میراث مکتوب – کیمیای سعادت مهمترین اثر فارسی ابوحامد محمّد غزالی است که در ایران دو بار تصحیح و منتشر شده است: بار نخست در سال ۱۳۱۹ به اهتمام احمد آرام و بار دوم در سال ۱۳۶۱ به کوشش حسین خدیوجم که پیشتر هم در سال ۱۳۵۴ نیمه نخست کتاب را به چاپ رسانده بود. این مقاله بر آن است تا با بررسی این دو چاپ، بویژه تصحیح خدیوجم و مقایسه آنها با نسخ کهن کتاب، کاستیها و اشکالات این دو تصحیح را نشان دهد و ضرورت تصحیح دوباره کیمیا را گوشزد نماید. در این راستا افزون بر نسخ اصلی مورد استفاده خدیوجم، از نسخه موزه ملک (مورّخ ۶۰۵ ق.)، دو دستنویس موزه بریتانیا (مورّخ ۶۴۴ ق. و ۶۷۲ ق.) و نسخه نویافته اوپسالا (مورّخ ۶۱۴ ق.) بهره برده و نشان دادهایم که معرفی نکردن کامل نسخهها، انتخاب نابجای نسخه / نسخ اساس، نامعلوم بودن شیوه تصحیح و انتقادی نبودن آن، افتادگیها، افزودههای بیپشتوانه و برخی اشتباهات فاحش در تصحیح واژههای غریب و نادر، مهمترین اشکالات این دو چاپ – بویژه چاپ خدیوجم – بوده است. این اشکالات به حدی است که گاه معنی و مفهوم عبارات دگرگون شده و بهکلی با آنچه مؤلف در صدد بیان آن بوده، اختلاف پیدا کرده است.
متن کامل مقاله «ضرورت تصحیح دوباره کیمیای سعادت» نوشته سلمان ساکت، محمّدجعفر یاحقّی، محمّد رضا راشد محصّل و محمود عابدی را که در شماره ۱۷۸ مجله علمی – پژوهشی جستارهای ادبی به چاپ رسیده است در فایل پایین مطالعه کنید.