میراث مکتوب – کتاب ایران فرهنگی نوشته داریوش فرهود به کوشش انتشارات صبا منتشر شد.
فرهنگ ایران باستان بر اخلاق، راستی و یکتاپرستی استوار بود و هرگز در این سرزمین، نمونهای از بت و بتپرستی دیده نشده است. همین آیین آزادگی بود که مردانی سترگ چون کورش بزرگ در آن پرورش یافتند و در ۲۵۰۰ سال قبل منشور حقوق بشر را برای نخستین بار این مرد ارائه کرد که تا به امروز همواره مورد احترام و تحسین جهانیان بوده و زینتبخش سرسرای سازمان ملل است.
دربار پادشاهان ایران در واقع فرهنگستانهایی بودند که در آنجا ادیبان، شاعران، دانشمندان، ریاضیدانان، فیلسوفان و نخبگان، بالیده و نوازش میشدند. بسیاری از شاهان بزرگ، نه تنها برای سرزمین پر افتخار ایران بلکه برای تمامی جهان، تاریخ ساز بودهاند.
تمدن جهان غرب و به ویژه کشورهای اسلامی، وامدار فرهنگ، اخلاق، ادب و هنر ایران بوده و هست. افراد سرشناسی از خاندان برمکیان و نوبختیان و دیگر ایرانیان، تمامی فرهنگ و ادب غنی ایرانی، اندرزنامهها و پندنامهها را از متون پهلوی به عربی و حتی یونانی ترجمه کردند. مرزهای فرهنگی ایران به مراتب فراتر از مرزهای سیاسی ایران کنونی است و آثار و پیامدهای مطلوب آن، هنوز هم در هند، پاکستان، افغانستان، آسیای میانه، کشورهای عربی خلیج فارس، ترکیه، عراق، سوریه، لبنان و حتی یونان و مصر و امروزه نیز در امریکا، کانادا، استرالیا و کشورهای خاور دور و اروپا دیده میشود.
در این کتاب پیدایش فلات ایران، دوران باستان و تمدنهای بزرگی چون سومریها، ایلامیها، اشوریها و آریایی ها، عظمت دوران هخامنشیان و شگفتیهای دوران اشکانیان و ساسانیان تا ویرانی های حاصل از رومیان، تازیان، تاتاریان همگی در یک توالی زمانی آورده شده است.
همچنین درباره شهرهایی که این تمدنها و دودمانها، آنجا را به عنوان پایتخت خود برگزیده و رونق بخشیده و آثار باشکوهی به جای گذاشته اند و نیز موقعیت جغرافیایی هر تمدن و درفش و پرچم هر دودمان، سخن گفته شده است.
گزیدهای از ایرانشناسان برجسته ایرانی و خارجی که تلاش بسیار برای شناساندن فرهنگ، ادب و تمدن این سرزمین به جهانیان داشتند معرفی شدهاند.فهرست مطالب کتاب به این شرح است:
فرهنگ ایران باستان بر اخلاق، راستی و یکتاپرستی استوار بود و هرگز در این سرزمین، نمونهای از بت و بتپرستی دیده نشده است. همین آیین آزادگی بود که مردانی سترگ چون کورش بزرگ در آن پرورش یافتند و در ۲۵۰۰ سال قبل منشور حقوق بشر را برای نخستین بار این مرد ارائه کرد که تا به امروز همواره مورد احترام و تحسین جهانیان بوده و زینتبخش سرسرای سازمان ملل است.
دربار پادشاهان ایران در واقع فرهنگستانهایی بودند که در آنجا ادیبان، شاعران، دانشمندان، ریاضیدانان، فیلسوفان و نخبگان، بالیده و نوازش میشدند. بسیاری از شاهان بزرگ، نه تنها برای سرزمین پر افتخار ایران بلکه برای تمامی جهان، تاریخ ساز بودهاند.
تمدن جهان غرب و به ویژه کشورهای اسلامی، وامدار فرهنگ، اخلاق، ادب و هنر ایران بوده و هست. افراد سرشناسی از خاندان برمکیان و نوبختیان و دیگر ایرانیان، تمامی فرهنگ و ادب غنی ایرانی، اندرزنامهها و پندنامهها را از متون پهلوی به عربی و حتی یونانی ترجمه کردند. مرزهای فرهنگی ایران به مراتب فراتر از مرزهای سیاسی ایران کنونی است و آثار و پیامدهای مطلوب آن، هنوز هم در هند، پاکستان، افغانستان، آسیای میانه، کشورهای عربی خلیج فارس، ترکیه، عراق، سوریه، لبنان و حتی یونان و مصر و امروزه نیز در امریکا، کانادا، استرالیا و کشورهای خاور دور و اروپا دیده میشود.
در این کتاب پیدایش فلات ایران، دوران باستان و تمدنهای بزرگی چون سومریها، ایلامیها، اشوریها و آریایی ها، عظمت دوران هخامنشیان و شگفتیهای دوران اشکانیان و ساسانیان تا ویرانی های حاصل از رومیان، تازیان، تاتاریان همگی در یک توالی زمانی آورده شده است.
همچنین درباره شهرهایی که این تمدنها و دودمانها، آنجا را به عنوان پایتخت خود برگزیده و رونق بخشیده و آثار باشکوهی به جای گذاشته اند و نیز موقعیت جغرافیایی هر تمدن و درفش و پرچم هر دودمان، سخن گفته شده است.
گزیدهای از ایرانشناسان برجسته ایرانی و خارجی که تلاش بسیار برای شناساندن فرهنگ، ادب و تمدن این سرزمین به جهانیان داشتند معرفی شدهاند.فهرست مطالب کتاب به این شرح است:
نخستین ساکنان فلات بزرگ ایران
•پارینه شناسی ایران
•مردم شناسی ایران
فرمانروایان ایران بزرگ
•پیش از اسلام
•دوران پس از اسلام مسلمان در ایران
•نخستین جنبشهای آزادیخواهانهی ایرانیان
•مغولان در ایران
•یکپارچگی دوبارهی ایران
گاهشماری دودمانها و پادشاهان ایران زمین
پایتختهای ایران از شش هزار سال پیش تا به امروز
ساکنان کنونی ایران
•اقوام ساکن
•اقوام کوچنده
•ایرانیان غیر مسلمان
پیشینه پرچم ایران
گزیدهای از ایرانشناسان
•ایرانشناسان خارجی
•ایرانشناسان ایرانی
داریوش فرهود عضو فرهنگستان علوم جهان سوم – ایتالیا میباشد.
ایران فرهنگی نوشته داریوش فرهود با همکاری آرزو رازدان، نگار حضرتی، ریحانه درزلو، زهرا ذاکری به کوشش انتشارات صبا، منتشر شده است.