میراث مکتوب – هفت اورنگ سلطان ابراهیم میرزا یا جامیِ فری یِر به سرمایه گالری فری یر Freer Gallery و انتشارات دانشگاه ییل Yale University Press به چاپ رسید.
سلطان ابراهیم میرزا از نوادگان شاه اسماعیل صفوی است که خود در چندین هنر از جمله موسیقی، نقاشی، شاعری وخطاطی دست داشت و چنان که نوشته اند، بسیار هنرپرور و هنرمند نواز بود. او پنجاه سال پیش از آن که به دستور شاه اسماعیل دوم کشته شود، پرداخت هزینه تهیه نسخه ای شاهانه از هفت اورنگ جامی را بر عهده گرفت. بر اثر علاقه او بود که پنج تن از خوشنویسان در بارش نه سال وقت خود را صرف کردند و متن هفت اورنگ را بار دیگر به زیباترین شیوه که می دانستند، بر کاغذ نگاشتند و پس از آن، گروهی از نقاشان بزرگ آن زمان به تزیین و تذهیب و مصور ساختن صحنه های جذاب هفت اورنگ همت گماشتند. یگانه نسخه خطی این کتاب پر ارزش که از قرار معلوم در سال ۹۳۴/ ۱۵۵۶ آماده شده است، اکنون در گالری نقاشی فری یِر واشنگتن Freer Gallery of Art, Washington, D.C. نگهداری می شود و به نام جامیِ فری یرFreer Jami معروف است و یکی از گران بهاترین آثار هنری دوره صفویه و از ارزشمند ترین شاهکارهای هنری جهان اسلام به شمار می رود. نزدیک به یازده سال پیش، دکتر ماریانا شریو سیمپسون Marianna Shreve Simpson آن را در قالب کتابی تازه و با طرحی نو به بازار نشر عرضه داشت.
این آمریکایی دانشمند و هنر دوست، یکی از سرشناس ترین کارشناسان جهان در زمینه هنر کتاب آرایی اسلامی، خاصه نسخ خطی مصور فارسی است. اثری که او به وجود آورده نخستین گزارش کامل از تاریخ خطاطی، نقاشی و سرایش این نسخه از هفت اورنگ به زبان انگلیسی، همراه با تصویرهای زیبای بسیاری از صفحات آن را در بر دارد و افزون بر آن، در مباحثی چون تولید این نسخه خطی، هدف از تهیه آن و معنی هفت اورنگ سخن می گوید؛ همچنین، اسنادی تاریخی را ارائه می د هد درباره چگونگی حمایت های مالی سلطان ابراهیم میرزای صفوی از هنرمندانی که در آفرینش این اثر سهم داشتند و آنان را نیز معرفی می کند. او در این کتاب، نه تنها به تجزیه و تحلیل محتوای هفت اورنگ می پردازد، بلکه منظومه های هفت گانه آن را نیز به صورت خلاصه شرح می دهد و یک یک تصاویر کتاب را به دست بررسی می گیرد و در این کار، با عطف توجه خاص بر نماد نگاری های این تصاویر، سهم آنها را در تفسیر ابیات هفت اورنگ و پیوند آنها را با تصاویر مشهور دیگری که هنرمندان مختلف بر اساس ابیات هفت اورنگ جامی کشیده اند، روشن می سازد.
دکتر سیمپسون تحقیقات خود را در زمینه شماری از مسائل جذاب تاریخ هنر ایران، مانند نظام کتابخانه (کارگاه) و ممارست در تولید نسخ خطی نفیس و گران بها، نیز، نقش و ارتباط این موضوعات با شغل کتاب سازی در دوره صفویه، تلاقی نقاشی و ادبیات در فرهنگی که هم قالب را ارج می نهد و هم محتوا را در مد نظر دارد، در این کتاب، در دسترس محققان هنر شناس قرار می دهد؛ نیز از اهمیت کتابی مصور سخن می گوید که از دیدگاه سندی برخوردار از رایحه ای هنری، گویای روابط اجتماعی و اوضاع اقتصادی روزگار خود است.
گمان نمی رود که گالری نقاشی فری یِر واشنگتن Freer Gallery of Art, Washington, D.C نسخه خطی خود از هفت اورنگ را با پول معاوضه کند، بنا براین شاید سازمان های انتشاراتی ایران بتوانند با آن سازمان به توافق رسند و این نسخه خطی گرانبها را برای استفاده صاحبان معنویش یعنی ایرانیان باز آفرینند و در دسترس آنان قرار دهند؛ یا شاید تا آن زمان، مترجمان دانشمند ما برای آشنایی هم میهنان خود بااین اثر ادبی و هنری ایرانی، پژوهش های دکتر سیمپسون را به زبان فارسی باز نگارند.
نام و مشخصات این کتاب به زبان انگلیسی چنین است:
Marianna Shreve Simpson, Sultan Ibrahim Mirza’s “Haft Awrang”: A Princely Manuscript From Sixteenth-Century Iran, published by the Freer Gallery and Yale University Press.
سلطان ابراهیم میرزا از نوادگان شاه اسماعیل صفوی است که خود در چندین هنر از جمله موسیقی، نقاشی، شاعری وخطاطی دست داشت و چنان که نوشته اند، بسیار هنرپرور و هنرمند نواز بود. او پنجاه سال پیش از آن که به دستور شاه اسماعیل دوم کشته شود، پرداخت هزینه تهیه نسخه ای شاهانه از هفت اورنگ جامی را بر عهده گرفت. بر اثر علاقه او بود که پنج تن از خوشنویسان در بارش نه سال وقت خود را صرف کردند و متن هفت اورنگ را بار دیگر به زیباترین شیوه که می دانستند، بر کاغذ نگاشتند و پس از آن، گروهی از نقاشان بزرگ آن زمان به تزیین و تذهیب و مصور ساختن صحنه های جذاب هفت اورنگ همت گماشتند. یگانه نسخه خطی این کتاب پر ارزش که از قرار معلوم در سال ۹۳۴/ ۱۵۵۶ آماده شده است، اکنون در گالری نقاشی فری یِر واشنگتن Freer Gallery of Art, Washington, D.C. نگهداری می شود و به نام جامیِ فری یرFreer Jami معروف است و یکی از گران بهاترین آثار هنری دوره صفویه و از ارزشمند ترین شاهکارهای هنری جهان اسلام به شمار می رود. نزدیک به یازده سال پیش، دکتر ماریانا شریو سیمپسون Marianna Shreve Simpson آن را در قالب کتابی تازه و با طرحی نو به بازار نشر عرضه داشت.
این آمریکایی دانشمند و هنر دوست، یکی از سرشناس ترین کارشناسان جهان در زمینه هنر کتاب آرایی اسلامی، خاصه نسخ خطی مصور فارسی است. اثری که او به وجود آورده نخستین گزارش کامل از تاریخ خطاطی، نقاشی و سرایش این نسخه از هفت اورنگ به زبان انگلیسی، همراه با تصویرهای زیبای بسیاری از صفحات آن را در بر دارد و افزون بر آن، در مباحثی چون تولید این نسخه خطی، هدف از تهیه آن و معنی هفت اورنگ سخن می گوید؛ همچنین، اسنادی تاریخی را ارائه می د هد درباره چگونگی حمایت های مالی سلطان ابراهیم میرزای صفوی از هنرمندانی که در آفرینش این اثر سهم داشتند و آنان را نیز معرفی می کند. او در این کتاب، نه تنها به تجزیه و تحلیل محتوای هفت اورنگ می پردازد، بلکه منظومه های هفت گانه آن را نیز به صورت خلاصه شرح می دهد و یک یک تصاویر کتاب را به دست بررسی می گیرد و در این کار، با عطف توجه خاص بر نماد نگاری های این تصاویر، سهم آنها را در تفسیر ابیات هفت اورنگ و پیوند آنها را با تصاویر مشهور دیگری که هنرمندان مختلف بر اساس ابیات هفت اورنگ جامی کشیده اند، روشن می سازد.
دکتر سیمپسون تحقیقات خود را در زمینه شماری از مسائل جذاب تاریخ هنر ایران، مانند نظام کتابخانه (کارگاه) و ممارست در تولید نسخ خطی نفیس و گران بها، نیز، نقش و ارتباط این موضوعات با شغل کتاب سازی در دوره صفویه، تلاقی نقاشی و ادبیات در فرهنگی که هم قالب را ارج می نهد و هم محتوا را در مد نظر دارد، در این کتاب، در دسترس محققان هنر شناس قرار می دهد؛ نیز از اهمیت کتابی مصور سخن می گوید که از دیدگاه سندی برخوردار از رایحه ای هنری، گویای روابط اجتماعی و اوضاع اقتصادی روزگار خود است.
گمان نمی رود که گالری نقاشی فری یِر واشنگتن Freer Gallery of Art, Washington, D.C نسخه خطی خود از هفت اورنگ را با پول معاوضه کند، بنا براین شاید سازمان های انتشاراتی ایران بتوانند با آن سازمان به توافق رسند و این نسخه خطی گرانبها را برای استفاده صاحبان معنویش یعنی ایرانیان باز آفرینند و در دسترس آنان قرار دهند؛ یا شاید تا آن زمان، مترجمان دانشمند ما برای آشنایی هم میهنان خود بااین اثر ادبی و هنری ایرانی، پژوهش های دکتر سیمپسون را به زبان فارسی باز نگارند.
نام و مشخصات این کتاب به زبان انگلیسی چنین است:
Marianna Shreve Simpson, Sultan Ibrahim Mirza’s “Haft Awrang”: A Princely Manuscript From Sixteenth-Century Iran, published by the Freer Gallery and Yale University Press.
معرفی کتاب از حسن لاهوتی