میراث مکتوب- چهاردهمین اثر از مجموعۀ متن‌شناسی و سیصد و سی و پنجمین عنوان از آثار موسسۀ پژوهشی میراث مکتوب به انتشار کتاب «خاندان حَمّوئيان»، با نگارش و پژوهش سید‌سعید احمدپور مقدم، اختصاص یافت.
در کتاب «خاندان حَمّوئيان» کارنامۀ علمی، فرهنگی و سیاسی خاندان حموئیان خراسان، شام و یزد به رشته تحریر درآمده است.
نگارنده در مقدمه‌ای که بر این اثر نگاشته، به اهمیت خاندان حمّوئيان اشاره کرده و نوشته است: «… خاندانی که طی چندین قرن با پرورش رجال بزرگی در حوزه‌های تصوف، عرفان، فقه، حدیث، سیاست، ادبیات، طب و نجوم جایگاهی ممتاز را در تاریخ ایران و اسلام به خود اختصاص داده‌اند. جایگاهی که از قرن سوم (یا بنا به روایاتی از دوران ساسانیان) در صفحات تاریخ آشکار می‌شود و تا حدود قرن دوازدهم هجری ادامه می‌یابد. کمتر قرنی را در این بازه می‌توان یافت که فرد برجسته‌ای ازین خاندان در عرصه‌ای ندرخشیده باشد».
از منظر احمدپور مقدم، وسعت اثرگذاری حموئیان نه تنها از لحاظ بازۀ زمانی، که از حیث گسترۀ جغرافیایی هم کم‌نظیر است. این خاندان علاوه بر خراسان – که خاستگاه اصلی آنان بوده است – در شام، مصر، یزد و اردکان نیز، هم از حیث نفوذ فکری و هم از لحاظ ایفای نقش سیاسی، تأثیری پررنگ داشته‌اند.
کتاب حاضر سعی دارد معرفی جامع‌تری از آل‌حمّویه ارائه کرده و مسیر را برای پژ‌وهش‌های بعدی در این باب هموارتر کند.
«خاندان حَمّوئيان» در ۹ فصل نوشته است. فصل ا‌ول به آشنایی کلی با حموئیان اختصاص یافته است. مباحثی در باب اولین گزارش‌های تاریخی از آل‌حموئیه، سبب نامگذاری این خاندان به «حمّوئی» و خاستگاه آنان یعنی بحرآباد خراسان است.
فصل دوم به تراجم رجال خاندان می‌پردازد. افزون بر ۶۰ تن از رجال خاندان شناسایی شده‌اند، صحت انتساب آنان به آل‌حمّوئیه بررسی و به شرح زندگانی، اهم اقدامات، اثرگذاری‌های فرهنگی و سیاسی، آثار و مصنفات آنان و … پرداخته شده است. رجال خاندان در این فصل ذیل سه شاخهٔ حمّوئيان خراسان، حمّوئيان مصر و شام و حمّوئيان يزد و اردكان بررسی شده‌اند.
فصل سوم تا هفتم به بررسی کارنامۀ حمّوئيان در حوزه‌های ادبیات، عرفان، تصوف، فقه و حدیث، رزم و سیاست، و طب و نجوم پرداخته تا تصویری از اثرگذاری حمّوئیان در این حوزه‌ها ارائه کند.
خوانندگان در فصل هشتم با تلاش نگارنده برای ارائه آثار، تصنیفات، رسائل و کتبی که در مراجع و منابع مختلف به افراد خاندان نسبت داده شده آشنا می‌شوند.
احمدپور مقدم در فصل نهم، شجره‌نامۀ ترسیم شدۀ خاندان را با سلسلهٔ انتسابی که در بیش از هشتاد درصد موارد مستند و موثق است بررسی کرده است. نمایه‌ها و منابع و مآخذ بخش‌های پایانی کتاب «خاندان حمّوئيان» است.
کتاب «خاندان حمّوئيان» از سوی مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب با همکاری سازمان فرهنگی، اجتماعی و شهرداری یزد، و بنیاد اندیشه و احسان توحید منتشر شده است. گفتنی است، از این اثر قرار است در آینده در همایش «خاندان حمّوئیان» رونمایی شود.
کتاب «خاندان حمّوئيان» با قیمت جلد شومیز به بهای ۴۷ هزار تومان و جلد سخت به بهای ۶۷ هزار تومان منتشر شده است. برای کسب اطلاعات بیشتر و خرید نسخۀ چاپی کتاب می‌توانید با شماره تلفن 66490612 داخلی ۱۰۵ تماس حاصل کنید.
علاقه‌مندان به خرید نسخۀ الکترونیک کتاب «خاندان حمّوئيان» نیز می‌توانند به سایت فروشگاه منشورات میراث مکتوب مراجعه کنند.
مریم مرادخانی