میراث مکتوب – سام‌نامه از حماسه‌های فارسی است.
منظومهٔ سام‌نامه حماسه‌ای عاشقانه است که بر محور عشق سام، جهان پهلوان ایرانی، به پریدخت، دختر فغفور چین، شکل گرفته است. این اثر به خاطر آمیختگی با همای و همایون تاکنون به اشتباه به خواجوی کرمانی نسبت داده شده بود؛ اما ویراستار در مقدّمه ثابت کرده است که سام‌نامه از او نیست و احتمالاً توسّط چند نفر در فاصله زمانی قرن هشتم تا یازدهم سروده شده و سراینده یا سرایندگان این اثر خواسته‌اند با آوردن شرح دلاوری‌ها، پهلوانی‌ها و دلدادگی‌های سام به زعم خود خلأ موجود در شاهنامه پیرامون این شخصیت را پر کنند.
هرچند این اثر به لحاظ ویژگی‌های سبکی، زبانی و ادبی متن یکدست و همگونی ندارد، اما بخش‌هایی از آن گنجینه با ارزشی از اطّلاعات اساطیری، واژه‌های کهن و صنایع ادبی است.
منظومۀ سام نامه با آن که به لحاظ ویژگی های ادبی ، سبکی و زبانی شایان توجه است تاکنون مورد بی مهری قرار گرفته است. دلیل اصلی بی توجهی شاید ویژگی خاص این اثر باشد که آن را از سایر آثار حماسی جدا می کند. چرا که این منظومه برخلاف منظومه هایی چون گرشاسب نامه، بهمن نامه ، کوش نامه دارای متنی یکدست نیست؛ بلکه به لحاظ سبکی و زبانی ناهمگونی و ناهمواری های بسیاری در آن دیده می شود.
سام نامه تاکنون پنج بار به صورتهای گوناگون چاپ شده ، ولی هنوز تصحیحی انتقادی از این اثر صورت نگرفته است. اولین بار سعید نفیسی جلد اول این اثر را در سال 1316 تصحیح و منتشر کرده است. در سال 1319 اردشیر بنشاهی سام را با ترکیب دو نسخۀ پرفسور نادرشاه منوچهر جی هومچی اهل پونه و نسخۀ موجود در کتابخانۀ مانک جی بمبئی در این شهر به صورت چاپ سنگی در دوجلد منتشر کرد .
بنابراین جای خالی تصحیح شاهنامه نه تنها در مجموعۀ ادب حماسی، بلکه در پهنۀ ادبیات فارسی محسوس بود.
منظومهٔ سام‌نامه، از سوی انتشارات مرکز پژوهشی میراث مکتوب به تصحیح وحید رویانی به چاپ رسیده‌است.
سام نامه، تصحیح: وحید رویانی، تهران، مرکز پژوهشی میراث مکتوب، هشتاد و شش، 690، 8 صفحه، قطع: وزیری، بها با جلد شومیز: 780000 ریال بها با جلد سخت: 870000 ریال، چاپ اول: 1392، چاپ دوم: 1397.
