میراث مکتوب- کتاب «کارنامه سیاسی و فرهنگی پیراحمد خوافی» نوشته مریم اورعی قدیری از سوی انتشارات محقق در افغانستان منتشر شده است.
این کتاب حاصل پایاننامۀ کارشناسی ارشد مریم اورعی قدیری در رشتۀ تاریخ و تمدن ملل اسلامی است، که در سال 1391 در دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد، به راهنمایی دکتر عبدالرحیم قنوات و مشاورۀ دکتر جواد عباسی، از آن دفاع شده است.
مؤلف در فصل اول کتاب «کارنامه سیاسی و فرهنگی پیراحمد خوافی» به تاریخ سیاسی تیموریان از آغاز تا پایان پرداخته و سپس اوضاع اداری و اقتصادی و دینی خراسان در این دوره را تحلیل میکند. مریم اورعی قدیری در فصل دوم به زندگینامه پیراحمد خوافی پرداخته و در فصل سوم با عنوان «آثار پیراحمد خوافی» به بناهایی همچون مدرسه غیاثیه خرگرد و آرامگاه شیخ زینالدین ابوبکر تایبادی و عمارت سر مزار شیخ خوافی اشاره کرده است.
غیاثالدین پیراحمد خوافی یکی از برجستهترین شخصیتهای سیاسی و فرهنگی ایران در دوران تیموریان است. او بیش از ۳۰ سال وزارت این خاندان را بر عهده داشت. وی فرزند خواجه اسحاق خوافی از رجال متشخص و سیاستمداران کمنظیر دوران تیموریان است. او در سال ۸۲۰ هجری قمری بعد از مرگ خواجه سید فخرالدین صدراعظم، توسط شاهرخ تیموری به مقام وزارت رسید، اما سال بعد، چند تن با او در وزارت شریک شدند و پس از این هم او غالباً با مشارکت دیگران این منصب را بر عهده داشت.
در زمان وزارت، رفاه حال ملت را سرلوحه کار خود قرار داد و دوستدار آبادانی بود و ابنیه مهمی بهویژه در ولایات مختلف خراسان بنیاد نهاد که از آن میان مدرسه غیاثیه خرگرد و مسجد مولانا در تایباد است که هر دو بنا در ۸۴۸ قمری بنا شده و از شاهکارهای معماری دوره تیموری بهشمار میروند. همچنین مزار شیخ زین الدین تایبادی در تایباد و آرامگاه شیخ زینتالدین ابوبکر خوافی در هرات از جمله آثاری هستند که به دستور و عنایت پیراحمد خوافی ساخته شدهاند. هم اکنون مزاری به نام «پیراحمد» در شهر خواف موجود است که زیارتگاه مردم است. آرامگاه پیر احمد، درون شهر خواف واقع شده و دارای ورودی ایوان شکل است که مزار پیراحمد خوافی نیز در میان دو قبر دیگر در این محدوده دیده میشود.
پیراحمد در ۸۲۸ قمری یا ۱۴۲۵ میلادی به سببی نامعلوم از وزارت عزل شد، ولی در ۸۲۹ بار دیگر در سرخس به وزارت منصوب و از ۸۳۸ قمری با سید احمد شیرازی و از ربیع الاول ۸۴۵ تا پایان حیات شاهرخ، با خواجه شمسالدین علی سمنانی در وزارت شریک بود. دو تن از دانشمندان و مؤلفان آن دوران یعنی محمدبن علیبن جمالالاسلام، ملقب به منشی، مؤلف «همایوننامه» و جلالالدین یوسف اهل، مؤلف «فرائد غیاثی» کتابهای خود را به نام پیراحمد خوافی نوشته و به او اهداء کردند.