میراث مکتوب – درگذشت دانشمند بزرگ، ایران شناس و ایران دوست بی بدیل و برجستۀ کشور دکتراحسان یارشاطر را به جامعۀ علمی کشور و همه ایران دوستان و شیفتگان زبان فارسی تسلیت می گویم. بی شک او بزرگترین ایران شناس قرن اخیر بود. نام او همواره در کنار نام بزرگانی چون تقی زاده، علامه محمدقزوینی، فروغی و ایرج افشار چون نگینی فروزان و ستاره ای درخشان است که از پرتو وجود آثار ارزشمند او مانند دانشنامۀ ایرانیکا جامعۀ بشری بهره ها برده و خواهد برد. ایرانیکا هرچند به سرمنزل مقصود نرسید، اما آنچه هست و به چاپ رسیده یا برخط در وبگاه آن دانشنامه می باشد، بهترین معرف جهان ایرانی است.
حدود ۱۲ سال پیش که در آکسفورد توفیق زیارت ایشان را یافتم، دوستی نام آشنا به نقدهایی که به ایرانیکا در ایران شده و اتهاماتی که به ایشان می زنند اشاره کرد و ایشان با متانت و منطق پاسخی درخور دادند و فرمودند شما هم در مورد شخصیتهایی که منشاء ایرانی دارند مثل شیخ صدوق، کلینی، شیخ طوسی و… بنویسید ما به تفصیل چاپ می کنیم. اخلاق و حسن سلوک و روحیه بی نظیر علمی و مدیریت فرهنگی، جدیت و پشتکار و عالم و عامل بودن به روشهای تحقیق و اصول و فنون دانشنامه نگاری از اوصاف نیک و خصایل برجسته او بود. وطن او فرهنگ و زبان ملی کشور یعنی زبان فارسی بود که همه اقوام ایرانی آن را رمز وحدت ملی و سمبل هویت تاریخی و فرهنگی ایران می دانند. او چون اقران خود مانند تقی زاده و ایرج افشار موجب اعتلای نام ایران و فرهنگ ایرانی در جهان شدند. او هیچگاه به فرقه و نحله ای تعلق نداشت و خود را از آنها مبرا می دانست.
با کمترین امکانات دانشنامه ایرانیکا را به چنان درجه ای از اعتبار و اشتهار رسانید که توانست بخش عمده ای از هزینه های تألیف و انتشار را از محل آبونمان و حق اشتراک فروش آن تامین کند، کاری که کمتر کتابفروش و موسسه و دانشنامه ای قادر به انجام آن بوده است و البته آرزویی است که سالهاست میراث مکتوب در انتظار تحقق آن است. او منشورات مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب را از طریق نمایندگانی که داشت تهیه و گاه با ارسال نامه و پیغام ما را مشمول الطاف و محبتهای خود می فرمود. در مرقومه ای میراث مکتوب و مرکز دایرة المعارف اسلامی را جزء موفقترین مؤسسات پس از انقلاب اسلامی ایران ذکر کرده بود. به سفارش او و پیگیری بانوی فداکار و زحمت کش خانم حورا یاوری مدخل میراث مکتوب را نوشتیم و در سایت ایرانیکا درج و در نوبت چاپ قرار گرفت.
به هر روی، جامعه ایران یکی از بزرگترین خادمان فرهنگ خود را از دست داد و صدمه و خسارتی جبران ناپذیر بر پیکر فرهنگ ایران وارد شد. او اسوه و الگوی علم دوستان و شیفتگان زبان فارسی و فرهنگ ایرانی بود که امیداست نسل امروز قدر خدمات دانشمندان این کشور را بداند و راه او را در معرفی و اعتلای نام ایران بپیماید
میراث مکتوب ضمن تسلیت و ابراز همدردی با اصحاب فرهنگ کشور، فقدان این رادمرد و خادم بزرگ را ضایعه ای جبران ناپذیر می داند و البته مفتخر است که قریب ربع قرن تلاش مستمر، گامهایی در مسیر شناساندن تمدن و فرهنگ ایران اسلامی برداشته و می کوشد ادامه دهنده راه این خادمان به فرهنگ غنی و ماندگار ایران باشد
اکبر ایرانی – 12 شهریور 1397
