دربارۀ کاربرد عملی هندسه در دورۀ اسلامی مثلاً دربارۀ کاشیکاری یا کاربرد آن در معماری چیزهای اندکی می‌دانیم. ظاهراً مطالعۀ مقاطع مخروطی برای صنعتگران اهمیت نداشته است. واقعیت دارد که دانشمندان دورۀ اسلامی رابطۀ میان مقاطع مخروطی و ساعتهای آفتابی را مطالعه کرده‌اند. اما صنعتگران، ساعتهای آفتابی را بر اساس جدول‌هایی می‌ساختند که موقعیت سایۀ شاخص را برای مکانی معین و تمام اوقات روز و تمام موقعیت‌های خورشید به دست می‌داد. البته این جدول‌ها بدون علم به مقاطع مخروطی محاسبه شده بودند. همچنین واقعیت دارد که مسائلی در هندسۀ عملی وجود داشته که به وسیلۀ مقاطع مخروطی حل شده است. اما همانطور که خواهیم دید این راه حل‌ها ارزش عملی نداشتند. در دورۀ اسلامی مدار بیضوی سیاره‌ها هنوز شناخته نشده بود. بنابراین هیچ کاربردی از مقاطع مخروطی در نجوم نمی‌توان یافت. برخی از منجمان قرن‌های چهارم و پنجم هجری، چون صاغانی و بیرونی، به کمک مقاطع مخروطی دربارۀ انواع مختلف اسطرلاب بحث کرده‌اند. ساخت و کاربرد این نوع اسطرلاب‌ها بسیار دشوارتر از اسطرلاب معمولی است که در آن فقط خط مستقیم و دایره به کار رفته است.
ادامۀ مقاله «مطالعه مقاطع مخروطی در دوره اسلامی» نوشته یان. پ. هوخندایک ترجمۀ حسن امینی که در شماره سوم «میراث علمی اسلام و ایران» به چاپ رسیده است بر روی فایل پایین بخوانید.
اخبار مرتبط
…………………………………………………
ترتیب و توالی سال‌های عادی و کبیسه
علوم ایرانی، علوم عربی، یا علوم دورۀ اسلامی؟
شاخص نوروز در روستای ترازوج خلخال
واژگان رومی تبار در رساله های دارویی نگاشته شده در اسپانیای دوره اسلامی
نجوم و احکام نجوم در دوره اسلامی
