میراث مکتوب- یکصد و هفتاد و نهمین نشست مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب با همکاری پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) به رونمایی و معرفی کتابِ «تحریر کتاب الاُکَر لثاوذوسیوس (رساله‌ای در هندسه کره)»، اثر خواجه نصیرالدین طوسی اختصاص دارد.
این نشست روز دوشنبه 28 آبان 1403، ساعت 18 تا 20، در پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) برگزار خواهد شد.
سخنرانان:
معصومه امیری مقدم، پژوهشگر تاریخ علم دانشگاه تهران (برخط)
حسن امینی، پژوهشکدۀ تاریخ علم دانشگاه تهران (برخط)
حسین معصومی همدانی، مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
سجاد نیک‌فهم خوب‌روان، مؤسسۀ مطالعات اسلامی دانشگاه مک‌گیل (برخط)
تئودوسیوس، ریاضیدان قرن اول پیش از میلاد، اُکَر را به زبان یونانی نوشت. این کتاب شامل قضیه‌های پرکاربرد هندسهٔ کروی است. اُکَر به همراه آثار دیگر یونانی، در جریان نهضت ترجمه، در قرن سوم هجری به عربی ترجمه شد. خواجه نصیرالدین ترجمهٔ عربی اُکَر را به همراه تعداد دیگری از آثار مهم و پرکاربرد ریاضی و نجوم در قرن هفتم هجری تحریر کرد. کاربرد این کتاب در مطالعهٔ آثار نجومی از یک سو و تحریر دقیق و روان طوسی از سوی دیگر باعث شد که تحریر اُکَر طوسی مورد اقبال بسیاری از استادان و دانشجویان ریاضی و نجوم قرار گیرد و حاشیه‌های بسیاری بر آن نوشته شد. طوسی در این تحریر علاوه بر آن که ساختار ریاضی اُکَر را قوت بخشیده است، مطالبی را به آن افزوده است که هم از نظر تاریخی و هم از نظر علمی اهمیت بسیاری دارند.
تحریر طوسی تا کنون چندین بار به صورت سنگی یا حروفی به چاپ رسیده است، اما هیچ یک از این چاپ‌ها تصحيح انتقادی محسوب نمی‌شوند و با توجه به اهمیت این اثر در تاریخ ریاضیات دورهٔ اسلامی ایران، به دست دادن یک متن انتقادی از آن ضرورت کامل داشت.
«تحریر کتاب الاُکَر لثاوذوسیوس (رساله‌ای در هندسهٔ کره)» تألیف: نصیرالدین محمد طوسی (قرن ۷ ه.ق) با تصحیح، ترجمه فارسی، مقدمه و شرح معصومه امیری‌مقدم، زیر نظر حسین معصومی همدانی، از سوی مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب چاپ و منتشر شده است.
آدرس محل برگزاری نشست: تهران، خیابان انقلاب اسلامی، خیابان فلسطین جنوبی، خیابان خواجه نصیر، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)، طبقۀ ششم، تالار سخن
پخش در اینستاگرام: mirasmaktoob
پخش در گوگل میت: https://meet.google.com/jsw-mbuk-zbt
پخش در ادوبی کانکت: https://meeting.irandoc.ac.ir/mirasmaktoob
شمارۀ تماس: 66490612
www.mirasmaktoob.com
