میراث مکتوب – میرحکیم نظامی با سرودن پنج گنج باب نظیره‌پردازی را در داستان‌سرایی گشود و سخنوران توانمندِ پس از خود را به مسابقه در این و … پرداختند. در این میان به « ثمانیه » ،« سبعه » ،« ستّه » ،« خمسه » به سرودن « خمسۀ نظامی » میدان فراخواند و آنان نیز به تقلید از مقایسه شخصیتیِ قهرمانانِ برجستۀ خسرو و شیرین با دو نظیرۀ آن از دهلوی و هاتفی می پردازیم که از جنبه های گونه گون حائز اهمیت هستند؛ از جمله: ۱٫ از حیث تأثیرپذیری و کیفیت تقلید توانمندتر از دیگران هستند و منظومه های آنان در نام و سرفصل ها و روال و شیوۀ داستانی، شباهت دارند؛ ۲٫ در آفرینش هنری و اطلاعات علمی از دیگر مقلّدان نظامی تواناتر هستند. در این تحقیق، ویژگی های فکری و شخصیتی قهرمانان اصلی منظومۀ نظامی بررسی و تحلیل می گردد, سپس به مقایسۀ این ویژگی ها با دو نظیرۀ دیگر خواهیم پرداخت. روش تحقیق در این گفتار, کتابخانه ای و بر اساس فن تحلیل محتواست. نخست منابع اصلی پیرامون خسرو و شیرین نظامی بررسی می گردد، سپس بر اساس آثار تاریخی و پژوهش های نظری، به تحلیل و تطبیق و مقایسۀ قهرمانان برجستۀ داستان نظامی با دو نظیرۀ آن پرداخته می شود.
متن کامل مقاله «مقایسه سه قهرمان خسرو و شیرین نظامی با دو نظیره آن» را که شماره پیاپی ۱۸۸، سال شانزدهم، شماره در سال ۸، خرداد ۱۳۹۲ به چاپ رسیده است را با کلیک بر روی فایل پایین بخوانید.