میراث مکتوب – انتشارات بریل (Brill) در کشور هلند یکی از باسابقهترین و مهمترین ناشران بینالمللی در حوزههای مختلف علمی از جمله اسلامشناسی است. با توجّه به اهمّیّت و ارزش آثار اسلامشناسانۀ این انتشارات، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی درصدد برآمده است بهمنظور فراهمسازی زمینۀ دسترس آسان و ارزان محقّقان ایرانی به این آثار، بر اساس قراردادی رسمی با انتشارات بریل به چاپ برخی از منشورات منتخب این ناشر اقدام نماید.
بهتازگی، نخستین اثر از آثار برگزیدۀ انتشارات بریل با عنوان الأخلاق النصیریّة فی تعریب الأخلاق الناصریّة در ضمن مجموعۀ «مطالعات ایرانی _ اسلامی» از سوی انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی به چاپ رسید. این کتاب، ترجمۀ عربی کتاب اخلاق ناصریِ خواجه نصیرالدّین طوسی است که به قلم رُکنالدّین محمّد بن علی بن محمّد جُرجانی فراهم آمده و تعریب آن در سال ۷۱۳ هجری قمری به پایان رسیده است. این ترجمه، از وجوه گوناگون دارای اهمّیّت و شایان توجّه جدّی است، از جمله آن که میتواند به ما در فهم برخی از پیچیدگیها و دشواریهای متن فارسیِ اخلاق ناصری یاری رساند، و تلقّی و برداشت دانشمندی همچون جرجانی را از این متن فرا نماید. همچُنین، برگردان یادشده نمونۀ ترجمهای کهن از یک متن کلاسیک را پیشروی ما قرار میدهد که بر دست مترجمی خِبره سامان یافته و به همین جهت برای مطالعات ترجمه در «دورۀ میانی اسلامی» و شیوۀ کار مترجمان در آن دوره بسیار مهم و قابل استفاده است.
کتاب ارزشمند الأخلاق النصیریّة فی تعریب الأخلاق الناصریّة نخستینبار در سال ۲۰۱۵ میلادی بهاهتمام آقای دکتر یُپ لَمیِر (Joep Lameer) و بر بنیاد یگانه دستنوشتِ تاکنون شناختهشدۀ آن که در کتابخانۀ دانشگاه لایدن نگهداری میشود، تصحیح گردید و با عنوان «The Arabic Version of Ṭūsī’s Nasirean Ethics» از سوی انتشارات بریل در لایدنِ هلند منتشر شد. کتابی که اکنون در ایران زیر عنوان الأخلاق النصیریّة فی تعریب الأخلاق الناصریّة به طبع رسیده، حاصل بازچاپ (اُفسِت) طبع لایدن از همان کتاب است. عِلاوه بر متن کتاب که بدون هیچ تغییر و کاملاً مطابق با چاپ لایدن انتشاریافته، برگردان فارسی مقدّمۀ مصحّح و نیز پیشگفتاری در باب ویژگیهای ویراست آقای لَمیِر و معرّفی ترجمۀ عربیِ دیگری از متن اخلاق ناصری نیز به طبع حاضر افزوده شده است.
به خواست و توفیق خداوند، دومین کتاب از سلسله آثار منتخب انتشارات بریل طی چند ماه آینده به چاپ خواهد رسید.
منبع: کلام پژوهی