مهدوي : تاريخ بيهقي، تاريخ زندگي است

ميراث مكتوب: دکتر سيروس مهدوي گفت : تاريخ بيهقي، تاريخ زندگي است. نخستين برگ تا فرجامينش. حالا اگر ميان نوشته ها را هم بخوانيم ،ده ها جلد بر اين اثر افزوده مي شود.
وي كه در نشست نقد و بررسي‌ چاپ‌ جديد كتاب‌ تاريخ‌ بيهقي‌ سخن مي گفت ، افزود: تاريخ بيهقي حكايتي است براي يافتن راه زندگي و يا تعريف خود زندگي. بنگريم به ديدار ابوالمنقطر برقشي كه از باغ محمد آباد مي آمد و ابوالقاسم رازي را ديد بر اسب قيمتي برنشسته و ساختي گران افكنده در اندود و غاشيه اي فراخ پرنقش و نگار. چون بوالمنقطر را بديد ،پياده شد و زمين را بوسه بداد. بوالمنقطر گفت: مبارك باد خلعت سپهسالاري. ديگر باره خدمت كرد. بوالمنقطر براند چون دورتر شد ،گفت: ركاب دار را كه آن غاشيه زير آن ديوار بيفكند. چون ابوالقاسم رازي غاشيه دار شد ،محال باشد پيش ما غاشيه برداشتن. در اين سان بيهقي مي گويد:« اكنون غاشيه داشتن از اعتبار افتاده است.» اين كار بوي فاضله مي دهد. بوي جايگاه آدمي انديشمند را كه بيهقي جدا كرده است از امثال ابوالقاسم رازي. خود بيهقي هم وقتي كه اينها را مي نويسد، مي داند كه چه مي نويسد. ببينيد جمله او را. آمديم به سر تاريخ. چه مي بينيد آن نگار پوشتگين را و آن پاسخ و دادن مال و از آن دل نگريستن نيك نيامدم تا درنگرم. نمي خواهم از مرتبت بونصر ياد كنم يا نحوة رساندن استره به پاهاي ناتوان ناريخته اي و باز نمودن پوستش .بگذاريد برويد سراغ يك زندگي از هزاران زندگي نام آمده و نيامدة بيهقي و پلي بزنيم از خاور به باختر كه اگر از نيمروز بنگريم ،اباختر است و از آن ميان مي روم يك جايي كه پيوند بيابم به زادگاهم آمل و حضور بيهقي در آن شهر و نگاه اين تاريخ نگار عزيز به اين سرزمين.
وي ادامه داد: شاهكار بيهقي ،يكي قاضي گري اوست نسبت به همراهانش و اين برشي از زندگي بيهقي سيستم حكومتي دوران غزنوي و شناخت جامعه آن روز است. يكي از اهميت هاي ناشناخته يا كم گفته تاريخ بيهقي ،به روشنايي انداختن اوضاع اجتماعي آن روز است. بخش هاي ناگفته تاريخ بيهقي، بخشي نيست كه ما به عنوان تاريخ بيهقي در دست داريمف بخشي است كه ديگران بايد بيايند و روي تاريخ بيهقي كار كنند و آن پرده ها را از روي تاريخ بيهقي بردارند و از زندگي اجتماعي آن دوران سخن بگويند و بدين سان ،برگ هاي تازه اي بر اين دوران بيفزايند. اين كاريست كه تاكنون نشده ،البته كاري هم كه از آقاي طبري فرمودند ،بنده متاسفانه نديده ام تا بتوانم بگويم كه يك كاري شده است.