میراث مکتوب – کتاب «رکابزنان در پی شمس» (از تبریز تا قونیه – از قونیه تا دمشق) به قلم حسن کرمی قراملکی منتشر شد.
این کتاب شرح سفری عرفانی با دوچرخه از «تبریز» دیار «شمس تبریزی» به «قونیه» دیار «مولانا جلالالدین بلخی» و «دمشق»، محل حشرونشر او است. این مسیر در تابستان سال 2007 میلادی (شهریور 1386 شمسی) که از طرف سازمان «یونسکو» سال مولانا نامگذاری شده بود، طی شده است. درواقع این کتاب سفرنامهای است که ساختارش با ساختار سفرنامههای متداول کمی فرق دارد و در میان متن روان و صمیمانۀ خاطرات سفر، به فراخور محلها و اتفاقات از متون عرفانی همچون «مقالات شمس»، «مثنوی معنوی»، «غزلیات شمس»، «فیهمافیه» و متون دیگر استفاده شده است.
در جایجای این کتاب شرحی نیز بر زندگی و افکار شمس و مولانا آمده است و به برهۀ تاریخی که مولانا و شمس در آن میزیستهاند نیز نگاهی انداخته شده و برای این منظور از سفرنامههایی همچون سفرنامۀ «ابن بطوطه»، «ابن جبیر» و … نیز استفاده شده است.
مطالب آورده شده همگی مستند بوده و بهصورت علمی به حدود 190 منبع ارجاعدهی شدهاند. همچنین در لابهلای مطالب نیز حدود 94 نقاشی از نقاشیهای ترسیمشده توسط دیگر سیاحان و نقاشان عثمانی، فرانسوی، آلمانی، انگلیسی و … استفاده شده است تا به تصویرسازی ذهنی خواننده کمک کنند و در انتهای کتاب نیز برای هرروز سفر یک تصویر کلاژ از اماکن آن روز و نقشۀ سفر، بهصورت رنگی اضافه شده است.
در بخشی از مقدمۀ کتاب آمده است:
«دوست عزیز این کتاب را که باز کنی، در سفری با دوچرخه به دوردستهای آشنا، همسفر من خواهی بود. ای همسفر جای هیچ بهانهای همچون آماده نبودن تن، نداشتن دوچرخه و… نیست! فقط دستم را بگیر و بر تَرک دوچرخهام بنشین تا باهم از «تبریز» (دیار شمس) «رکابزنان در پی شمس» بهسوی «قونیه» (دیار مولانا) روان شویم. سفر ما سیر آفاق خواهد بود و سیر در خویشتن و سیر در تاریخ. ما در کوچههای خستۀ تاریخ در محدودۀ هشتصدسالهای سیال خواهیم بود و از فضای این کوچهها رایحۀ عشق آسمانی «شمس» و «مولانا» را خواهیم گرفت. در قونیه نیز به کاروان مولانا که راهی «دمشق» است، خواهیم پیوست و غرق در اشتیاق یافتن شمس، به دمشق، شهر «ابنعربی» و محل حشرونشر مولانا و شمس خواهیم رفت. سفر ما پراست از پنجرههایی که از آنها به تاریخچۀ اماکنی که در آن حضور داریم، نگاهی خواهیم انداخت. بیشتر این پنجرهها رو به روزگار شمس و مولانا باز میشود. دوست من لازم نیست دستپر باشی، فقط کافی است دل خود را صاف کنی. همهچیز در خورجین من وجود دارد. خورجین من پر است از اطعمه و غذاهای روحافزا و فرحبخش. کولهبار من لبریز از کتابهایی همچون «مثنوی معنوی»، «دیوان شمس»، «فیه مافیه»، «مقالات شمس» و … است. نترس باوجود این گنجینهها جای هیچ کسالت و بیهودگی نیست. پس ای همسفر بقول معروف «پروا مکن بشتاب»، جادهها با جیرجیرکهای عاشق و گلهای آفتابگردانش ما را میخواند.»
فهرست مطالب کتاب به شرح زیر است:
یادداشت دکتر محمدعلی موحد
مقدمه دکتر توفیق هـ.سبحانی
مقدمه دکتر سیدحبیب نبوی
پیشگفتار
الف) پیش از سفر
ب) در مسیر قونیه
ج) در مسیر دمشق
د) در مسیر تبریز
هـ) سخن آخر
اختصارات و نشانها
فهرستها
تصاویر و نقشۀ سفر