میراث مکتوب- کتاب «مقالات پس از مرگ؛ باشگاه نسخ خطی» نوشته یکی از نسخهشناسان انگلیسی زبان، به پشت صحنه تولید و حفظ نسخههای خطی میپردازد.
نسخههای خطی تذهیب شده قرون وسطی از بزرگترین آثار هنر و ادبیات اروپاست. ما این کتابها را تماشا کرده و نقش تعیینکننده آنها را در انتقال دانش میشناسیم، اما کمتر به مردان و زنان بیشماری فکر میکنیم که این نسخههای خطی را در طول قرنها تولید، جمعآوری و حفظ کردهاند و وجودشان را مدیون آنها هستیم.
کتاب «مقالات پس از مرگ؛ باشگاه نسخ خطی» برخی افراد بزرگ را معرفی میکند که در طول هزار سال گذشته زندگی خود را در میان نسخههای خطی تذهیبشده گذراندهاند. راهبی در نرماندی، شاهزادهای در فرانسه، یک کتابفروش فلورانسی، عتیقهفروشی در انگلیس، خاخامی از اروپای مرکزی، یک کشیش فرانسوی، نگهبانی در موزه بریتانیا، یک دانشمند انگلیسی و زنی که کتابخانهای را در آمریکا تاسیس کرد، همگی این افراد در تشکیل آنچه کریستوفر دو هامل آن را «باشگاه نسخههای خطی» مینامد، مشارکت داشتهاند.
این مشارکت و همکاری مشتاقانه، دریچه جدیدی را به سوی چگونگی نگهداری و استفاده از نسخههای خطی در شرایط مختلف باز میکند. اکتشافات غیرمنتظره کریستوفر دو هامل در این کتاب شور و شوقی را آشکار میکند که از مرزهای زمان عبور میکند. ما با دانستن اینکه نگهبانان و همراهان نسخههای خطی چه کسانی بودهاند، این کتابها را بهتر خواهیم شناخت.
کتابهایی که دی هامل بررسی میکند، ماشینی نیستند. پیش از اینکه او بتواند نوشتن درباره انجیل گوتنبرگ، نخستین کتاب چاپی را توجیه کند، باید آن را در زمره «نسخ خطی افتخارآمیز» قرار دهد. دی هامل با حسی از احترام با این نسخههای دستساز برخورد میکند. یک بار او در مسیر رفتن به یک صومعه، به گلهای گاو نگاه کرد که اجدادشان کاغذ پوست را برای تهیه صفحات کتاب به کار میگرفتند. هنگامی که او صفحات پوست گوساله را در کتابخانه صومعه ورق میزند، متوجه میشود که چگونه حاشیههای گره خورده شکل گردن یا مفاصل پای حیوان را به یاد میآورد. کتاب «مقالات پس از مرگ؛ باشگاه نسخ خطی» شگفتیهای زیادی درباره شیوه تولید، انتشار و نگهداری کتابهای خطی به ما نشان میدهد که با تحقیق و یک عمر تجربه به دست آمده است.
کتاب «مقالات پس از مرگ؛ باشگاه نسخ خطی» نوشته کریستوفر دو هامل در ۶۲۴ صفحه از سوی انتشارات الن لین منتشر شده است.