دكتر چيت ساز: آقاي نوايي، غم ايران دارد

ميراث مكتوب- دكتر محمدرضا چيت ساز با توجه به علاقه آقاي نوايي كه دوست داشت ديپلمات شود، اعتقاد دارد كه فرقي نمي كند او مورخ باشد يا ديپلمات، چرا كه غم ايران دارد.
وي در شصت و دومين نشست مركز پژوهشي ميراث مكتوب با عنوان«رونمايي و نقد و بررسي كتاب مرآت الوقايع مظفري و سه ويژه نامه تاريخ علم» كه روز دوشنبه 19 آذر ماه 86 در اين مركز برگزار شد، گفت: ملك وقتي كه فوت مي كند، يك آدم 64 ساله است. در مشروطه 33 ساله، يك قسمت هايي از كتاب مملو است از خواب ها و معجزات كه ارزش كتاب را كم مي كند. فكر مي كنم اين كتاب بيشتر از آنكه در حوزه تاريخ مشروطه و تجزيه و تحليل آن به ما كمك كند كه البته هم كمك مي كند، در موارد ديگر فوق العاده است. اينجا آمده قبر چه قيمتي است. وليعهد، كوچه هاي تبريز را فروخته، امين الروعايا در تاريخ خفه شده و زلزله شديد جاجرود. اعتراض امين السلطان به ترك ها در نزد مظفر نيز يكي از چيزهايي است كه بسيار زياد در اين كتاب مي بينيم و اين است كه عين الدوله، شاهزاده اي كه در خود كتاب هم امده، ظاهرا تا آن موقع، تنها شاهزاده بوده است.
دكتر چيت ساز ادامه داد: يك كمي از دنياي سياست فاصله مي گيريم. يك سنگ ،سماني بزرگ به سانفرانسيسكو برخورد مي كند. مي دانيد الان در سانفرانسيسكو جاي بزرگترين برخورد يك شهاب سنگ هست و نمي دانم در بقيه منابع فارسي، اين اشاره شده است يا نه؟ اتومبيل چي فرنگي شاه. تغييرات مديران روزنامه هاي دولتي ايران و تغيير وضع يك ورقي روزنامه ها به نيم ورقي هم در كتاب هست. از نكته هاي ديگري كه مهم است، مي گويند در حياط اندروني شاه، رو به روي عمارت نارنجستان، آقاي مظفر دستور داد حياط اندروني تبديل شود به حياط بيروني. يا جاي ديگري مي گويد: مظفر كه حال خوبي ندارد، پله هاي كاخ را صاف كرده كه بتواند راحت حركت كند.
وي در مورد ديگر موضوعات مطرح شده در كتاب مرآت الوقايع مظفري، گفت: در سال 1322 گداهاي خيلي زيادي از شهر هاي ديگر به تهران آمده اند و دولت مي خواهد اين ها را جمع كند و به شهر هاي خودشان برگرداند، ولي موفق نمي شود. اين ها هم، گستاخ تر شدند و وقتي كه طلب پول مي كنند، اگر كسي نداد يا كم داد، فحش و ناسزا مي گويند. كمپاني انگليسي در آن زمان، شركتي دارد به نام خليج فارسي كه خيلي مهم است. قيمت بليط ماشين دودي زده سي شاهي. تراموا زده 5 شاهي وامتياز اتومبيل كرايه را به سميع الدوله داده است.