به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب، نخستین نشست تخصصی کرسی مطالعات افغانستان و آسیای میانه با عنوان «گذری بر تاریخ فرهنگ و ادب هرات» سه‌شنبه، 14 آبان 1398، با همکاری مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب در دانشگاه بین المللی اهل بیت(ع) در تهران برگزار شد.
دانشگاه اهل بیت(ع) در شمال شرق تهران واقع شده است. این دانشگاه که در سه شاخۀ علوم انسانی، اقتصادی و سیاسی فعالیت می‌کند با هدف تربیت دانشجویان غیر ایرانی در مقطع تحصیلات تکمیلی راه‌اندازی شده و تا کنون در 9 رشته در مقطع کارشناسی ارشد، 425 دانشجو از 10 کشور مختلف جهان از این دانشگاه فارغ التحصیل شده‌اند.
با توجه به فعالیت‌های مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب در رابطه با میراث افغانستان و هرات، همچون انتشار کتاب‌های تاریخ هرات، تفسیرکهن فارسی با گونۀ هروی، مجموعۀ آثار عبدالرحمان جامی و … و نیز در جریان بودن طرح‌های پژوهشی دیگری در این حوزه در این مؤسسه، پس از دعوت دانشگاه اهل بیت(ع) از مؤسسۀ میراث مکتوب برای همکاری در کرسی تازه تأسیس مطالعات افغانستان و آسیای میانه، اولین نشست پژوهشی به تاریخ فرهنگ و ادب هرات اختصاص یافت.
در این نشست که دبیری آن را دکتر محمدرضا ابویی مهریزی به عهده داشت، دکتر علی رواقی و دکتر محمدسرور مولایی، اعضای فرهنگستان زبان و ادب فارسی به سخنرانی پرداختند و عبدالغفور لیوال سفیر جمهوری اسلامی افغانستان در ایران و دکتر منصور میراحمدی، رئیس دانشگاه بین‌المللی اهل بیت(ع)، در خصوص برگزاری این نشست و این قبیل همکاری‌های علمی نکاتی بیان کردند.
از دیگر حاضران در این نشست می‌توان به دکتر علی‌اشرف صادقی، عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دکتر اکبر ایرانی، مدیرعامل مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب، دکتر حمیده چوبک، مدیر پروژۀ بازسازی قلعۀ الموت، دکتر محمود جعفری دهقی، رئیس انجمن ایران‌شناسی و دکتر جمال موسوی، استاد تاریخ دانشگاه تهران اشاره کرد.
در این نشست دکتر علی رواقی، چهرۀ ماندگار، استاد ادبیات فارسی، قرآن‌پژوه، شاهنامه‌پژوه، مصحح و عضو پیوستهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، دربارۀ گونۀ گویش هروی در متون کهن فارسی سخن گفت و گزارشی از گونه‌های زبانی سیستانی، مرکزی، ماوراءالنهری و هروی ارائه کرد.
دکتر محمد سرور مولایی، پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی اهل کشور افغانستان، عضو سابق هیئت علمی دانشگاه الزهرا (س) و عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز در این نشست دربارۀ حاذقه هروی، شاعر زن روشنفکر و هشیار ۶۰-۷۰ سال قبل سخن گفت و از او که ۵۰ سال پیش‌تر از زمان خود بود، و ضرورت تحصیل زنان و دکتر و مهندس و خلبان و … شدن آنها در محیط بستۀ روستایی ۶۰ سال پیش هرات را خواستار شده بوده، یاد کرد.
در بخش دیگری از این نشست عبدالغفور لیوال سفیر افغانستان در تهران با اشاره به حملات مغول‌‌ها و تیموریان به هرات و نابودی این شهر و بازسازی دوبارۀ ولایت هرات به همت شهروندان این ولایت باستانی، گفت: هرات، افغانستان کوچک است که همۀ اقوام و فرهنگ‌ها را در خود جای داده است.
وی ضمن توضیحی در خصوص تاریخ هرات و نام بردن از شخصیت‌ها و مشاهیر این ولایت باستانی عنوان کرد: از بیشتر ولایات افغانستان به خاطر کار، تجارت و صنعت به این شهر می‌روند و هرات سخاوتمندانه همگی را می‌پذیرد.
وی گفت: هرات، با فرهنگ پربارش و آن شخصیت‌ها و میراث بزرگ فرهنگی، تنها متعلق به افغانستان نیست، بلکه مربوط به منطقه و جهان است.
لیوال از دانشگاه بین‌المللی اهل بیت(ع) به خاطر معرفی شخصیت‌ها و مشاهیر افغانستان تشکر و قدردانی کرد.
دکتر منصور میراحمدی، رئیس دانشگاه بین‌المللی اهل بیت(ع) نیز در این مراسم ضمن ارائۀ توضیحاتی در خصوص نخستین نشست تخصصی این دانشگاه گفت: چشم‌اندازی که از طریق تأسیس این کرسی دنبال می‌کنیم، در وهلۀ اول فراهم کردن زمینۀ یک شناخت علمی و روشمند از افغانستان و ظرفیت‌های این کشور است.
وی افزود: ما ممکن است اطلاعاتی را در خصوص کشور افغانستان داشته باشیم اما اگر این شناخت بخواهد شناخت علمی، روشمند و آکادمیک باشد، نیازمند پروژه‌ها و طراحی‌های متناسبی است که این ظرفیت در قالب این کرسی فراهم می‌شود.
وی در تکمیل مطلب فوق اظهار کرد: هدف دوم که در این خصوص دنبال می‌کنیم، هدفمند کردن پایان‌نامه‌های دانشجویی است و این که دانشجویان پایان‌نامه‌های خود را همسو با نیازهای روز افغانستان و ایران به انجام برسانند، ظرفیت بسیار خوبی در زمینه‌های مختلف ایجاد می‌کند.
آقای میراحمدی یکی دیگر از اهداف این کرسی را مبادلۀ اساتید و دانشجو در عرصه‌های مختلف از طریق امضای تفاهم‌نامه عنوان کرد و گفت: باورمندیم که راه‌اندازی این کرسی می‌تواند زمینه‌ساز و فراهم‌کنندۀ چنین همکاری‌هایی باشد.
گفتنی است این سلسله نشست‌ها در قالب کرسی مطالعات افغانستان و آسیای میانه با هدف شناخت بیشتر مواریث مشترک فرهنگی و تاریخی دو کشور ایران و افغانستان ادامه خواهد یافت.