میراث مکتوب- در همکاری خانه فرهنگ ایران در دهلی‌نو و با همکاری انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران، بنیاد سعدی، مرکز تحقیقات فارسی در هند، دانشگاه هندویی بنارس و مدارس دینی جوادیه و ایمانیه همایشی با عنوان «همایش بزرگداشت حزین لاهیجی» در دانشگاه هندویی شهر بنارس برگزار شد.
در این مراسم که با حضور غلامعلی حداد عادل رییس بنیاد سعدی، ایرج الهی سفیر ایران در هند، فریدالدین فریدعصر رایزنی فرهنگی ایران در هند، قهرمان سلیمانی مدیر مرکز تحقیقات فارسی بنیاد سعدی دهلی‌نو در دهلی نو برگزار شد، توافق‌نامه طراحی و ساخت آرامگاه حزین لاهیجی بین رایزنی فرهنگی ایران در هند و رییس هیئت امنای این مجموعه به امضا رسید. بر اساس این توافق در بنای آرامگاه حزین لاهیجی با کمک انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و مباشرت رایزنی فرهنگی یک یادمان فاخر با معماری ایرانی اسلامی ساخته خواهد شد.
در ابتدای این مراسم، ایرج الهی سفیر ایران در هند با اشاره به ارزش و جایگاه روابط فرهنگی در ارتباط بین کشورها، سهم زبان فارسی را در روابط ایران و هند بسیار ارزشمند توصیف کرد و گفت: زبان فارسی شالوده و اساس روابط فرهنگی ما با هند است و بزرگداشت شاعران و نویسندگان فارسی زبان که در جای جای شبه قاره حضور داشته‌اند، تاکید بر ارتباطات دو ملت بزرگ در طول قرن‌هاست.
وی افزود: روابط سیاسی و اقتصادی فراز و فرود داشته است اما روابط فرهنگی در طول دوره‌های گوناگون و مستمر، موجب ارتباط ملت‌های دو کشور بوده است و همانند ساروجی است که پایه‌های پیوند دو ملت ایران و هند را استوار کرده است.
در ادامه، غلامعلی حدادعادل رییس بنیاد سعدی در سخنان خود با اشاره به جایگاه زبان فارسی در هند و اهمیت آن، «حزین» را علاوه بر شاعری توانمند، متفکری بزرگ و فقیهی نامدار دانست که شهرت شاعری او موجب شده وجوه دیگر شخصیت او ناشناخته بماند.
وی با اشاره به تاریخ و زمانه زندگی این عالم بزرگ و آشفته حالی ایران در اواخر صفویه و مهاجرت او از اصفهان تصریح کرد: اگر زندگی شیخ حزین لاهیجی در دوران ثبات و شکوفایی صفویه در اصفهان می‌بود، امروز ایرانیان او را مانند یکی از علما و مفاخر بزرگ و نامدار به خاطر داشتند اما مهاجرت اجباری او به هند باعث شده تا شهرت او در هند بیش از ایران باشد و ابعاد دیگر شخصیتی او کمتر مورد توجه قرار گیرد.
در ادامه این نشست، فریدالدین فریدعصر رایزن فرهنگی ایران در هند نیز طی سخنانی به تاریخ زندگی حزین لاهیجی اشاره کرد و از مظلومیت مردم و عالمان و هنرمندان ایران در آن دوره تاریخی سخن گفت.
وی ضمن از تشکر از مسئولان دانشگاه بنارس و انجمن مفاخر و آثار فرهنگی ایران به خاطر حمایت از ساخت بنای یادمان حزین و تجلیل از سید حسن عباس با قرائت شعری از حزین به سخنان خود پایان داد.
قهرمان سلیمانی مدیر مرکز تحقیقات فارسی بنیاد سعدی در دهلی‌نو، دیگر سخنران این مراسم بود که با اشاره به شخصیت چند بُعدی حزین گفت: علاوه بر ابعاد مختلف این شخصیت، حزین کسی است که بیشترین دقت‌های نقدالشعر فارسی، در خصوص شعر او صورت گرفته است و کتاب‌ها و رسائل متعدد چه در تأیید و چه در رد شعر او در تاریخ ادبیات فارسی خلق شده است.
وی افزود: از این باب هیچ شاعری همتای او نیست، حتی در خصوص خداوندان شعر فارسی چون حافط و سعدی و مولانا نیز این همه دقت معنایی و ساختاری وجود ندارد. به همین دلیل حضور او در هند علاوه بر برکات ادبی و کلامی و فقهی و… موجب شکوفایی یک دوره در تاریخ نقد شعر فارسی شده است.
در پایان این همایش از چند اثر ادبی و تصحیح نسخ ادبی که توسط استادان هندی منتشر شده بود، رونمایی و از چند دهه خدمات استاد «سید حسن عباس» به زبان و ادبیات فارسی در هند قدردانی شد.
محمدعلی بن ابوطالب متخلص به حَزین و معروف به شیخ علی حزین لاهیجی، شاعر، عارف و دانشمند ایرانی بود که در سال ۱۱۰۳ قمری در اصفهان زاده شد.
وی جهانگرد، دانشمند جانورشناس و همچنین از آخرین شاعران بزرگ سبک هندی بود. از آثار او می‌توان به تذکره شعرا، دیوان اشعار، صفیر دل و حدیقه ثانی در برابر حدیقه سنایی و تذکارات العاشقین در برابر لیلی و مجنون اشاره کرد.
منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد سعدی