میراث مکتوب- در تاریخ اندیشه در ایران، «اندرزنامه»، «سیاست‌نامه» و «نصحیت الملوک» هر یک به عنوان نوعی از اندیشهٔ سیاسی شناخته شده‌اند. البته در تاریخ اندیشهٔ سیاسی غرب نیز این نوع «گفتار»(Discourse) با ایزوکرات هم‌عصر افلاطون آغاز شد، با سنکا و سپس نویسندگان مرآت الامرا (The Mirror of the kings) در قرون وسطی ادامه پیدا کرد و در نهایت با اومانیست‌ها (اصحاب مطالعات انسانی) در عصر رنسانس دوباره احیاء شد.
در مورد مختصات هر یک از این گفتارها و همچنین جایگاه این نوع «گفتار» در میراث فکری ایرانی، نظرات گوناگونی ارائه شده است.
عباس منوچهری در کتاب «پارادایم نصحیت» که کوششی است برای تبیین تاریخ اندیشه سیاسی در ایران براساس متون کلاسیک ایرانی، به طور مشخص با اتکا به رویکرد دلالتی / پارادایمی در اندیشهٔ سیاسی سعی کرده است که نشان دهد مجموعهٔ این گفتارها در طول تاریخ ایران را می‌توان به جهت مختصات مشترکی که دارند و علی‌رغم تفاوت مابین آنها، از جهت زمینه‌های تاریخ ظهور و از حیث مشخصات ظاهری، به عنوان یک پارادایم در اندیشهٔ سیاسی محسوب کرد.
منوچهری در ۱۰ فصل کتاب خود متون و آثاری مانند کلیله و دمنه، ادب الکبیر، کیمیای سعادت و نصحیت الملوک را بررسی کرده است. وی در مقدمه به دلالت‌های کاربردی، معرفتی، هنجاری و راهبردی در این آثار پرداخته است.
فصل نخست این اثر به بررسی «نامهٔ تنسر» اختصاص دارد. در این فصل مباحثی دربارۀ نصحیت الملوک و نصحیت العموم در کنار دین و سیاست، اقتدار و دادگری و حکمران و وزیر طرح شده است. کلیله و دمنه عنوان فصل دوم است. نویسنده در این اثر نیز به بررسی اندیشهٔ سیاسی پرداخته و اعتقاد دارد که این کتاب در طول زمان علاوه بر زبان‌های هندی و پهلوی و عربی و فارسی، به زبان‌هایی مانند سریانی، یونانی، اسپانیایی و آلمانی نیز ترجمه شده است. نویسنده در بررسی این اثر چهار مؤلفهٔ نصحیت الملوک و نصحیت العموم، دین و سیاست، اقتدار و دادگری و حکمران و وزیر را بررسی کرده است.
ادب الکبیر و شاهنامۀ فردوسی عناوین فصل‌های سوم و چهارم است. از منظر نویسنده، شاهنامه فردوسی متنی یکدست نیست بلکه حاوی لایه‌های گوناگونی است که در کنار هم قرار گرفته‌اند. جهان‌بینی حاکم بر این لایه‌ها همیشه یکسان نیست بلکه در برخی موارد، تضادهای عمیقی میان برخی از آنها وجود دارد. وی معتقد است به همین خاطر بهتر است به جای آنکه از جهان شاهنامه صحبت کنیم از «جهان‌های شاهنامه» سخن بگوییم.
«قابوس‌نامه»، «سیاست‌نامه»، «کیمیای سعادت و نصحیت العموم» دیگر آثاری هستند که منوچهری به ترتیب در فصل‌های پنجم تا هفتم به آنها پرداخته است.
خوانندگان در ادامه مطالعهٔ این اثر با تاریخ اندیشه سیاسی در آثار «حدیقة الحقیقة»،«بوستان و گلستان» و «تحفة الملوک» آشنا می‌شوند.
«پارادایم نصحیت» نوشته عباس منوچهری به قیمت ۵۰ هزار تومان از سوی پژوهشکده تاریخ اسلام منتشر شده است.
مریم مرادخانی