میراث مکتوب – یکی از مهم ترین راه های شناخت و آگاهی از تاریخ هر جامعه بررسی آثار مکتوب آن است.
این آثار پل محکمی برای ارتباط میان زمان حال با پیشینۀ سیاسی، فرهنگی و تمدنی هر جامعه است. بررسی اسناد تاریخی قرن های گذشته کمک ارزنده ای به کشف حقایق تاریخی می کند.
یکی از آثار مکتوبی که همواره مورد توجه محققان و پژوهشگران تاریخ بوده کتیبه هایی است که از دوره های گذشته بر جای مانده و مطالعۀ آن ها دسترسی به برخی از اطلاعات تاریخی را میسر می سازد. بررسی متن این کتیبه ها نوغ خط و زبان آن ناحیه را در دوره های مختلف تاریخی نشان می دهد.
ماوراءالنهر یکی از مناطقی است که تاریخی کهن و فرهنگی غنی دارد. «سمرقند»، «بخارا»، «اورگنج»، «خوقند» و … از شهرهای مهم این منطقه و از مراکز ترویج علم و فرهنگ و هنر بوده اند.
کتاب حاضر که به بررسی کتیبه های این شهر پرداخته است، خوانندگان را به برخی از سوابق فرهنگی آن در گذشته رهنمون می سازد. این کتاب نشان می دهد که نزدیک به 70 درصد این کتیبه ها به زبان فارسی و اغلب آنها به نظم بوده که ابیاتی از آن ها به شکل «ماده تاریخ» سروده شده است. این امر عمق نفوذ فارسی تا اوایل قرن بیستم میلادی در این شهر را نشان میدهد.
علاوه بر متن کتیبه ها، بخش هایی از آن به تصاویر کتیبه ها اختصاص دارد.
کرمی، مجتبی، کتیبه های خیوه، تهران، وزارت امور خارجه، 125 صفحه، قطع: وزیری، شمارگان: 500 نسخه، بها: 170000 ریال، 1394.