میراث مکتوب- مراسم رونمایی از چاپ سوم «علی‌نامه» به مناسبت میلاد امیرالمومنین علی (ع) روز شنبه، ۲۲ دی‌ماه ۱۴۰۳ در قالب یکصد و هشتاد و یکمین نشست مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب برگزار شد.
سجاد آیدنلو، شاهنامه‌شناس و استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام‌نور ارومیه (با فیلم ضبط شده)، نیلوفر انصاری، پژوهشگر پسادکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس، علی شاپوران، شاهنامه‌پژوه دانشگاه سنت اندروز بریتانیا (به صورت برخط)، و رضا بیات، استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی و مصحح کتاب «علی‌نامه»، سخنرانان این مراسم بودند.
در ابتدای این نشست اکبر ایرانی، مدیرعامل مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب، توضیحاتی در خصوص علی‌نامه ارائه کرد و پس از آن الوند بهاری، مدیر نشست به ارائۀ توضیحاتی در خصوص روند شناسایی نسخۀ خطی علی‌نامه در ترکیه و معرفی آن به جامعۀ علمی و پژوهش‌های صورت گرفته دربارۀ آن پرداخت.
در ادامه علی شاپوران دربارۀ ابیات الحاقی شاهنامه و در مقایسۀ شاهنامه و علی‌نامه نکاتی بیان کرد و در نقد کلان‌روایت‌های ایران‌دوستان و ایران‌ستیزان در موضوعات مورد بحثش، ابهامات در خصوص وضعیت فرهنگی و مذهبی عصر فردوسی و پس از آن و تأثیر آن در ایجاد ابیات الحاقی، و ابهامات در خصوص مذهب فردوسی سخن گفت.
در ادامه خانم نیلوفر انصاری دربارۀ شخصیت امام علی (ع) در دو منظومۀ علی‌نامه و خاوران‌نامه سخن گفت. وی به ذکر برخی روایات از امام علی و دربارۀ ایشان و ابیاتی از علی‌نامه که آنها را انعکاس داده پرداخت.
در ادامه فیلم سخنان سجاد آیدنلو پخش شد. آیدنلو نیز ضمن مروری بر روند شناسایی منظومۀ علی‌نامه و فعالیت‌های پژوهشی صورت گرفته بر این اثر، از جمله مقالات و ویژه‌نامه منتشرشده در میراث مکتوب، بر این نکته تأکید کرد که بهترین و مؤثرترین کارها را دربارۀ علی‌نامه میراث مکتوب انجام داده است. وی همچنین توجه پژوهشگران را به دو موضوع پژوهشی جلب کرد؛ یکی مقایسۀ علی‌نامه و شاهنامه از جهت نقد محتوای شاهنامه از موضع دینی و مذهبی، و دیگری میزان تطبیق گزارش‌های منظومه‌های دینی همچون علی‌نامه با اخبار و منابع تاریخی دعوت کرد.
سخنرانی بعدی نشست رضا بیات، مصحح علی‌نامه بود که ضمن اشاره تبدیل شدن تصحیح و چاپ علی‌نامه به نقطه آغاز پژوهش‌هایش در حوزۀ ادبیات دینی، گزارشی از این حوزل فعالیتی خود ارائه کرد. او همچنین با اشاره به تمرکزش بر این حوزۀ پژوهشی، به تبیین جایگاه ادبیات شیعی در تاریخ ایران و توضیح روند علی‌دوستی در شعر فارسی پرداخت. او بر این نکته تأکید کرد که مدح امام علی در شعر فارسی و حتی در نزد شاعران سنی مذهب نیز امری آشکار است. بیات همچنین به طرح مباحثی در خصوص روند حرکت شیعه در ایران در قرون بعد از سرایش علی‌نامه نیز پرداخت و نتیج گرفت که تشیع یک پدیده ریشه‌دار در ایران بوده است.
على‌نامه منظومه‌اى شيعى و بازمانده از سده پنجم هجرى است كه شاعرى به نام يا تخلّص «ربيع» آن را در سال ۴۸۲ ه. سروده است. از سراينده آگاهى زيادى در دست نيست. سراینده منظومه علی‌نامه ماجراهای تاریخ اسلام را به‌طور مختصر از خلافت ابوبکر آغاز کرده و با روایت خلافت امام علی(ع)، دو جنگ جمل و صفین را به‌تفصیل تمام در پانزده بخش با عنوان «مجلس» آورده است. اين اثر هم از نظر تاريخ شعر فارسى و حماسى و هم از نظر تاريخ شعر شيعى و حماسه‌هاى شيعى و تاريخى ارزش و اهميت زيادى دارد و مى‌تواند از جنبه‌هاى گوناگون مورد توجه پژوهشگران قرار گيرد. معرفی و انتشار علی‌نامه پیشینه سُرایش منظومه‌های فارسی حماسی شیعی را چهار قرن به‌عقب برده است. «علی‌نامه» با تصحیح رضا بیات و ابوالفضل غلامی، نخستین بار در سال ۱۳۸۹ از سوی مؤسسۀ میراث مکتوب به چاپ رسید.
