میراث مکتوب – انجمن آثار و مفاخر فرهنگی که تا امروز آثار بسیار برجسته‌ای از فرهنگ کهن ایران اسلامی را به دوستداران زبان و فرهنگ ایرانی پیشکش کرده است به تازگی «ترجمه‌ای فارسی از قرآن مجید» را از مترجمی ناشناخته منتشر کرده است. این قرآن به همت و تلاش دکتر علی رواقی، در طی سالیانی دراز، تحقیق و تصحیح شده و در دسترس پژوهشگران رشته‌های زبان و ادبیات فارسی و زبان‌شناسی قرار گرفته است.
این ترجمه در سال ۷۵۹ هجری کتابت شده، اما متعلق به یکی از قرن‌های پنجم، ششم یا هفتم هجری در منطقه فرارود (ماوراءالنهر) است.
نکته حایز اهمیت در این ترجمه آن است که پیش از آن هیچ ترجمه قرآنی از حوزه فرارود منتشر نشده و این در حالی است که در میان ترجمه های پرشمار فارسی قرآن مجید، سهم فرارود قابل توجه است. شگفت آنکه میراث هزارساله ترجمه قرآن به زبان فارسی که دربردارنده آموزه های زبانی، بیانی و فرهنگی ایرانیان در آستان قرآن است، مورد بی توجهی و غفلت قرار گرفته و حتی در پژوهش های قرآنی و به ویژه در مباحث مربوط به ترجمه قرآن از این میراث گرانبها بهره ای شایسته برده نشده است.
دکتر رواقی، که سالیانی است در زمینه گونه شناسی زبان فارسی کارهای فراوانی انجام داده اند، با مقایسه ده ها ترجمه فارسی کهن قرآن کریم، پژوهش گسترده ای انجام داده و بخشی از آن را در قالب مقدمه بلندی به پیوست این کتاب منتشر کرده اند. در این پژوهش که حجمی بیش از متن قرآن و ترجمه آن را دربر گرفته است، دکتر رواقی بخشی از پژوهشی درازدامن و چندین ساله را عرضه کرده و در چهل صفحه قطع رحلی نمونه هایی از آن را در دسترس و معرض داوری قرارداده است. این پژوهش، به باور نویسنده، کاری تازه در باره سبک شناسی متون فارسی است که نام گونه شناسی را برای آن برگزیده. حدود ۱۵۰ واژه از ترجمه حاضر گزینش و با ۹ ترجمه و تفسیر و فرهنگ نامه قرآنی مقایسه شده، هم خوانی های واژگانی و ساختاری و آوایی و نیز ناهمگونی های آنها نمایانده شده تا از این راه گونه شناسی شناخت زبان کاربردی هر حوزه جغرافیایی را به عنوان سنجه و ملاکی برای شناخت بیشتر و بهتر نوشته های فارسی نشان دهد و نیز به کمک این روش توان بازشناسی حوزه جغرافیایی و زبانی نوشته های فارسی را به پژوهش گر بدهد. این روش هم چنین مدعی است که می تواند از راه متن، به روزگار مولف و گاه رونویس گران هر متن دسترسی پیدا کند.
در بخشی دیگر از مقدمه، دکتر رواقی برای نشان دادن تفاوت زبان ترجمه ها در حوزه های گوناگون جغرافیایی آیاتی از قرآن را با ترجمه هایی از پنج نسخه کهن چون تفسیر سورآبادی، کشف الاسرار، ترجمه تفسیر طبری و. . . آورده است.
دیگر بخش مقدمه یادکرد پاره ای از کاربردهای نوشتاری و زبانی این ترجمه است که بسیاری از ویژگی های گونه فرارودی را درخود نگه داشته است.
واپسین بخش مقدمه دو فرهنگ مهم است، یکی نمایه فارسی- قرآنی و دیگر نمایه قرآنی – فارسی که در ۳۲۰ صفحه رحلی دربرگیرنده تمامی لغاتی ویژه ای است که در متن ترجمه به کار رفته اند.
ترجمه فارسی از قرآن مجید، به کوشش علی رواقی و چاپ انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به بهای ۶۰۰ هزار ریال، برای شما علاقه مندان در مرکز تامین و عرضه متون کهن ایرانی میراث مکتوب موجود است.
این ترجمه در سال ۷۵۹ هجری کتابت شده، اما متعلق به یکی از قرن‌های پنجم، ششم یا هفتم هجری در منطقه فرارود (ماوراءالنهر) است.
نکته حایز اهمیت در این ترجمه آن است که پیش از آن هیچ ترجمه قرآنی از حوزه فرارود منتشر نشده و این در حالی است که در میان ترجمه های پرشمار فارسی قرآن مجید، سهم فرارود قابل توجه است. شگفت آنکه میراث هزارساله ترجمه قرآن به زبان فارسی که دربردارنده آموزه های زبانی، بیانی و فرهنگی ایرانیان در آستان قرآن است، مورد بی توجهی و غفلت قرار گرفته و حتی در پژوهش های قرآنی و به ویژه در مباحث مربوط به ترجمه قرآن از این میراث گرانبها بهره ای شایسته برده نشده است.
دکتر رواقی، که سالیانی است در زمینه گونه شناسی زبان فارسی کارهای فراوانی انجام داده اند، با مقایسه ده ها ترجمه فارسی کهن قرآن کریم، پژوهش گسترده ای انجام داده و بخشی از آن را در قالب مقدمه بلندی به پیوست این کتاب منتشر کرده اند. در این پژوهش که حجمی بیش از متن قرآن و ترجمه آن را دربر گرفته است، دکتر رواقی بخشی از پژوهشی درازدامن و چندین ساله را عرضه کرده و در چهل صفحه قطع رحلی نمونه هایی از آن را در دسترس و معرض داوری قرارداده است. این پژوهش، به باور نویسنده، کاری تازه در باره سبک شناسی متون فارسی است که نام گونه شناسی را برای آن برگزیده. حدود ۱۵۰ واژه از ترجمه حاضر گزینش و با ۹ ترجمه و تفسیر و فرهنگ نامه قرآنی مقایسه شده، هم خوانی های واژگانی و ساختاری و آوایی و نیز ناهمگونی های آنها نمایانده شده تا از این راه گونه شناسی شناخت زبان کاربردی هر حوزه جغرافیایی را به عنوان سنجه و ملاکی برای شناخت بیشتر و بهتر نوشته های فارسی نشان دهد و نیز به کمک این روش توان بازشناسی حوزه جغرافیایی و زبانی نوشته های فارسی را به پژوهش گر بدهد. این روش هم چنین مدعی است که می تواند از راه متن، به روزگار مولف و گاه رونویس گران هر متن دسترسی پیدا کند.
در بخشی دیگر از مقدمه، دکتر رواقی برای نشان دادن تفاوت زبان ترجمه ها در حوزه های گوناگون جغرافیایی آیاتی از قرآن را با ترجمه هایی از پنج نسخه کهن چون تفسیر سورآبادی، کشف الاسرار، ترجمه تفسیر طبری و. . . آورده است.
دیگر بخش مقدمه یادکرد پاره ای از کاربردهای نوشتاری و زبانی این ترجمه است که بسیاری از ویژگی های گونه فرارودی را درخود نگه داشته است.
واپسین بخش مقدمه دو فرهنگ مهم است، یکی نمایه فارسی- قرآنی و دیگر نمایه قرآنی – فارسی که در ۳۲۰ صفحه رحلی دربرگیرنده تمامی لغاتی ویژه ای است که در متن ترجمه به کار رفته اند.
ترجمه فارسی از قرآن مجید، به کوشش علی رواقی و چاپ انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به بهای ۶۰۰ هزار ریال، برای شما علاقه مندان در مرکز تامین و عرضه متون کهن ایرانی میراث مکتوب موجود است.
منبع: مرکز تامین و عرضه متون کهن ایرانی میراث مکتوب