میراث مکتوب – آداب‌المشق (نسخۀ دانشگاه پنجاب لاهور) تألیف و کتابت باباشاه الاصفهانی، پژوهش دکتر حمیدرضا قلیچ‌خانی با همکاری دکتر معین نظامی از سوی نشر پیکره منتشر شد.
باباشاه اصفهانی را آن سان که شایستۀ وی است نمی شناسیم؛ چون در آغاز جوانی و آغاز میان سالی جهان را بدرود گفته، آگاهی ما از چگونگی احوال و زندگی اش بسیار اندک است. تذکره ها و معاصرانش وی را شاگرد سید احمد مشهدی دانسته و از این طریق، شجرۀ هنری وی را به میرعلی کاتب هروی رسانده اند.
اگر چنین باشد، به یقین عیار خط باباشاه از استادش فراتر رفته است. از آثار بازماندۀ باباشاه، نیک پیداست که به قطعه نویسی و کتیبه نویسی علاقۀ چندانی نداشته و حتی به شاگردپروری و حضور در حلقۀ درس و رواج امواج هنر خویش وقعی نمی نهاده است. شیفتگی و شور وی در کتابت هایی که نتیجۀ گوشه نشینی وی است، آشکار گردیده و از این راه خلاقیت فردی خویش را پرورش داده و در اصفهان هنر به نمایش گذاشته است.
دکتر حمیدرضا قلیچ خانی در بخش دیباچۀ این کتاب دربارۀ معرفی و اهمیت نسخۀ آداب المشق چنین می نویسد: «سال ها است که متن رسالۀ ارزشمند آداب المشق باباشاه اصفهانی را نام استاد بزرگ خط نستعلیق، میرعماد قزوینی، منتشر می کنند. پرفسور محمد شفیع با یافتن نسخه ای از این رساله به خط باباشاه اصفهانی، این نسبت را رد کرد و سپس دکتر مهدی بیاتی و دیگران بارها بر این اشتباه آشکار انتقاد کردند اما هم چنان از بابت غلط رایج، تکرارش ادامه یافته است.
در سال ۱۹۵۰ م. پرفسور محمد شفیع متن رسالۀ را بر اساس نسخۀ کتابخانۀ دانشگاه پنجاب لاهور منتشر کرد، اما خط این رساله که خود از آثار ارزشمند باباشاه و سندی گرانبهاست هم چنان دور از چشم اهل خط و خوشنویسی باقی مانده بود؛ نیک می دانیم که از متون و رسالات آموزشی خوشنویسی به ندرت نسخه ای به خط مؤلف می توان یافت که ما را از تصحیح و مقابله، بی نیاز سازد.»
از ویژگی های دیگر این کتاب این است که کامل ترین معرفی شاه از باباشاه اصفهانی است. در سال ۱۹۵۰ پژوهشگر گرانقدر ، محمد مولوی شفیع نسخه ای از این رساله را که در کتابخانۀ دانشگاه پنجاب لاهور پاکستان است، منتشر کرد که به جز عبارت آغاز رسالۀ (فقیر باباشاه اصفهانی) در انجامۀ نسخه، عبارت «کاتبه و مصنفه باباشاه الاصفهانی» وجود دارد. انتشار این نسخه از رساله که تأییدکنندۀ مطالب کتاب نامۀ دانشوران ناصری بود روشن ساخت به یقین میرعماد و دیگران، نسخه هایی از این رساله را کتابت کرده اند و نویسندۀ رساله همانا باباشاه اصفهانی است.
پس از دیباچه در این کتاب، احوال و آثار باباشاه مطرح شده است. معرفی رسالۀ آداب المشق دیگر بخش این اثر است.سپس بخش بعدی این اثر به متن رساله اختصاص دارد. بخش پنجم به آثار بر جای مانده تعلق دارد. اما بخش ویژه این کتاب را باید دیگر نسخه های آداب المشق دانست و در این بخش تصاویر نسخه های آداب المشق که در کاخ گلستان ، رضا عباسی و مدرسۀ سپهسالار نگهداری می شود با کیفیت بالایی برای مخاطبان اثر به چاپ رسیده است.
در پایان این اثر نسخۀ تصویری دانشگاه پنجاب لاهور منتشر شده است.
کتاب آداب المشق تألیف و کتابت باباشاه الاضفهانی پژوهش دکتر حمیدرضا قلیچ خانی با همکاری دکتر معین نظامی به قیمت ۱۰۰۰۰ تومان از سوی نشر پیکره به چاپ رسیده است.
باباشاه اصفهانی را آن سان که شایستۀ وی است نمی شناسیم؛ چون در آغاز جوانی و آغاز میان سالی جهان را بدرود گفته، آگاهی ما از چگونگی احوال و زندگی اش بسیار اندک است. تذکره ها و معاصرانش وی را شاگرد سید احمد مشهدی دانسته و از این طریق، شجرۀ هنری وی را به میرعلی کاتب هروی رسانده اند.
اگر چنین باشد، به یقین عیار خط باباشاه از استادش فراتر رفته است. از آثار بازماندۀ باباشاه، نیک پیداست که به قطعه نویسی و کتیبه نویسی علاقۀ چندانی نداشته و حتی به شاگردپروری و حضور در حلقۀ درس و رواج امواج هنر خویش وقعی نمی نهاده است. شیفتگی و شور وی در کتابت هایی که نتیجۀ گوشه نشینی وی است، آشکار گردیده و از این راه خلاقیت فردی خویش را پرورش داده و در اصفهان هنر به نمایش گذاشته است.
دکتر حمیدرضا قلیچ خانی در بخش دیباچۀ این کتاب دربارۀ معرفی و اهمیت نسخۀ آداب المشق چنین می نویسد: «سال ها است که متن رسالۀ ارزشمند آداب المشق باباشاه اصفهانی را نام استاد بزرگ خط نستعلیق، میرعماد قزوینی، منتشر می کنند. پرفسور محمد شفیع با یافتن نسخه ای از این رساله به خط باباشاه اصفهانی، این نسبت را رد کرد و سپس دکتر مهدی بیاتی و دیگران بارها بر این اشتباه آشکار انتقاد کردند اما هم چنان از بابت غلط رایج، تکرارش ادامه یافته است.
در سال ۱۹۵۰ م. پرفسور محمد شفیع متن رسالۀ را بر اساس نسخۀ کتابخانۀ دانشگاه پنجاب لاهور منتشر کرد، اما خط این رساله که خود از آثار ارزشمند باباشاه و سندی گرانبهاست هم چنان دور از چشم اهل خط و خوشنویسی باقی مانده بود؛ نیک می دانیم که از متون و رسالات آموزشی خوشنویسی به ندرت نسخه ای به خط مؤلف می توان یافت که ما را از تصحیح و مقابله، بی نیاز سازد.»
از ویژگی های دیگر این کتاب این است که کامل ترین معرفی شاه از باباشاه اصفهانی است. در سال ۱۹۵۰ پژوهشگر گرانقدر ، محمد مولوی شفیع نسخه ای از این رساله را که در کتابخانۀ دانشگاه پنجاب لاهور پاکستان است، منتشر کرد که به جز عبارت آغاز رسالۀ (فقیر باباشاه اصفهانی) در انجامۀ نسخه، عبارت «کاتبه و مصنفه باباشاه الاصفهانی» وجود دارد. انتشار این نسخه از رساله که تأییدکنندۀ مطالب کتاب نامۀ دانشوران ناصری بود روشن ساخت به یقین میرعماد و دیگران، نسخه هایی از این رساله را کتابت کرده اند و نویسندۀ رساله همانا باباشاه اصفهانی است.
پس از دیباچه در این کتاب، احوال و آثار باباشاه مطرح شده است. معرفی رسالۀ آداب المشق دیگر بخش این اثر است.سپس بخش بعدی این اثر به متن رساله اختصاص دارد. بخش پنجم به آثار بر جای مانده تعلق دارد. اما بخش ویژه این کتاب را باید دیگر نسخه های آداب المشق دانست و در این بخش تصاویر نسخه های آداب المشق که در کاخ گلستان ، رضا عباسی و مدرسۀ سپهسالار نگهداری می شود با کیفیت بالایی برای مخاطبان اثر به چاپ رسیده است.
در پایان این اثر نسخۀ تصویری دانشگاه پنجاب لاهور منتشر شده است.
کتاب آداب المشق تألیف و کتابت باباشاه الاضفهانی پژوهش دکتر حمیدرضا قلیچ خانی با همکاری دکتر معین نظامی به قیمت ۱۰۰۰۰ تومان از سوی نشر پیکره به چاپ رسیده است.
معرفی کتاب از سیده معصومه کلانکی