میراث مکتوب- به تصور برخی محققان و صاحبنظران، سهروردی به واسطه ابتکارات جدی و متکثری که در حوزه تفکر فلسفی داشته میتواند در حل مسائل مبتلا به جهان امروز مفید واقع شود از این رو پررنگ شدن تلاشها برای معرفی فلسفه سهروردی در دنیا ضروری است.
سهروردی از برجستهترین حکیمان و فیلسوفان مسلمان و مؤسس یکی از مهمترین مکتبها و جریانهای فلسفی در اسلام با عنوان «حکمت اشراق» است، او زندگی کوتاه اما پر ثمری داشت و با حیات ۳۸ ساله خود، حیاتی دوباره به حکمت ایرانی بخشید.
رسالهها و داستانهای رمزی، بخش مهمی از آثار سهروردی را تشکیل میدهد که شماری از آنها به زبان فارسی و برخی نیز به عربی است؛ از جمله این آثار میتوان به عقل سرخ، آواز پر جبرئیل، صفیر سیمرغ، لغت موران، روزی با جماعت صوفیان، فی حقیقة لعشق، غربة الغربیة، هیاکل النور و کلمة التصوف اشاره کرد.
“حکمت الاشراق” مهمترین و معروفترین کتاب سهروردی به زبان عربی است؛ او در این کتاب به تبیین و تشریح آرای خود پرداخته و در مقدمه کتاب، خواندن آن را به کسانی که تنها جویای حکمت بحثی و استدلالی هستند توصیه نمیکند، او بهرهمندی از تابش بارقههای الهی را از شرایط خوانندگان کتاب “حمکت الاشراق” عنوان کرده است.
هشتم مردادماه در تقویم کشور به نام حکیم سهروردی رقم خورده و روز بزرگداشت شیخ اشراق نامگذاری شده است.
به همین مناسبت نشست تخصصی بزرگداشت شیخ اشراق روز دوشنبه با حضور شماری از سهروردیپژوهان، چهرههای فرهنگی و علمی و علاقهمندان حکمت و فلسفه در سالن اجتماعات کتابخانه عمومی سهروردی شهر زنجان برگزار شد.
برخی مستشرقان گمان میکنند فلسفه در جهان اسلام با ابنسینا تمام شده است
استاد فلسفه دانشگاه زنجان در این نشست در سخنانی به ویژگیها فلسفه سهروردی و تفاوت آن با دیگر مکاتب فلسفی جهان اسلام اشاره کرد و گفت: برخی مستشرقان ادعا کردند که فلسفه در جهان اسلام با ابنسینا تمام شد چون اصل فلسفه را مساوی و مساوق با روش مشایی (عقلی) قلمداد میکنند در حالی که با ظهور سهروردی، راه جدید و متفاوتی با فلسفه مشایی گشوده شد.
سحر کاوندی با بیان اینکه روش دستیابی به حقیقت در این فلسفه با فلسفه مشایی (یونانی) متفاوت است، افزود: مطابق حکمت اشراقی، روشنایی درون، عقل را روش میکند، در واقع نور عقلانی پسینی است و آنچه پیشینی است روشنایی درون است.
وی ادامه داد: منشأ و خمیره اصلی معرفت در فلسفه سهروردی، کسبی نیست بلکه کشفی است.
استاد فلسفه دانشگاه زنجان گفت: فلسفه سهروردی یک فلسفه تأسیسی است اگر چه متفکرانی مثل هانری کربن معتقدند کار سهروردی بیشتر احیاگری حکمت ایران باستان (حکمت خسروانی) است.
ابتکارات و اندیشه سهروردی، ظرفیت حل مسائل امروزی را دارد
یحیی جهانگیری، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی قم نیز در این نشست به جایگاه سهروردی و فلسفه او در دنیا اشاره کرد و گفت: سهروردی در کنار سیر ضمیری، سیر زمینی داشت و برای اندوختن دانش به سرزمینهای مختلفی سفر کرد ولی در زمانه و زمینه خود درست فهم نشد و متهم به الحاد شد و جانش را گرفتند.
وی ادامه داد: سهروردی با شهادتش و با خون خودش کتاب دیگری نوشت ولی این اثر و بُعد سهروردی در جایی روایت نمیشود.
جهانگیری گفت: سهروردی را غربیها برای ما روایت کردند و این مایه تأسف و یک تراژدی است.
وی خاطرنشان کرد: دلیل اینکه چرا غربیها به سهروردی توجه و علاقه دارند این است که سهروردی فیلسوف مفسر نیست بلکه مصور است و راهی برای تبدیل معقولات به محسوسات میگشاید و ابتکارات و اندیشه او ظرفیت حل مسائل را دارد.
جهانگیری با بیان اینکه سهروردی مبتکر در فلسفه است و ابتکارات جدی و متکثر در فلسفه دارد، گفت: مشکل ما این است که پوزیتیویستتر (اثبات گرا) از غرب شدیم، هیچ جای دنیا سهروردی را ندارد، ولی نمیتوانیم بهرهمندی از آن داشته باشیم.
پیگیری تأسیس بنیاد سهروردی در زنجان
رئیس شورای اجرایی بنیاد امید ایرانیان در استان زنجان نیز در این نشست در سخنانی به برگزاری کنکره بینالمللی شیخ اشراق در زنجان در سال ۱۳۸۰ اشاره کرد و گفت: این کنگره قرار بود هر سال به صورت ملی و هر چهار به صورت بینالمللی ادامه پیدا کند ولی متأسفانه این هدفگذاری محقق نشد.
رسول بیات از پیگیری تأسیس بنیاد سهروردی در زنجان خبر داد و اظهار کرد: تلاش داریم تا سال آینده این مهم عملیاتی شود.
وی گفت: نبود چنین بنیادی، یک خلأ در استان است و باید پیش از این ها به نتیجه میرسید.
رئیس شورای اجرایی بنیاد امید ایرانیان در استان زنجان بر ضرورت توجه و حفظ و حراست از مفاخر تأکید کرد و افزود: سهروردی میتواند یکی از برندهای اصلی در حوزه فکری و اندیشه، استان زنجان باشد.
منبع: ایرنا