میراث مکتوب- محمدرضا كاكا، سرپرست رايزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اسلامآباد و مركز تحقيقات فارسي ايران و پاكستان در آستانه پنجاه سالگی تأسیس این مرکز با احمد خان، نسخهشناس و فهرستنویس نسخ خطی عربی ديدار و از خدمات وی تقدیر كرد.
در این دیدار، موضوع فهرستنويسی نسخ خطی زبان عربی موجود در «كتابخانۀ گنج بخش» مركز تحقيقات فارسی ایران و پاکستان و ترويج زبان فارسی در پاكستان مورد بررسی قرار گرفت و بر ضرورت چاپ فهرست نسخههای عربی مرکز تحقیقات تأکید شد.
نگهداری بيش از 17 هزار نسخ خطی به زبانهای فارسی و عربی در پاکستان
احمد خان در سخنانی، با اشاره به جايگاه و اهميت مركز تحقيقات فارسی ایران و پاکستان و همچنين، پيشينه تاريخي زبان و ادبيات فارسي در شبه قاره گفت: زبان فارسي بين مردم پاكستان جايگاه ويژهاي دارد و اكثر مردم اين كشور علاقه فراواني به زبان و ادبيات فارسي دارند.
این نسخهشناس پاكستانی به وضعيت آموزش زبان فارسي در پاكستان اشاره كرد و گفت: زبان فارسي در شبه قاره سابقه درخشاني دارد و مكاتبات نيز به زبان فارسي بوده است. 60 درصد لغات فارسي در اردو وجود دارد، ولي با ورود انگليس در اين منطقه زبان انگليسي رواج پيدا كرد و زبان فارسي از بین رفت، لذا هر دو كشور در سال 1979 يك مركز مشترك بنام مركز تحقيقات فارسي ايران و پاكستان تأسيس كردند كه براي جمعآوري نسخ خطي از سراسر پاكستان و نگهداري نسخ خطي خدمات ارزندهاي را ارائه كرد.
وی در ادامه سخنانش، از خدمات «احمد منزوی» براي فهرستنويسي نسخ خطي فارسي و تلاشهاي «تسبيحی» نيز قدردانی كرد و گفت: در مركر تحقيقات فارسی ایران و پاکستان يك گنجينه گرانبها و ارزشمند نسخ خطي توسط ايران جمعآوري و نگهداري ميشود كه در شبه قاره كم نظير است. اين مركز توانسته بيش از 17000 نسخ خطي را به زبان فارسی، عربی و ديگر زبانها نگهداری كند.
احمد خان افزود: براي احيای مجدد زبان فارسی در پاکستان لازم است مسئولان ايراني و پاكستاني تلاش كنند كه از مقطع دبيرستان آموزش زبان فارسی آغاز شود.
وی همچنین، به فهرستنويسی نسخ خطی عربی اشاره کرد و گفت: بنده به عنوان استاد عربی اين كار را به عهده گرفتم و مجموعه نسخ خطی به زبان عربی فهرستنويسی شد؛ این مجموعه در ظرف دو سال تكميل شد و آماده چاپ است.
تأکید بر فهرستبرداری از نسخههای قرآنی
فهرستنویس نسخ خطی عربی تأکید کرد: كتابخانه «گنج بخش» مرکز تحقیقات زبان فارسی ایران و پاکستان، گنجینه گرانبها و سند ذی قیمت حیات زبان فارسی در منطقه شبه قاره هند، ده ها سال است با وجود شرایط سختي هنوز كار خود را ادامه داده است كه جای تقدير دارد.
وی در سخنان خود، پيشنهاد داد: فهرستبرداري از نسخههاي قرآني این مركز نيز انجام شود كه براي پژوهشگران در علوم قرآني مفيد خواهد بود.
احمد خان افزود: برخی از نسخههاي كم نظيری چون «المجموع من النصائح من الادب و ديوان العرب» كتاب خطي اثر ياقوت المستعصمين كه خودش خطاط برجسته بوده، بايد چاپ و منتشر شود و از هدایای گرانبهاي مركز نيز محسوب ميشود.
وی با اظهار علاقهمندی خود برای سفر به ایران خاطرنشان کرد: امیدوارم در سفری به جمهوری اسلامی ايران از تمام مراكز مهم نسخههای خطی ايران از جمله كتابخانه حضرت آيتالله مرعشینجفی در قم و ديگر كتابخانهها و مراكز بازديد داشته باشم.