میراث مکتوب- امروز با دریافت خبر درگذشت ناگهانی دوست دانشمند، پژوهشگر کوشا و ادیب دردآشنا و شاهنامهپژوه نکتهسنج دکتر فرزین غفوری، بهت و اندوهی عمیق به جانم نشست و آه کشیدم و دریغ گفتم.
اگر مرگ داد است بیداد چیست؟
زمانی زندهیاد ابوالفضل خطیبی شاهنامهپژوه فقید این بیت را در آیین یادبود دکتر اکبر نحوی که در فرهنگستان زبان و ادب فارسی برپا شد، موضوع سخنش قرار داد و دادِ سخن داد. غافل از این که او نیز درپی نحوی روان خواهد شد و غفوری نیز در قفای او سپری. شگفتا که هر سه در شاهنامهپژوهی یلی بودند بیهمتا. جز نغمۀ تسلیم و رضا چه میتوان سرود که دست اجل بیرحم است و حضورش نابهنگام است و برای یاران غافلگیرکننده.
فرزین غفوری نخبهای سختکوش بود و با اینکه تازه گام به میانسالی نهاده بود، کارهای درخشانی کرده بود و کارنامۀ پرباری داشت. او رتبۀ نخست آزمون دکتری دانشگاه تهران در رشتۀ تاریخ ایران باستان در سال ۸۹ را احراز و در سال ۹۴ از پایاننامۀ خود با عنوان سنجش منابع تاریخی شاهنامه فردوسی دربارۀ پادشاهی خسرو انوشیروان با نمرۀ عالی دفاع کرد.
در سال ۹۵ پایاننامۀ او در ششمین دورۀ جایزۀ استاد دکتر فتحالله مجتبایی برگزیده شد. افتخار انتشار این اثر پژوهشی در سال۹۷ نصیب میراث مکتوب گردید. آذرماه همانسال این اثر برگزیدۀ پانزدهمین جشنوارۀ پژوهش فرهنگی سال شد. سال ۹۸ نیز کتاب سنجش منابع شاهنامه برگزیدۀ قلم زرین انجمن قلم ایران و لوح سپاس دریافت کرد.
فرزین غفوری بحق در فرهنگستان زبان و ادب فارسی جایگاه خوبی پیدا کرد. در گروه واژهگزینی به کار مشغول و سپس به عضویت در کارگروه بازنگری دستور خط فارسی درآمد. نظریهپرداز بود و ذهنی پویا داشت. مقالهای نوشت دربارۀ “طبقهبندی الفبای فارسی براساس ساختار نوشتاری” که مورد توجه صاحبنظران قرار گرفت. اهل درد بود و نسبت به رویدادهای روزگارش بیتفاوت نبود. او برای کمک به میراث مکتوب از هیچ اندیشه و عملی دریغ نداشت و نگران اوضاع مؤسسه بود. طرحی نوشت که چگونه از دوستداران میراث مکتوب حق عضویت گرفته شود و از راه لطف با اینکه خود مستعنی نبود، نامه داد و از حقالتألیفش گذشت. اما صد افسوس و دریغ که زود پر کشید در آشیانۀ ابد سکنا گزید و ما ماندیم مات و مبهوت ازین داستان شگفت خلقت!
و به قول ابوسعید:
اسرار ازل را نه تو دانی و نه من
وین حرف معما نه تو خوانی و نه من
فرزین غفوری جزء معدود محققان نکتهسنج شاهنامه بود و آیندهای درخشان پیشرو داشت.
فقدان او صدمهای سهمگین به قلمرو مطالعات شاهنامهپژوهی بود. خدایش بیامرزاد و او را غریق رحمت بیکران خود کناد. اینجانب این اندوه بزرگ را به خانوادۀ داغدار و جامعۀ ادبی و دوستان و همکارانش در فرهنگستان زبان و ادب فارسی تسلیت میگویم و برای بازماندگان آرزوی صبر و شکیبایی دارم.
اکبر ایرانی
مدیر عامل مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب
گفتنی است غفوری برای کتاب «سنجش منابع تاریخی شاهنامه در پادشاهی خسرو انوشیروان» برگزیده هفدهمین دورۀ جایزۀ قلم زرّین (پژوهش برگزیده در حوزۀ نقد و پژوهش ادبی)، برندۀ پانزدهمین دورۀ جایزۀ پژوهش فرهنگی سال (پژوهش برگزیده در حوزۀ مطالعات ادبی و زبان فارسی) و برندۀ ششمین دورۀ جایزۀ استاد دکتر فتحالله مجتبایی (یکی از دو رسالۀ دکتری برگزیدۀ سال ۱۳۹۴ در حوزۀ ادبیات، عرفان و فلسفه) شد.
برای مشاهدۀ کارنامۀ علمی زندهیاد فرزین غفوری کلیک کنید.