ميراث مكتوب- چهل و دومين نشست مركز پژوهشي ميراث مكتوب با عنوان« تأثير انديشه هاي فلسفي ابن كمونه بر فلاسفه پس از خود» و با سخنراني پروفسور زابينه اشميتكه از آلمان، روز دوشنبه 8 خرداد 85 در اين مركز برگزار شد.
در ابتداي اين نشست، دكتر اكبر ايراني مديرعامل مركز پژوهشي ميراث مكتوب به معروف ترين اثر ابن كمونه كه شرحي است بر تلويحات شهاب الدين سهروردي موسوم به التنقيحات في الشرح تلويحات در منطق و طبيعيات و اندكي الاهيات، اشاره كرد و گفت: در تاريخ حكمت و فلسفه اسلامي نام دو فيلسوف كه بيش از همه در مسايل كلامي و فلسفي تشكيك و طرح شبهه كرده اند، به چشم مي خورد. نخست امام فخر رازي معروف به امام المشككين و ديگري سعد بن منصور بن كمونه، متوفي ششصد و هشتاد و سه هجري قمري كه شبهه ابن كمونه حتي در بين عوام مردم هم در مسايل لاينحل، به ضرب المثلي تبديل شده است. شبهه استفهام و شهره جزر أصم، دو شبهه، معروف اوست كه پس از او، فلاسفه بزرگ اسلامي چون دواني و خدري، ميرداماد و ملاصدرا، سبزواري و ديگران به اين شبهه ها، پاسخ گفتند، البته بعضي از اين شبهه ها، در فروض انديشه هاي ابن سينا ديده شده كه ايشان طرح كردند و بعد برخي از اين شبهه ها رو هم خودشان پاسخ گفتند.
در ادامه نشست، خانم پروفسور زابينه اشميتكه از آلمان به سخنراني پرداخت كه دكتر نصرالله پورجوادي به عنوان مترجم، سخنان ايشان را ترجمه كرد. پروفسور اشميت با تاكيد بر اين موضوع كه ابن كمونه، جزو فلاسفه اي بود كه در زمان حيات خودش به شهرت رسيد، دو كتاب وي – يكي تلويحات و ديگري الجديد في الحكمه- را مورد اشاره قرار داد و گفت: از ميان فلاسفه هم عصر ابن كمونه، دو نفر بودند كه با ابن كمونه ارتباط نزديك داشتند و تحت تاثير او بودند. يكي از آن ها شهرزوري بود و ديگر قطب الدين شيرازي كه هر دو اين ها از ابن كمونه تاثير گرفتند.
دكتر نصرالله پورجوادي نيز در مقدمه كوتاهي از ابن كمونه به عنوان يكي از مهم ترين فلاسفه عالم اسلام بعد از ابن سينا ياد كرد و گفت: مفصل ترين كاري كه من تاكنون ديده ام كه درباره يك فيلسوف انجام گرفته، هم از نظر شرح حال و اين ها و هم از نظر تحقيقاتي، راجع به ابن كمونه شده است.
در جريان اين نشست، حضار سئوالاتي را مطرح كردند كه بخشي از آن در پي مي آيد:
سئوال شد كه آيا مي توانيم احتمال بدهيم كه قطب الدين شيرازي به اين دليل از ابن كمونه در آثارش نام نمي برد كه او جهود بوده است؟
پروفسور اشميتكه در پاسخ گفت: نه. اولا در قدما، اين رسم بوده كه وقتي نقل مي كردند از آثار ديگران، لزوما ذكر نمي كردند كه منبع يا ماخذشان چي و كي بوده است. آن ها به اين كه ابن كمونه يهودي بوده يا نه، اهميت نمي دادند، چون او را يك متفكر مي دانستند. ابن كمونه واقعا يكي از اون استثناهاست. از اشخاص برجسته است كه براي مسلمان ها، حرف براي گفتن دارد.
در پايان نشست، لوح سپاسي توسط دكتر ايراني به پروفسور اشميتكه تقديم شد كه متن آن، چنين بود: «سركار خانم زابينه اشميتكه! مركز پژوهشي ميراث مكتوب مفتخر است كوشش هاي شما را در تحقيق و بررسي متون ديني اسلامي به ويژه ميراث تابناك علامه حلي و ابن ابي جمهور اهدايي رضوان الله عليهما، گرامي دارد و ارج بنهد. كاميابي بيشتر شما را در خدمت به اسلام و ايران آرزومنديم. با احترام. اكبر ايراني رييس مركز پژوهشي ميراث مكتوب.»