تقویت مبانی مشترک فرهنگی می‌شود.
برای دریافت متن کامل مقاله کلیک کنید.