میراث مکتوب- اشعار بازیافتۀ کافی ظفر همدانی (سدۀ 6-5ق) با پژوهش و ویراست بهروز ایمانی، توسط انتشارات کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی منتشر شد.
سید علی عماد، رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی در ابتدای این اثر که به عنوان اولین دفتر از مجموعۀ «گفتار پارسی» به چاپ رسیده، نوشته است: «با وجود تلاشهای بسیاری که برای به هم پیوستن حلقات گسسته و مفقودۀ شعر فارسی صورت گرفته، هنوز در اوراق جنگها، سفینهها و مجموعههای خطی، به نام بسیاری از شاعران ناشناخته یا کمشناخته برمیخوریم که سرودههای پراکندۀ آنها مدون نشده و تحقیق وافی نیز دربارۀ این شاعران صورت نگرفته است».
وی تألیف تاریخ جامع شعر فارسی، به ویژه در سدههای 5 تا 7 هجری را مستلزم مطالعۀ فراگیر سرودههای باقیماندۀ شاعران این دورههای تاریخی دانسته و با اشاره به نمونههای اهتمام کتابخانۀ مجلس به احیا و نشر آثار این شاعران، انتشار اشعار کافی ظفر همدانی را از این دست دانسته است.
بهروز ایمانی نیز که مجموعۀ گفتار پارسی به همت او منتشر خواهد شد در پیشگفتار اظهار امیدواری کرده که انتشار این مجموعه روزنهای به آن چشمانداز از شعر پارسی که کمتر مورد توجه قرار گرفته، بگشاید و در تکمیل و تصحیح اثر دکتر ذبیحالله صفا، تاریخ ادبیات ایران، مفید واقع شود.
وی پس از آن در مقدمهای نسبتا مفصل به بیان احوال کافی ظفر و پیشینۀ پژوهشها دربارۀ وی، بررسی زمان زندگی وی، مروری بر چند و چون اشعار وی و منابع مورد استفاده در گردآوری آنها، طرح موضوع اختلاط سرودههای کافی ظفر با دیگران، ویژگیهای شعر وی و احتمال ارتباط کافی ظفر همدانی با خاقانی پرداخته است.
به گفتۀ بهروز ایمانی، استاد ذبیحالله صفا با توجه به همانندی و همخوانی سبک کلامی کافی ظفر به «سبک پختۀ شاعران عراق در قرن ششم» او را سرایندهای در شمار شاعران این سده دانسته است.
وی در بخش دیگری آورده است: «نایابی و مهجوری اشعار کافی ظفر، باعث شده تا چهرۀ این ماه آسمان فضل و فصاحت، پشت ابرهای ابهام ماند و نشانهها و نشانیهای بیشتر از وی در دست نباشد، تا بدانجا که حتی حمدالله مستوفی و دولتشاه سمرقندی، نامی از وی نبردهاند».
به گفتۀ پژوهشگر این اثر، بنا به نوشتۀ عبدالجلیل رازی، دیوان کافی ظفر، تا سال تألیف کتاب النقض (556ق) در دست بوده و معین ابرقوهی نیز از وجود دیوان دههزار بیتی کافی ظفر، خبر داده و میتوان گفت که دیوان او در اواخر شده 8 و اوایل سدۀ 9ق. در دست بوده است.
بهروز ایمانی محتمل میداند که وجود نشانههای شیعهگرایی در اشعار کافی ظفر، باعث نابودی آن توسط متعصبان سنّی و عدم تحریرهای متعدد از آن شده است.
اشعار گردآوری شده در این کتاب مشتمل بر 5 غزل، 11 قصیده، 6 قطعه، 9 رباعی و 5 بخش از ابیات پراکنده است و بهروز ایمانی در پیوستی به توضیح این اشعار پرداخته است. در ادامه نیز نمایههای اعلام، جایها، جانوران، طبیعیات، مدنیات، خوردنیها و آشامیدنیها، صور بلاغی، اصطلاحات و واژگان علوم و ادیان و مثلوارهها افزوده شده و سپس کتابنامه و تصویر دستنویسها آمده است.
اشعار بازیافتۀ کافی ظفر همدانی (سدۀ 6-5ق) با پژوهش و ویراست بهروز ایمانی در 196 صفحه، با قیمت 40 هزار تومان، توسط انتشارات کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی منتشر شده است.