حجت‌الاسلام مهدی شریعتی‌تبار مدیر گروه انقلاب و تمدن اسلامی بنیاد پژوهش‌های اسلامی نسخه کشف الغُمّه فی معرفه الائمه تألیف علی بن عیسی اربلی از مورخان و ادیبان شیعی قرن هفتم هجری را یکی از آثار نفیس و کهن خطی گنجینه رضوی پیرامون زندگانی و سیره امام حسین (ع) عنوان کرد.
وی گفت: مؤلف در تألیف این کتاب از منابع معتبر پیشینیان استفاده کرده و با طرح مسائلی مانند ضرورت امامت، تبیین جایگاه آن در جامعه اسلامی، نکته های مهم تاریخی، فضایل و مناقب، علت شهادت هر یک از ائمه اطهار، فرزندان و سخنان آنها مطالب زیادی را برای خوانندگان روشن می کند.
شریعتی‌تبار ادامه داد: امانت در نقل حدیٍث، استناد به منابع معتبر تشیع و تسنن، برخورداری از متن استدلالی، رفع شبهات احتمالی، بهره‌گیری از عبارات نغز و لطیف از سایر ویژگی‌های این اثر گران سنگ است که مولف با استشهاد به آیات و روایات و نقل برخی احادیث اثر قابل اعتمادی را فراهم آورده است.
وی همچنین به نظر آیت الله جعفر سبحانی در خصوص این اثر اشاره کرد که آن را بهترین کتاب با بهترین موضوع توصیف کرده‌اند.
شریعتی تبار به عباراتی در خصوص امام حسین (ع) در این اثر پرداخت و گفت: نویسنده در این اثر شجاعت امام حسین (ع) در واقعه جنگ را ضرب المثلی در تاریخ عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد صبر و استقامت امام حسین (ع) در جنگ دشمن را عاجز کرد.
چهارمین نسخه به لحاظ قدمت در ایران
در مرکز نسخ خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی ۲۲ نسخه خطی از این کتاب نگهداری می‌شود که نسخه حاضر چهارمین نسخه خطی کتاب کشف الغمه علی بن عیسی اربلی در ایران به لحاظ تاریخ کتابت است.
این کتاب از جمله منابع تاریخی با ارزش در موضوع زندگانی و سیره ائمه معصومین (ع) بوده که به خاطر تیمن و تبرک با شرح احوال حضرت پیامبر (ص) شروع و سپس به تبیین زندگانی ائمه معصومین (ع) از جمله امام سوم شیعیان امام حسین (ع) و مباحث ولادت، نسب، اسم، کنیه و لقب، مناقب و فضایل و محاسن کلام و معجزات و شهادت وی در دوازده فصل می‌پردازد.
نسخه حاضر به خط نسخ توسط حیدر بن محمد بن علی حسنی ذی حجه سال ۷۸۴ در ۱۱۵ برگ کتابت شده و سال ۹۰۸ توسط شیخ علی بن عبدالعالی مقابله شده است.
این اثر توسط رضا نایینی در مرداد ۱۳۱۱ هجری شمسی وقف این آستان مقدس شد.
منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی کتابخانه آستان قدس رضوی