میراث مکتوب – راز شکوفایی و تعالی فرهنگ در تمدن اسلامی این بود که فرهنگی جامع الاطراف و مختلف الابعاد بر مردم عرضه شد.
در گسترۀ جغرافیای اسلام که بخش وسیعی از سه قاره بزرگ جهان، آسیا، آفریقا و اروپا را در برمی گرفت و مسیرهای متعدد تجارت جهانی و گذرگاه های فراوان مهاجرت علمی را نیز شامل می شد. اندیشمندان مسلمان با هویتهای قومی و نژادی مختلف در تمام حوزه های علمی – نقلی و عقلی – ادبیات مکتوب فراگیری را تولید کردند و از آن رهگذر می توان تلاش علمی مسلمانان – اعم از عرب و مستعرب، فارس و ترک – را ارزیابی کرد. ویژگی بارز این ادبیات علمی، هم سویی آن با عقل بشری و نشان دادن اهمیت انسان در نظام خلقت و به عبارتی دیگر سرشت عقل گرایی و انسان گرایی مکتوبات علمی مسلمانان است.
راز شکوفایی و تعالی فرهنگ در تمدن اسلامی این بود که فرهنگی جامع الاطراف و مختلف الابعاد بر مردم عرضه شد و آنان نهایت همت خود را در گسترش آن معطوف داشتند، چه آنکه فرهنگ یک بعدی و یک سویی هیچ گونه تضمینی برای بقای خود ندارد تا چه رسد به اینکه بتوان از آن به عنوان پشتوانه ای برای تحول و تکامل علم و مدنیت بهره برداری کرد.
فهرست مطالب کتاب:
ارزش علم در تمدن اسلامی
مقدمۀ مترجم
علائم اختصاری
پیش درآمد
فصل اول/ ساختار تمدن اسلامی
ساختار سیاسی و اداری
ساختار اقتصادی
ساختار نظامی
فصل دوم/ مشارکت های علمی در تمدن اسلامی
نهضت ترجمه میراث کهن (جهانی بودن منابع)
طب و داروسازی
نجوم و ریاضیات
گیاه شناسی و جانورشناسی
جغرافیا
دانش تاریخ
فلسفه
تصوف
فصل سوم/ شهر و هنر در تمدن اسلامی
تاریخ شهر اسلامی
ویژگی هنرهای اسلامی (معماری، هنرهای تزئینی، موسیقی)
فصل چهارم/ تمدن جهانی اسلام و موضع گیری غرب در برابر آن
راههای انتقال تمدن اسلامی و موضع گیری غرب در برابر آن
موضع گیری غرب در برابر تمدن اسلامی
خاتمه
محمد مونس عوض، گستره تمدن اسلامی در قرون میانی، ترجمه: عبدالله ناصری طاهری – سمیه سادات طباطبایی، تهران، اطلاعات، 1393.
منبع: کتابخانه تخصصی تاریخ ایران و اسلام