میراث مکتوب- مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب، تازه‌ترین اثر خود را به انتشار تصحیحی از ترجمۀ قرآن موزۀ شاهچراغ (ع) با همین عنوان اختصاص داده است. این اثر ترجمه‌ای است کهن از قرآن مجید که به دلیل افتادگی ابتدا و انتهای این نسخه، نام کاتب و مترجم آن ناشناس است. زهرا ریاحیزمین، دانشیار دانشگاه شیراز، این ترجمه را تصحیح کرده است.
نسخۀ خطی ترجمۀ قرآن موزۀ حضرت شاهچراغ (ع) از جمله ترجمه‌های با ارزش قرآن مجید مشتمل بر لغات و ترکیبات زیبای فارسی میباشد. این نسخه حدود بیست و سه جزء از قرآن مجید را شامل می‌شود. تاریخ کتابت متن از روی قرآن خطی به حدود قرن هفتم تا نهم برمی‌گردد، اما ترجمۀ قرآن که فارسی ماوراء‌النهری است، به یقین از روی ترجمه‌ای کهن‌تر که احتمالاً متعلق به قرن پنجم هجری بوده، نوشته شده است.
بنا به نوشتۀ مصحح، در حاشیۀ آغاز هر سوره توضیحاتی در خصوص فضلیت آن سوره به خط کاتب ترجمه با مرکب سیاه رنگ دیده می‌شود که به دلیل پوسیدگی کاغذ از بین رفته است. همچنین وی با بررسی سورۀ مائده دربارۀ نحوه وضو گرفتن و ترجمه آن اذعان دارد که مترجم سُنّی مذهب بوده است.
از دیگر نظرات ریاحی زمین دربارۀ ترجمۀ این نسخۀ کهن این است که، با بررسی‌های انجام گرفته بر روی ترجمه، مشخص می‌شود که مترجم این اثر یک نفر نبوده، زیرا ترجمه به لحاظ کاربرد لغات و اصطلاحات و هم از نظر رسم‌الخط یک‌دست نیست.
وی خصوصیات دستوری در ترجمۀ این نسخه را از وجوه ممتاز آن بر‌می‌شمارد که در آن ویژگی‌های خاص و نادر دستوری دیده می‌شود. این مترجم یا مترجمان ناشناس با آنکه ترجمه‌ای تحت‌اللفظی ارائه کرده‌اند و سعی در به کارگیری ترجمۀ مقید و لفظ به لفظ دارند، اما در مواردی دریافت‌های خود را با آوردن لفظ «قیل» یا «گفتند» در قالب جملاتی بسیار کوتاه و موجز در متن و یا حاشیه می‌آورند که صورتی تفسیرگونه دارد. این مصحح این تفسیرها و توضیحات را بسیار مفید ارزیابی کرده و اعتقاد دارد به رفع ابهام از کلام و لفظ کمک می‌کند.
«ترجمۀ قرآن موزۀ شاهچراغ (ع) (ترجمۀ فارسی کهن)» با تصحیح زهرا ریاحیزمین، دانشیار دانشگاه شیراز از سوی مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب، با 104 صفحه مقدمه و 459 صفحه متن، منتشر شده است.
این اثر به قیمت دویست و پانزده هزار تومان به فروش می‌رسد و علاقه‌مندان برای دریافت این اثر می‌توانند به فروشگاه انتشارات توس مراجعه کنند و یا با شماره تلفن ۰۲۱۶۶۴۹۰۶۱۲ داخلی ۱۰۵ تماس حاصل نمایند.
مریم مرادخانی