میراث مکتوب – آثار هیئت از مهمترین آثار نجومی نوشته شده در دوران اسلامی هستند. مشابهت موضوعات این آثار سبب میشود که بتوان آنها را در قالب یک سنت نگارشی از دیگر آثار نجوم متمایز کرد. هر چند در بارۀ اینکه هیئتنویسی از چه زمانی نزد دانشمندان اسلامی آغاز شده است، نمیتوان به طور قطع سخن گفت، با تکیه بر دو اثر گیهانشناخت نوشتۀ قطان مروزی – که احتمالاً در ۴۹۸ق نوشته شده است – و منتهیالإدراک فی تقاسیم الأفلاک نوشتۀ عبدالجبار خرقی – که در سالهای ۵۲۶ـ۵۲۷ق نوشته شده است ــ میتوان گفت آغاز نگارش کتابهای جامع هیئت از همین دوران است. از میان این دو کتاب، اثر خرقی نمونهای از یک کتاب جامع در هیئت است که تا کنون تحقیق جامعی در بارۀ آن انجام نشده است و محققان در بارۀ نام و نسب نویسندۀ آن نیز به خطا رفتهاند. در این مقاله تلاش بر آن است که شرح حال مدونی از نویسندۀ این کتاب بر پایۀ منابع همعصر یا بسیار نزدیک به او عرضه شود همچین آثار او در بارۀ هیئت بررسی شوند.
متن کامل مقاله عبدالجبار الخرقی و آثار او در هیئت را که در شماره ۵۱ دوفصلنامه علمی پژوهشی آینه میراث به چاپ رسیده است در فایل پایین مطالعه کنید.
متن کامل مقاله عبدالجبار الخرقی و آثار او در هیئت را که در شماره ۵۱ دوفصلنامه علمی پژوهشی آینه میراث به چاپ رسیده است در فایل پایین مطالعه کنید.