میراث مکتوب- غیاث‌الدین ابوحفص عمر بن ابراهیم، فیلسوف، ریاضی‌دان، منجم، نویسنده و شاعر معروف در نیشابور متولد شد. در باب تاریخ تولد وی روایات مختلفی ذکر شده است و محققین آن را بین سالهای ۴۱۷ تا ۴۴۰هـ .ق ذکر کرده‌اند. قدیمی‌ترین مأخذی که درباره او سخن به میان آورده، کتاب «چهار مقاله» نظامی عروضی است. خیام با میمون بن نجیب واسطی، امام ابوالمظفر اسفزاری، حکیم ابوالعباس لوکر، عبدالرحمان خازنی و امام محمد غزالی هم‌عصر بود.
وی در زادگاهش به فراگیری علم پرداخت و نزد عالمان و استادان برجسته‌ای چون امام موفق نیشابوری علوم زمانه خود را فراگرفت و در فلسفه و ریاضیات تبحر یافت. عده‌ای از تذکره‌نویسان، او را شاگرد ابن‌سینا دانسته‌اند. مورخان و دانشمندان هم‌عصر خیام و بعد او جملگی بر استادی‌اش در فلسفه اذعان داشته‌اند، تا آنجا که وی را «حکیم دوران» و «ابن سینای زمان» برشمرده‌اند.
خیام در زمره منجمان دربار ملکشاه سلجوقی درآمد. در ۴۶۱ هـ .ق به سمرقند رفت و در آنجا با ابوطاهر عبدالرحمن بن احمد، قاضی القضات سمرقند، اثر برجسته خود را در جبر تألیف کرد. سپس به اصفهان رفت، مدت هیجده سال در آنجا اقامت گزید و با حمایت ملکشاه سلجوقی و وزیرش، نظام الملک، به همراه جمعی از دانشمندان و ریاضی‌دانان معروف زمانه خود، در رصد‌خانه‌ای که به دستور ملکشاه تأسیس شده بود، به انجام تحقیقات نجومی پرداخت. حاصل این تحقیقات اصلاح تقویم رایج ایرانی در آن زمان و تنظیم تقویم جلالی بود. با قتل نظام‌الملک و سپس ملکشاه، مسائل علمی و فرهنگی اهمیت خود را از دست داد. از این رو به دلیل عدم توجه به امور علمی، دانشمندان و رصدخانه، خیام اصفهان را به قصد خراسان ترک کرد. وی باقی عمر خویش را در شهرهای مهم خراسان به ویژه نیشابور و مرو گذراند و بیشتر کارهای علمی خود را در مرو به انجام رساند.
ابتکارات علمی خیام
خیام برای نخستین بار در تاریخ ریاضی معادله‌های درجه اول تا سوم را دسته‌بندی کرد، و بعد با استفاده از ترسیمات هندسی مبتنی بر مقاطع مخروطی توانست برای تمامی آنها راه حلی کلی ارائه کند. او برای معادله‌های درجه دوم نیز هم از راه حلی هندسی و هم از راه حل عددی استفاده کرد، اما برای معادلات درجه سوم تنها ترسیمات هندسی را به کار برد و توانست برای اغلب آنها راه حلی بیابد و در مواردی امکان وجود دو جواب را بررسی کند. اشکال کار در این بود که به دلیل تعریف نشدن اعداد منفی در آن زمان، خیام به جواب‌های منفی معادله توجه نمی‌کرد و به سادگی از کنار امکان وجود سه جواب برای معادله درجه سوم رد می‌شد. با این همه تقریبا چهار قرن قبل از دکارت توانست به یکی از مهمترین دستاوردهای بشری در تاریخ جبر بلکه علوم دست یابد و راه حلی را که دکارت بعدها به صورت کامل‌تر بیان کرد، طی نماید.
همچنین توانست با موفقیت تعریف عدد را به عنوان کمیتی پیوسته به دست دهد و برای نخستین بار عدد مثبت حقیقی را تعریف کند و سرانجام به این حکم برسد که هیچ کمیتی، مرکب از جزء‌های تقسیم‌ناپذیر نیست و از نظر ریاضی، می‌توان هر مقداری را به بی‌نهایت بخش تقسیم کرد.
خیام ضمن جستجوی راهی برای اثبات «اصل توازی» (اصل پنجم مقاله اول اصول اقلیدس) در کتاب «شرح ما اشکل من مصادرات کتاب اقلیدس» (شرح اصول مشکل آفرین کتاب اقلیدس)، مبتکر مفهوم عمیقی در هندسه شد. خیام در تلاش برای اثبات این اصل، گزاره‌هایی را بیان کرد که کاملا مطابق گزاره‌هایی بود که چند قرن بعد توسط والیس و ساکری، ریاضی‌دانان اروپایی بیان شد و راه را برای ظهور هندسه‌های نااقلیدسی در قرن نوزدهم میلادی هموار کرد. بسیاری از پژوهشگران بر این عقیده‌اند که «مثلث حسابی پاسکال» را باید مثلث حسابی خیام نامید و برخی نیز معتقدند «دو جمله‌ای نیوتن» را باید دو جمله‌ای خیام نامید.
خیام رساله‌های کوتاهی نیز در زمینه‌های مکانیک، هیدرواستاتیک، هواشناسی، نظریه موسیقی و غیره نگاشته است. اخیراً تحقیقاتی در مورد فعالیت خیام در زمینه هندسه تزئینی صورت گرفته است که ارتباط او را با ساخت گنبد شمالی مسجد جامع اصفهان تأئید می‌کند.
آثار فلسفی خیام به چند رساله کوتاه اما عمیق و پر بار محدود می‌شود. آخرین رساله فلسفی وی مبین گرایش‌های عرفانی اوست.
خیام علاوه بر اینکه در علوم و فنون مختلف اعم از ریاضی، نجوم، هندسه و فلسفه صاحب‌نظر بود، در شاعری نیز دستی توانا داشت و بیشترین شهرت او طی دو قرن اخیر در جهان، به دلیل رباعیات اوست که نخستین بار توسط فیتزجرالد به زبان انگلیسی ترجمه شد و نام او را در ردیف چهار شاعر بزرگ جهان یعنی هومر، شکسپیر، دانته و گوته قرار داد. رباعیات خیام بعضاً موجب سوء تعبیرهای غیر قابل قبولی از شخصیت وی شده است. این رباعیات بحث و اختلاف نظر میان تحلیل‌گران اندیشه خیام را شدت بخشیده است. برخی برای بیان اندیشه او تنها به ظاهر رباعیات او بسنده کرده‌اند، در حالی که برخی دیگر بر این باورند که اندیشه‌های واقعی خیام عمیق‌تر از آن است که صرفاً با تفسیر ظاهری شعر او قابل بیان باشد.
خیام در زادگاه خود نیشابور درگذشت و در امامزاده محروق به خاک سپرده شد. تاریخ وفات او را نیز بین سالهای ۵۱۵ تا ۵۲۵هـ .ق آورده‌اند. بنای فعلی آرامگاه او در ۱۳۱۳هـ .ش توسط انجمن آثار ملی سابق (انجمن آثار و مفاخر کنونی) بنا شد.
آثار خیام
خیام در طول حیات پر بار خود آثار علمی و ادبی بسیاری تألیف نمود که معروف‌ترین آنها هفده رساله و کتاب است که از آن جمله می توان به «رسالة فی براهین‌الجبر و المقابله» (به زبان عربی) که به وسیله دکتر غلامحسین مصاحب منتشر شد، « رسالة کون و تکلیف» (به زبان عربی) درباره حکمت خالق در خلق عالم و حکمت تکلیف که خیام آن را در پاسخ پرسش امام ابونصر محمد بن ابراهیم نسوی در ۴۷۳ هـ .ق نوشت، «رساله‌ای در شرح مشکلات کتاب «مصادرات» اقلیدس که در ۱۳۱۴ هـ .ش به اهتمام دکتر تقی ارانی به چاپ رسید، «رساله روضة‌القلوب در کلیات وجود»، «رسالة ضیاء العقلی» در حکمت (به زبان عربی)، «رساله میزان‌الحکمه»، «رساله‌ای در صورت و تضاد»، «ترجمه فارسی خطبه ابن سینا در توحید»، «رساله‌ای در صحت طرق هندسی برای استخراج جذر و کعب»، «رساله مشکلات ایجاب»، «رساله‌ای در طبیعیات»، «رساله‌ای در تعیین مقدار بیان زیج ملکشاهی»، «رساله نظام الملک در بیان حکومت»، «رساله لوازم‌الاکمنه»، «اشعار» (به زبان عربی)، «نوروزنامه»، «رباعیات فارسی»، «عیون الحکمه»، «رساله معراجیه»، «رساله در علم کلیات»، «سلسلة الترتیب» و «رساله در تحقیق معنی وجود» اشاره کرد.
مجموعه ارزشمند كتاب‌های خیام به زبان‌های خارجی
از جمله مشاهیری كه همچون یك نشانه فرهنگی ایران را به جهانیان شناساند حكیم عمر خیام بود و هنوز نیز هست. توجه وافری كه غربی‌ها به رباعیات خیام نشان دادند، این حكیم فرزانه را به مركز ثقل توجهات مستشرقین بدل ساخت تا بدان پایه كه از كتاب‌های او و غالباً رباعیاتش به زبان‌های زنده و مهجور دنیا ترجمه‌های متعددی صورت گرفت. در همین راستا انجمن آثار و مفاخر فرهنگی مجموعه‌ای بسیار نفیس مشتمل بر ۳۰۷ جلد كتاب بسیار كمیاب و نادر از چاپ‌های گوناگون و قدیمی رباعیات حكیم عمر خیام نیشابوری را كه عموماً از نسخه ترجمه شده ادوارد فیتز جرالد (Edward, Fitzgerald) به زبان‌های مختلف از جمله فرانسه، روسی، عربی، آلمانی… و حتی عبری و آسوری ترجمه شده است را از آقای احمد افشار شیرازی در سال ۱۳۴۶ خریداری كرد كه این مجموعه در نوع خود بسیار گرانبها و بینظیر است.
لیست كامل این كتاب‌ها جهت اطلاع علاقه‌مندان به پژوهش‌های فرهنگی ـ ادبی بدین شرح است:
۱ـ رباعیات حكیم عمر خیام نیشابوری به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن و بوستون، ۱۸۸۴-۱۸۸۳
۲ـ رباعیات حكیم عمر خیام نیشابوری به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، بدون تاریخ چاپ.
۳ـ رباعیات حكیم عمر خیام نیشابوری به زبان فرانسه /ترجمه ادموند دولاك .ـ پاریس، بدون تاریخ چاپ.
۴ـ رباعیات حكیم عمر خیام نیشابوری به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، بدون تاریخ چاپ.
۵ـ رباعیات حكیم عمر خیام نیشابوری به زبان فرانسه /ترجمه پیر پاسكال .ـ روم،۱۹۵۸
۶ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، ۱۹۲۰
۷ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ سنگاپور، بدون تاریخ چاپ.
۸ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، ۱۸۹۸
۹ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، بدون تاریخ چاپ.
۱۰ـ رباعیات عمر خیام به زبان فرانسه و فارسی/ترجمه ج.ب نیكلا .ـ پاریس؟، ۱۹۶۵
۱۱ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ نیویورك ،۱۹۴۶
۱۲ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ بمبئی .
۱۳ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، ۱۹۰۹
۱۴ـ آرزوی دل، به زبان انگلیسی (مجموعه‌ای از رباعیات گوناگون خیام در باره ساقی و جام شراب)، توماس رایت،انگلستان، ۱۹۲۵
۱۵ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن.
۱۶ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن.
۱۷ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه شده از متن فرانسه ژ.ب. نیكلا، به وسیله فردریك بارون كرو، به ضمیمه چاپ مجدد متن فرانسه، لندن، ۱۹۲۴
۱۸ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ انگلستان، بنبوری.
۱۹ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، ۱۹۰۳
۲۰ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه د.ای. اسمیت، مبنی بر ترجمه لفظ به لفظ هاشم حسین، نیویورك، ۱۹۳۳
۲۱ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، ۱۹۲۰ــ
۲۲ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن،۱۹۰۶
۲۳ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن.
۲۴ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن و ادینبورگ، ۱۹۱۹
۲۵ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن،۱۹۱۲
۲۶ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، ۱۹۳۰
۲۷ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، ۱۹۰۹
۲۸ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، ۱۹۰۹
۲۹ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ كمبریج، ۱۹۱۴
۳۰ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، ۱۹۳۰
۳۱ـ چهره حقیقی حكیم عمر خیام نیشابوری (شرح حال)/ مؤلف خسرو وارسته، تهران، ۱۹۵۷
۳۲ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن،۱۹۴۷
۳۳ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ انگلستان، ۱۹۴۶
۳۴ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، ۱۸۵۹
۳۵ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن.
۳۶ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ كلكته، ۱۹۴۴
۳۷ـ رباعیات خیام عن عمریات فیتز جرالد/ ترجمه از انگلیسی به عربی احمد زكی ابوشادی.ـ بیروت، ۱۹۵۲
۳۸ـ باده توفیق، زندگی و آثار عمر خیام/به انگلیسی و با نقل قسمتهایی به فارسی و عربی، سوامی گویند.
۳۹ـ رباعیات خیام (فارسی)/ به اهتمام عبدالباری آسی، لكهنو، ۱۹۳۹
۴۰ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ نیویورك، ۱۹۲۴
۴۱ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ نیویورك.
۴۲ـ رباعیات عمر خیام (به فارسی و تركی)/حسین دانش، ۱۳۴۰ مطابق ۱۹۲۲
۴۳ـ رباعیات عمر خیام و رباعیاتی (به زبان تركی) / ع. علیوف، مسكو، ۱۹۲۴
۴۴ـ عمر الخیام، عصره، سیرته، ادبه، فلسفته، رباعیاته، تألیف و ترجمه احمد حامد الصراف، بغداد، ۱۳۵۰ ق۱۹۳۱-م.
۴۵ـ رباعیات عمر خیام به زبان نروژی / استكهلم، ۱۹۱۹
۴۶ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن.
۴۷ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، ۱۹۰۹
۴۸ـ عمر خیام به زبان ارمنی/ میرزا یانس، ۱۹۶۳
۴۹ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن.
۵۰ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ نیویورك، ۱۹۱۶
۵۱ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ نیویورك، ۱۹۰۰
۵۲ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، نیویورك، ۱۹۰۹
۵۳ـ رباعیات عمر خیام به زبان‌های انگلیسی، فرانسه، آلمانی، ایتالیایی و دانماركی و مقایسه آنها با ترجمه فیتز جرالد .ـ جلد اول، لندن، بوستون، ۱۸۹۸
۵۴ـ رباعیات عمر خیام به زبان‌های انگلیسی، فرانسه، آلمانی، ایتالیایی و دانماركی و مقایسه آنها با ترجمه فیتز جرالد .ـ جلد دوم، بوستون، لندن، ۱۸۹۸
۵۵ـ مولانا شبلی و عمر خیام (به زبان انگلیسی)، تألیف ا.پ.بهاجی‌والا، بمبئی، ۱۹۳۲
۵۶ـ رباعیات عمر خیام به زبان عربی و مقابل هر رباعی اصل فارسی /ترجمه عربی از احمد الصافی النجفی، دمشق،۱۳۵۰هجری، ۱۹۳۱ میلادی.
۵۷ـ رباعیات عمر خیام، به قلم توفیق مفرج، قاهره، ۱۹۴۷
۵۸ـ رباعیات عمر خیام / ترجمه از فارسی به شعر عربی از احمد رامی، قاهره، ۱۹۵۰
۵۹ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه شعر به شعر به وسیله ادوارد فیتز جرالد.
۶۰ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ر. معظمی، ۱۹۵۴
۶۱ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، ۱۹۰۹
۶۲ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، ۱۹۵۵
۶۳ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ انگلستان، ۱۹۵۸
۶۴ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ نیویورك.
۶۵ـ رباعیات عمر خیام / ترجمه نظم عربی به قلم ودیع البستانی، مصر، ۱۹۱۲
۶۶ـ رباعیات خیام / دكتر جمیل الملائكه، بغداد، ۱۹۵۷
۶۷ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد.
۶۸ـ رباعیات عمر خیام /ترجمه به شعر از محمد السباعی .ـ مصر.
۶۹ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن و ادینبورگ.
۷۰ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ ادینبورگ، ۱۹۱۰
۷۱ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن.
۷۲ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ نیویورك، ۱۹۴۷
۷۳ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، ۱۹۵۶
۷۴ـ رباعیات عمر خیام /ترجمه به نظم عربی به قلم ودیع البستانی.ـ مصر، ۱۹۵۶
۷۵ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، ۱۹۳۹
۷۶ـ حكیم عمر خیام (هشتاد رباعی از خیام)، به انتخاب محمد زرنگار، ناشر حبیب الله زاینچ خواه، تهران.
۷۷ـ ترانه‌های خیام / صادق هدایت، تهران، ۱۹۳۴
۷۸ـ رباعیات عمر خیام /ترجمه ادوارد فیتز جرالد و قصیده حاجی عبدو الیزدی، ترجمه و توضیح از سر ریچارد فرانسیس بُرتُن، نیویورك، ۱۹۴۴
۷۹ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ باواریا.
۸۰ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ اسكاتلند، ۱۹۱۷
۸۱ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی و فارسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ تهران، ۱۹۶۴-۱۳۴۳
۸۲ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی و فارسی/ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ تهران، ۱۹۶۳-۱۳۴۲
۸۳ـ رباعیات عمر خیام به زبان فرانسه /ترجمه فارسی به فرانسه اعتصام زاده، پاریس، ۱۹۳۴
۸۴ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن.
۸۵ـ رباعیات حكیم عمر خیام نیشابوری / از انتشارات كتابفروشی علی اكبر علمی و شركاء، .۱۳۲۸
۸۶ـ رباعیات حكیم عمر خیام / با مقدمه د. قدیمی از انتشارات بنگاه بازرگانی خُشا.ـ تهران، ۱۳۱۹ش.
۸۷ـ رباعیات عمر خیام /ترجمه ادوارد فیتز جرالد و قصیده حاجی عبدو الیزدی، ترجمه و توضیح از سر ریچارد فرانسیس برتن .ـ نیویورك، ۱۹۴۴
۸۸ـ رباعیات خیام با مقابله نسخه تصحیح مرحوم فروغی، انتشارات امیركبیر .ـ تهران، ۱۳۴۲
۸۹ـ رباعیات خیام، با مقابله نسخه تصحیح مرحوم فروغی، انتشارات امیركبیر.ـ تهران، ۱۳۴۲
۹۰ـ خیام و سهیلی، مشتمل بر رباعیات حكیم عمر خیام و رباعیات فكاهی مهدی سهیلی، انتشارات امیركبیر، ۱۳۳۴ـ
۹۱ـ رباعیات حكیم عمر خیام با ترجمه حال حكیم به قلم سعید نفیسی، تهران، ۱۳۰۹
۹۲ـ ترانه‌های خیام، به كوشش حسین پژمان، ۱۳۱۸
۹۳ـ رباعیات حكیم عمر خیام نیشابوری/ (به تصحیح محسن رمضانی)، مؤسسه مطبوعاتی علمی.
۹۴ـ رباعیات خیام، با دو مقدمه از محمدعلی فروغی و حسین پژمانی، تهران، كتابفروشی محمدحسن علمی، ۱۳۴۳
۹۵ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه از پارسی به وسیله ژ.ب. نیكلا .ـ پاریس، ۱۹۶۵
۹۶ـ رباعیات حكیم عمر خیام نیشابوری (به تصحیح محسن رمضانی)، مؤسسه مطبوعاتی علی اكبر علمی، تهران.
۹۷ـ رباعیات خیام با دو مقدمه از محمدعلی فروغی و حسین پژمان، كتابفروشی محمدحسن علمی، تهران، ۱۳۴۳
۹۸ـ رباعیات حكیم عمر خیام به ضمیمه رباعیات باباطاهر عریان از انتشارات شركت كانون كتاب، تهران، ۱۳۱۷
۹۹ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن.
۱۰۰ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ ادینبورگ،۱۹۲۰
۱۰۱ـ رباعیات عمر الخیام، حلمی مراد، (به زبان عربی)، به انضمام داستانها و مطالب دیگر، از سری: كتابی، الكتاب العشرون، اكتوبر، ۱۹۵۳، قاهره.
۱۰۲ـ رباعیات حكیم عمر خیام نیشابوری، به اهتمام محمد تجویدی، به زبان‌های فارسی، انگلیسی، آلمانی، فرانسه، تهران، ۱۳۴۲
۱۰۳ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، ۱۹۴۰
۱۰۴ـ رباعیات حكیم عمر خیام، به تصحیح محمد رمضانی، تهران، ۱۳۱۵
۱۰۵ـ رباعیات حكیم عمر خیام نیشابوری و رباعیات باباطاهر عریان، از انتشارات شركت نسبی كانون كتاب، تهران.
۱۰۶ـ رباعیات حكیم عمر خیام به ضمیمه رباعیات باباطاهر، تهران، كتابفروشی محمدحسن علمی .
۱۰۷ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، ۱۹۴۶
۱۰۸ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، ۱۹۵۵
۱۰۹ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ نیویورك،۱۹۴۸
۱۱۰ـ رباعیات عمر خیام ترجمه از فارسی، فرانس توس، پاریس، ۱۹۶۰
۱۱۱ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لایكستر، انگلستان .
۱۱۲ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ انگلستان، ۱۹۶۵
۱۱۳ـ ترانه‌های خیام، با ترجمه به شعر انگلیسی، ترجمه و اقتباس یوسف جمشیدی پور، غلامحسین امین، تهران، ۱۳۳۵-۱۹۵۶
۱۱۴ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ نیویورك.
۱۱۵ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ نیویورك،۱۹۵۰
۱۱۶ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن.
۱۱۷ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن.
۱۱۸ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ بریتانیای كبیر.
۱۱۹ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ بریتانیای كبیر.
۱۲۰ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لایكستر، انگلستان.
۱۲۱ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ بریتانیای كبیر.
۱۲۲ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ ادینبورگ.
۱۲۳ـ رباعیات حكیم عمر خیام، از نشریات مؤسسه خاور، تهران، ۱۳۱۰
۱۲۴ـ رباعیات حكیم عمر خیام (به انضمام رباعیات شاهزاده محمدهاشم میرزا افسر، تهران، ۱۳۰۸
۱۲۵ـ رباعیات حكیم عمر خیام نیشابوری / به سعی و اهتمام محمداسماعیل عباسیان جهرمی، بمبئی.
۱۲۶ـ شرح زندگانی و كلیه رباعیات حكیم عمر خیام نیشابوری، (تهران، شركت سهامی طبع كتاب،؟)
۱۲۷ـ رباعیات حكیم عمر خیام نیشابوری، (اصفهان، كتابفروشی كمالی؟).
۱۲۸ـ رباعیات حكیم عمر خیام از نشریات مؤسسه خاور، تهران، ۱۳۰۸
۱۲۹ـ رباعیات حكیم عمر خیام، با ترجمه حال حكیم به قلم سعید نفیسی، كتابفروشی محمدحسن علمی، ۱۳۱۵
۱۳۰ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن.
۱۳۱ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن.
۱۳۲ـ رباعیات حكیم عمر خیام به زبان فارسی و انگلیسی، با مقدمه راجع به اشعار و شرح حال حكیم از دكتر فرید رخ روزن، برلین، ۱۹۲۸ مطابق ۱۳۰۴شمسی.
۱۳۳ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ ادینبورگ، ۱۹۴۶
۱۳۴ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ ادینبورگ.
۱۳۵ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، ۱۹۰۳
۱۳۶ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ ادینبورگ.
۱۳۷ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن.
۱۳۸ـ رباعیات حكیم عمر خیام /انتشارات محمدحسن علمی، تهران، ۱۳۱۷
۱۳۹ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ نیویورك، ۱۹۳۷
۱۴۰ـ قسمت جدیدی از رباعیات خیام، ترجمه شده به انگلیسی به وسیله جان چارلز ادوارد باون، لندن، ۱۹۶۷
۱۴۱ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، ۱۸۹۸
۱۴۲ـ رباعیات خیام، به فرانسه و فارسی ترجمه شده از فارسی به وسیله ژ.ب. نیكلا، پاریس، ۱۲۸۳-۱۸۶۷قمری.
۱۴۳ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، ۱۸۵۹
۱۴۴ـ رباعیات عمر خیام /ترجمه و چاپ ادوارد فیتز جرالد، همراه با متن فارسی، لندن، ۱۸۹۸
۱۴۵ـ ترجمه جدیدی از عمر خیام، به وسیله جمشیدی ساكلاتوال، لندن، ۱۹۴۰
۱۴۶ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه هنری برتام لیستر، واشنگتن، ۱۹۳۵
۱۴۷ـ رباعیات عمر خیام (به فارسی و مشخصات نسخه و مقدمه به انگلیسی) به وسیله محفوظ الحق، كلكته، ۱۹۳۹
۱۴۸ـ عمر خیام (به فارسی و انگلیسی)، به وسیله بریگادر ژنرال ای. اچ ردول، لندن، ۱۹۳۱
۱۴۹ـ آناكرئون و عمر خیام (به زبان انگلیسی)، به وسیله هانری هارمون شامبرلین، آمریكا، ۱۹۲۱
۱۵۰ـ مطالعه انتقادی در رباعیات عمر خیام (همراه با متن فارسی و انگلیسی رباعیات)، به وسیله آرتور كریس‌تن‌سن، كپنهاك، ۱۹۲۷
۱۵۱ـ رباعیات عمر خیام /ترجمه جان پین .ـ لندن، ۱۸۹۸
۱۵۲ـ مترجم خیام، زندگی جدید ادوارد فیتز جرالد، به وسیله مرلی آدام، لندن، ۱۹۰۹
۱۵۳ـ رباعیات عمر خیام/ به وسیله آربری.ـ لندن، ۱۹۴۹
۱۵۴ـ رباعیات عمر خیام/ به وسیله چارلز گرلو .ـ پاریس، ۱۹۰۲
۱۵۵ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد .ـ لندن، ۱۹۱۴
۱۵۶ـعمرخیام، رباعیات، تهیه متن ترجمه روسی پیشگفتار و حواشی به اهتمام رستم علییف و محمد نوری عثمانون به رهبری یوگنی برتلس، جلد اول، مسكو، ۱۹۵۹
۱۵۷ـعمرخیام، رباعیات، تهیه متن ترجمه روسی پیشگفتار و حواشی به اهتمام رستم علییف و محمد نوری عثمانون به رهبری یوگنی برتلس، جلد دوم، مسكو، ۱۹۵۹
۱۵۸ـ رباعیات عمر خیام (به زبان آلمانی) .ـ هامبورگ، ۱۹۲۷
۱۵۹ـ رسائل عمر خیام (مجموعه چند رساله)، (به عربی و روسی)، ترجمه از بوریس روزنفیلد، مسكو، ۱۹۶۲
۱۶۰ـ خیام پنداری و پاسخ افكار قلندرانه او، نگارش صدیقی نخجوانی، تبریز، ۱۳۲۰
۱۶۱ـ رباعیات عمر خیام با ترجمه شعر به فرانسه، اثر طبع ابوالقاسم اعتصام زاده، طهران، ۱۳۱۰
۱۶۲ـ كتابشناسی رباعیات عمر خیام، جمع آوری شده به وسیله ا.ج. پتر، لندن، ۱۹۲۹
۱۶۳ـ رباعیات عمر خیام به زبان انگلیسی /ترجمه ادوارد فیتز جرالد(چاپ دوم) .ـ لندن، ۱۸۶۸
۱۶۴ـ عمرخیام و زمان او، به وسیله اتو رتفلد، بمبئی، ۱۹۲۲
۱۶۵ـ عمر خیام، ترجمه‌ای جدید بر مبنای كشفیات جدید، به وسیله آرتور. ژ. آربری، لندن، ۱۹۵۲
۱۶۶ـ سرگذشت رباعیات (همراه با رباعیات خیام ترجمه فیتز جرالد)، آ.ج. آربری، لندن، ۱۹۵۹
۱۶۷ـ عمر خیام شاعر، به وسیله ت. ه . ویر، لاهور، ۱۹۵۴
۱۶۸ـ رباعیات خیام (به زبان ارمنی)، ترجمه میرزا یانس، تهران،.۱۹۲۳
۱۶۹ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه شده به شعر انگلیسی به وسیله ای. ه وین فیلد، لندن، ۱۸۹۳
۱۷۰ـ چاپ دوم ترجمه فیتز جرالد از رباعیات خیام، لندن، ۱۹۰۸
۱۷۱ـ عمر خیام (ترجمه به فرانسه بر مبنای ترجمه فیتز جرالد) به وسیله جمز هنری هلارد، لندن، ۱۹۱۲
۱۷۲ـ رباعیات عمر خیام (همراه با متن فارسی) به وسیله وین فیلد، لندن، ۱۸۸۳
۱۷۳ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به انگلیسی از متن فرانسوی نیكلا (همراه با ترجمه فرانسه)، به وسیله فردریك بارون كرو، بستن، ۱۹۰۳
۱۷۴ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه شده به انگلیسی به وسیله ادوارد فیتز جرالد، لندن، ۱۸۹۹
۱۷۵ـ رباعیات خیام (به زبان آلمانی)، برلین، ۱۹۶۲
۱۷۶ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه شده به شعر انگلیسی به وسیله ادوارد فیتز جرالد، لندن.
۱۷۷ـ عمر خیام و رباعیات (به زبان تركی)، رضا توفیق، استانبول، ۱۹۴۵
۱۷۸ـ رباعیات خیام، به زبان انگلیسی، به وسیله ریچارد گالین، نیویورك، ۱۸۹۹
۱۷۹ـ رباعیات عمر خیام، ادوارد فیتز جرالد، شیكاگو و نیویورك .
۱۸۰ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه شده به شعر انگلیسی به وسیله ادوارد فیتز جرالد، بریتانیای كبیر، ۱۹۵۹
۱۸۱ـ رباعیات حكیم خیام نیشابوری، با مقدمه و حواشی به اهتمام محمدعلی فروغی و دكتر غنی، تهران، ۱۳۲۱
۱۸۲ـ رباعیات حكیم عمر خیام (به زبان فارسی و مقدمه هندی (!)، بحسن و اهتمام شیخ غلام محمد صاحب، طبع هوئین.
۱۸۳ـ رباعیات عمر خیام، به تصحیح مولانا مولوی نصیرالدین صاحب منشی فاضل، لاهور، ۱۹۳۷
۱۸۴ـ رباعیات حكیم خیام (به زبان فارسی و تركی)، طربخانه یاراحمد رشیدی، رساله سلسله الترتیب، خطبه تمجید ابن سینا و ترجمه خطبه تمجید، با مقدمه و حواشی عبدالباقی گولپیكارلی، استانبول، ۱۳۳۲ شمسی.
۱۸۵ـ رساله فی شرح ما اشكل من مصادرات كتاب اقلیدس، (به زبان عربی)، تصنیف ابی الفتح عمر بن ابراهیم الخیامی، تحقیق الدكتور عبدالحمید صبره، اسكندریه، ۱۹۶۱
۱۸۶ـ رساله فی شرح ما اشكل من مصادرات كتاب اقلیدس، للحكیم عمر بن ابراهیم الخیامی، تحقیق الدكتور ت. ارانی، طهران، ۱۳۱۴
۱۸۷ـ بیشتر رباعیات خیام، ترجمه جان پولن، لندن، ۱۹۱۵ (بخشی از مجله The Astiatic Review).
۱۸۸ـ رباعیات عمر خیام، تعریب السید احمد الصافی النجفی، (به عربی و فارسی )
۱۸۹ـ رباعیات عمر خیام (به زبان سریانی و فارسی)، ترجمه م. كرم، تبریز، ۱۳۱۲
۱۹۰ـ رباعیات خیام به ضمیمه رباعیات باباطاهر و ابوسعید ابوالخیر و خواجه عبدالله انصاری و قصاید سلمان ساوجی، حسب خواهش كربلایی محمد رفیع خوانساری چاپ شده است، ۱۳۰۸
۱۹۱ـ رباعیات حكیم عمر خیام و رباعیات باباطاهر همدانی، به سعی و اهتمام مشهدی محمدعلی خلف حاجی محمد سعید خوانساری، ۱۳۱۳
۱۹۲ـ رباعیات عمر خیام نیشابوری حسب خواهش حاج سیدمحمد صاحب تاجر شیرازی و آقاغلامحسین تاجر لاری چاپ شده است، بمبئی، ۱۳۲۱
۱۹۳ـ مجموعه رباعیات خیام و باباطاهر و ابوسعید ابوالخیر و خواجه عبدالله انصاری و قصیده سلمان ساوجی، ۱۳۰۶ قمری.
۱۹۴ـ عمر خیام (به زبان كردی)، ترجمه علاءالدین سجادی، بغداد، ۱۹۵۱ میلادی، ۱۳۷۰هجری.
۱۹۵ـ رباعیات خیام و رباعیات باباطاهر و رباعیات ابوسعید ابوالخیر و رباعیات خواجه عبدالله انصاری و قصاید سلمان ساوجی در علم عروض، به خواهش غلام حسین خوانساری كتابفروش تدوین گردیده است، ۱۳۱۳قمری.
۱۹۶ـتقویم تربیت، (به زبان فارسی)، به ضمیمه رباعیات خیام و مطالبی دیگر، تبریز، ۱۳۰۸ شمسی.
۱۹۷ـ رباعیات خیام و رباعیات باباطاهر و قصیده سلمان ساوجی (به زبان فارسی) به خواهش مشهدی حسن تاجر كتابفروشی تهران طبع شده است، تهران، ۱۳۲۲
۱۹۸ـ دیوان شاهی با نصایح حضرت لقمان و رباعیات عمر خیام (به زبان فارسی)، به فرمایش خواجه بخارایی طبع شده است، اسلامبول، ۱۳۱۹
۱۹۹ـ دیوان شاهی با نصایح حضرت لقمان و رباعیات عمر خیام و باباطاهر (به زبان فارسی)، محرم ۱۳۲۴
۲۰۰ـ میوه زندگانی، پنجاه مطلب در لغت و فلسفه و شرح رباعیات خیام (به زبان فارسی)، تألیف شادروان عباس كیوان قزوینی، تهران، صفر ۱۳۴۹
۲۰۱ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه خانم كادل، لندن و نیویورك، ۱۸۹۹
۲۰۲ـ زندگی عمر الخیامی، به وسیله م. شیرازی، ادینبورگ.
۲۰۳ـ رباعیات عمر خیام (به زبان چك)، ترجمه ژارومیر بوركی، پراك، ۱۹۴۵
۲۰۴ـ عمر خیمه دوز، (عمر خیام)، رمانی از فارسی قدیم، به وسیله ناتان هاسكل دول، لندن، ۱۸۹۹
۲۰۵ـ رباعیات الخیام، ترجمه حكمت البدری (به زبان عربی)، بغداد، ۱۹۶۴
۲۰۶ـ رباعیات الخیام، نظمها بلغه الادب الشعبی حسین مظلوم ریاض، مصر.
۲۰۷ـ رباعیات الخیام، للاستاذ محمد عبدالغفار الهاشمی الافغانستانی، مصر، ۱۳۷۵ه .
۲۰۸ـ انقلاب خیام، تحقیق و ترجمه عبدالحق فاضل، قاهره، ۱۹۵۱
۲۰۹ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه ادوارد فیتز جرالد، لندن، ۱۹۰۰
۲۱۰ـ رباعیات خیام (به زبان پرتغالی)، ترجمه Octavio Tarquinio de sousa، ریودوژانیرو، (به زبان پرتغالی)، ۱۹۵۷
۲۱۱ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه ادوارد فیتز جرالد، (به زبان انگلیسی)، نیویورك، بستن، ۱۸۸۸
۲۱۲ـ رباعیات باباطاهر و رباعیات خیام و رباعیات ابوسعید ابوالخیر،(به زبان فارسی)، به خط محمدحسن الحسینی الاصفهانی، ۱۳۴۳ قمری.
۲۱۳ـ چند رباعی از خیام به خط میر، از انتشارات انجمن دوستداران كتاب، تهران، ۱۳۳۲
۲۱۴ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه ادوارد فیتز جرالد، لندن.
۲۱۵ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه شده به شعر انگلیسی به وسیله ادوارد فیتز جرالد، نیویورك.
۲۱۶ـ رباعیات عمر خیام (به زبان آلمانی)، فردریك روزن، ویسبادن، ۱۹۵۵
۲۱۷ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه ادوارد فیتز جرالد، نیویورك.
۲۱۸ـ رباعیات خیام (و توركجه یه ترجمه لری) (به زبان تركی)، دوقتور عبدالله جودت، ایستانبول، ۱۹۲۶
۲۱۹ـ رباعیات عمر خیام (به زبان آلمانی)، ترجمه هكتور پرسنی، زوریخ، ۱۹۱۱
۲۲۰ـ خیام (ترجمه رباعیات به زبان تركی)، ترجمه فیضی، استانبول، ۱۳۰۳
۲۲۱ـ زندگی، عشق‌ها و ماجراهای عمر خیام، به وسیله مانوئل كمرف، و متن كامل رباعیات خیام ترجمه ادوارد فیتز جرالد، نیویورك، ۱۹۵۷
۲۲۲ـ عمر خیام (زندگی نامه)، نوشته هارولد لمب، نیویورك، ۱۹۳۴
۲۲۳ـ رباعیات خیام و ترجمه تركی آن، دكتر عبدالله جودت، استانبول، ۱۹۱۴
۲۲۴ـ تحقیق در رباعیات و زندگانی خیام،(به زبان فارسی)، نگارش حسین شجره، تهران، ۱۳۲۰
۲۲۵ـ رباعیات خیام (به زبان فارسی)، و ترجیع مولانا شمس تبریزی و ترجیع ناصرخسرو و رباعیات باباطاهر، به خط عباسعلی تفرشی، ۱۲۸۴
۲۲۶ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه جوستین هانتلی مك كارتی، استراندها، ۱۸۸۹
۲۲۷ـ رباعیات الخیام، ترجمه ابراهیم العریض (به زبان عربی)، بیروت، ۱۹۶۶
۲۲۸ـ رباعیات خیام، به ضمیمه ترجیع مولانا شمس تبریزی و رباعیات باباطاهر.
۲۲۹ـ رباعیات حكیم خیام و رباعیات شمس و رباعیات باباطاهر، به سعی میرزای زرتاب خوانساری، ۱۲۹۴
۲۳۰ـ رباعیات حكیم عمر خیام، با مقدمه و شرح حال بخامه د. قدیمی، تهران، ۱۳۱۹شمسی.
۲۳۱ـ رباعیات خیام و رباعیات باباطاهر و رباعیات ایرج میرزا و ترجیع شمس تبریزی و ترجیع ناصرخسرو، بر حسب خواهش محمدحسن كتابفروش تحریر شده است، تهران، ۱۲۹۵
۲۳۲ـ رباعیات حكیم عمر خیام نیشابوری، با تصحیح و مقابله از روی نسخه فروغی ذكاءالملك، بانضمام ترجمه انگلیسی فیتز جرالد، تهران، طهوری، ۱۳۳۸،۱۹۵۹میلادی.
۲۳۳ـ رباعیات عمر خیام نیشابوری، به خط عبدالرحمن كاتب، (چاپ سنگی)، ۱۳۱۱ قمری.
۲۳۴ـ رباعیات عمر الخیام (ترجمه به شعر عربی)، طالب الحیدری، بغداد، ۱۹۶۴
۲۳۵ـ رباعیات خیام و ترجیع مولانا شمس تبریزی و ترجیع ناصرخسرو و رباعیات باباطاهر (به زبان فارسی همراه با ترجمه فرانسه)، به خط عباسعلی تفرشی، (چاپ سنگی)، ۱۲۸۴
۲۳۶ـ رباعیات خیام و رباعیات باباطاهر و رباعیات عطار و رباعیات ایرج میرزا و ترجیع مولانا شمس تبریزی، به سعی و اهتمام غلام حسین.
۲۳۷ـ رباعیات حكیم عمر خیام، از انتشارات كتابفروشی اقبال، تهران، ۱۳۱۱
۲۳۸ـ رباعیات حكیم عمر خیام، به قلم سعید نفیسی.
۲۳۹ـ رباعیات حكیم عمر خیام، ناشر محمد رمضانی، تهران، ۱۳۴۲ قمری .
۲۴۰ـ رباعیات حكیم عمر خیام، از انتشارات كتابخانه علمیه اسلامیه (مقدمه بقلم رشید یاسمی)، تهران، ۱۳۴۲قمری.
۲۴۱ـ رباعیات عمر خیام (به خط جهانی)، توسط دكتر سلیم نیساری، تهران، ۱۳۴۱ شمسی.
۲۴۲ـ رباعیات حكیم عمر خیام، از نشریات كتابفروشی بهار، اصفهان.
۲۴۳ـ رباعیات عمر خیام، (به زبان روسی همراه با شعر فارسی)، ترجمه رومر لنینگراد.
۲۴۴ـ رباعیات عمر خیام، به اهتمام صادق هدایت، تهران، ۱۳۴۲ قمری.
۲۴۵ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، لندن، ۱۸۹۸
۲۴۶ـ بدبینی عالی عمر خیام، به وسیله ناگار كار، بمبئی، ۱۹۰۳
۲۴۷ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، لندن، ۱۸۹۷
۲۴۸ـ رباعیات عمر خیام (ترجمه به فرانسه از ترجمه فیتز جرالد)، به وسیله فرناند هنری، پاریس، ۱۹۰۳
۲۴۹ـ رباعیات خیام، به وسیله ژیلبرت لازار، پاریس، ۱۹۵۷
۲۵۰ـ رباعیات عمر خیام، تفسیری از ترجمه‌های ادبی، به وسیله ریچارد گالین، لندن، ۱۹۰۱
۲۵۱ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه فردریك رزن، لندن، ۱۹۳۰
۲۵۲ـ عمر خیام نیشابوری (به زبان انگلیسی)، به وسیله جان كلارك، ادینبورگ، ۱۹۱۰
۲۵۳ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه شده به شعر انگلیسی به وسیله ادوارد فیتز جرالد، بریتانیای كبیر، ۱۹۶۱
۲۵۴ـ عمر خیام (به زبان روسی)، نوشته عثمانوف و علیف، مسكو، ۱۹۵۹
۲۵۵ـ عمر خیام، ترجمه جان پولن، لندن، ۱۹۱۵
۲۵۶ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، لندن، ۱۹۰۱
۲۵۷ـ رباعیات عمر خیام (ترجمه فیتز جرالد) و سلامان و آبسال جامی، ترجمه شعر به انگلیسی، لندن، ۱۸۷۹
۲۵۸ـ عمر خیام، به وسیله مسعود علی وارثی، لندن، ۱۹۲۲
۲۵۹ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه ادوارد فیتز جرالد، نیویورك، ۱۹۶۶
۲۶۰ـ رباعیات عمر خیام (به زبان ایتالیایی)، ۱۹۵۷
۲۶۱ـ ادوارد فیتز جرالد و عمر خیام، یك مقاله و كتابشناسی، توسط هالبروك جكسن، لندن، ۱۸۹۹
۲۶۲ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه ماریو چینی، (به زبان ایتالیایی)، ۱۹۱۶
۲۶۳ـ ۱۴۴ رباعی از عمر خیام، ترجمه كلود و میرزا محمد، پاریس، ۱۹۲۰
۲۶۴ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه شده به شعر انگلیسی به وسیله ادوارد فیتز جرالد، لایپزیگ، ۱۹۱۰
۲۶۵ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه شده به انگلیسی از فیتز جرالد، لندن.
۲۶۶ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، لندن، ۱۹۰۳
۲۶۷ـ شعر عمر خیام، ترجمه شده از فارسی به وسیله جان لسلای گارنر، لندن.
۲۶۸ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، لندن، ۱۹۰۲
۲۶۹ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، لندن، ۱۸۹۹
۲۷۰ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، لندن، ۱۸۹۹
۲۷۱ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، لندن، ۱۹۰۷
۲۷۲ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه فرانسیسكو گابریل، ایتالیا، ۱۹۴۴
۲۷۳ـ رباعیات عمر خیام (به زبان فرانسه)، ترجمه شارل گرولو، پاریس، ۱۹۲۲
۲۷۴ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، لندن، ۱۹۰۲
۲۷۵ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، لندن، بریتانیای كبیر.
۲۷۶ـ وصیت عمر خیام، بوسیله لویی الكساندر، لندن، ۱۹۰۷
۲۷۷ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد.
۲۷۸ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، لندن، ۱۹۵۵
۲۷۹ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، لندن، ۱۹۰۵
۲۸۰ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه فردریك رزن، برلین، ۱۹۲۱
۲۸۱ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، ادینبورگ.
۲۸۲ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، آكسفورد،۱۹۲۷
۲۸۳ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، ادینبورگ.
۲۸۴ـ عمر خیام، بعضی اشعار و مقدمه به وسیله هیتاكر و ركس لوونبرگ، چستر، ۱۹۰۷
۲۸۵ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، ادینبورگ.
۲۸۶ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، نیویورك، ۱۸۹۸
۲۸۷ـ رباعیات خیام (به زبان ژاپنی).
۲۸۸ـ رباعیات حكیم عمر خیام، مطبع شرافت، بمبئی، ۱۳۴۶قمری.
۲۸۹ـ رباعیات حكیم عمر خیام، با ترجمه حال حكیم به قلم آقای سعید نفیسی، تهران، ۱۳۱۴ خورشیدی.
۲۹۰ـ رباعیات حكیم عمر خیام نیشابوری، به سعی و اهتمام حاج سیداحمد و حاج سیدمحمود اخوان كتابچی، ۱۳۵۵ قمری.
۲۹۱ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، فیلادلفیا.
۲۹۲ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، فیلادلفیا.
۲۹۳ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه از فارسی به عبری، به وسیله بنزیون بن شالم، تل آویو.
۲۹۴ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، لندن، ۱۹۶۷
۲۹۵ـ تقویم عمر خیام برای سال ۱۹۰۷، لندن.
۲۹۶ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، لندن، ۱۹۴۲
۲۹۷ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، لندن، ۱۹۰۶
۲۹۸ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، لندن، ۱۹۰۶
۲۹۹ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، لندن، ۱۹۳۰
۳۰۰ـ رباعیات حكیم عمر خیام، حسب الفرمایش عزیزآقا دانش‌پور، چاپخانه سپهر، ۱۳۵۳ قمری، ۱۳۱۳ شمسی.
۳۰۱ـ رباعیات خیام از انتشارات كتابفروشی باستان، مشهد، ۱۳۱۹ شمسی.
۳۰۲ـ رباعیات حكیم عمر خیام، ناشر ابراهیم رمضانی، تهران، ۱۳۲۷ شمسی.
۳۰۳ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، لندن، ۱۹۰۴
۳۰۴ـ رباعیات حكیم عمر خیام، از انتشارات سیدعلی كتابفروش شیرازی، تهران، ۱۳۴۶ قمری.
۳۰۵ـ رباعیات حكیم عمر خیام، ناشر ابراهیم رمضانی، تهران، ۱۳۲۰
۳۰۶ـ عمر خیام، رباعیات، ترجمه روجر كرناز، پاریس.
۳۰۷ـ رباعیات عمر خیام، ترجمه به شعر انگلیسی از ادوارد فیتز جرالد، لندن، ۱۸۵۹
منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی