میراث مکتوب- مهدی نورمحمدی، نویسنده کتاب در آیین رونمایی از کتاب «اخبار قزوین در مطبوعات عصر مشروطه» با اشاره به اهمیت انقلاب مشروطه در تاریخ معاصر ایران گفت: انقلاب مشروطه یکی از بزرگترین رویدادهای تاریخ ایران است.
وی افزود: مورخان انقلاب مشروطه را آغازگر بیداری ایرانیان می‌دانند و در واقع اولین کوشش ایرانیان برای آزادی و دموکراسی در حدود ۱۲۰ سال پیش با مشروطه آغاز می‌شود.
نورمحمدی بیان کرد: انقلاب مشروطه با مجاهدت‌های فراوان مشروطه‌خواهان به پیروزی رسیده است. درست است که انقلاب مشروطه از تهران آغاز شده ولی شهرهای دیگر از جمله تبریز، رشت و قزوین در انقلاب مشروطه نقش مهمی داشته‌اند.
این پژوهشگر اضافه کرد: احمد کسروی مورخ معتبر مشروطه، قزوین را در کنار تبریز، رشت و تهران، جزو ۴ کانون مهم مشروطه‌خواهی دانسته و این موضوع افتخار بزرگی برای شهر کهن قزوین محسوب می‌شود. طبیعی است برای ارج نهادن به این کار بزرگ باید پژوهش‌های متعددی انجام شود تا نقش قزوین در انقلاب مشروطه به خوبی تشریح شود.
نورمحمدی بیان کرد: سال ۱۳۹۵ کتاب «قزوین در انقلاب مشروطیت» را تالیف کردم و کتاب «اخبار قزوین در مطبوعات عصر مشروطه» را باید متمم، تکمله و جلد دوم آن کتاب دانست. اسنادی که در این کتاب منتشر شده اگر آن زمان در دسترس من بود قطعاً سبب می‌شد کتاب «قزوین در عصر مشروطیت» پربارتر شود.
این مشروطه پژوه عنوان کرد: برای انتشار این کتاب بدون اغراق ده‌ها هزار برگ روزنامه و مجله متعلق به مشروطه را ورق زدم و هر آنچه را که در مورد قزوین بود جمع‌آوری کردم و پس از دسته‌بندی و طبقه بندی، در نهایت تحت عنوان «اخبار قزوین در مطبوعات عصر مشروطه» منتشر شد. اطلاعات منتشر شده در این کتاب، در هیچیک از منابع قزوین‌شناسی و همچنین منابع مشروطه‌پژوهی دیده نمی‌شود.
وی تصریح کرد: در دوره مشروطه اولین لایحه‌ای که در مجلس مطرح شد، لایحه قرضه از دولت روس و انگلیس بود. به این شرح قرار بود دولت روس و انگلیس مبلغ ۴۰۰ هزار لیره استرلینگ به ایران وام دهند و در مقابل روس‌ها گمرکات ایران را تصاحب می‌کردند و انگلیس‌ها نیز معادن ایران را صاحب می‌شدند. متاسفانه رجال وابسته هم بر انجام این کار اصرار داشتند. آزادی‌خواهان وقتی از ماجرا مطلع شدند، مخالفت کردند و پیشنهاد کردند به جای گرفتن وام و سپردن منابع طبیعی و مالی کشور به بیگانه، بهتر است از دولت سهام بخریم و از عواید آن بانک ملی را تاسیس کنیم. این موضوع ذوق و شوق زیادی در کشور راه انداخت. حتی طبقات فرودست جامعه در خرید سهام بانک ملی مشارکت کردند. یک بانوی قزوینی نامه‌ای به مجلس می‌نویسد و طلا و جواهرات خودش را برای خرید سهام بانک، اهدا می‌کند. این اقدام بانوی قزوینی در آن زمان میان مردم شور ملی ایجاد کرده و بازتاب زیادی در کل کشور داشته است.
وی در ادامه توضیح داد: نامه این بانوی قزوینی بدون ذکر نام وی در روزنامه‌های «مجلس» و «خورشید» و همچنین درکتاب «تاریخ بیداری ایرانیان» اثر ناظم‌الاسلام کرمانی به چاپ رسیده است. ۱۱۸ سال پس از ارسال این نامه، با دستیابی نگارنده به این سند مشخص شد فرستنده این نامه، کسی جز همسر قاضی ارداقی نبوده است. پی بردن به نام این بانو کشف بزرگی بود که توانستم به آن دست یابم و در کتاب منتشر کنم.
وی گفت: هفت ماه قبل از به توپ بستن مجلس، واقعه‌ای در تهران رخ می‌دهد که به واقعه میدان «توپخانه» معروف می‌شود. ماجرا از این قرار بود که طرفداران محمدعلی شاه قصد داشتند به مجلس حمله کنند و بساط مشروطه و مشروطه‌خواهان را برچینند. زد و خورد های زیادی در میدان توپخانه انجام می‌شود و در نهایت با هوشیاری مشروطه‌خواهان گیلان و قزوین و تهران این دسیسه خنثی می‌شود. نقش مشروطه‌خواهان قزوینی در خنثی کردن این توطئه خیلی مهم است. سه روز بعد از این اتفاق یک گروه از تفنگداران انجمن مجاهدین برای حمایت از قزوین به تهران می‌روند. از میان شهرهای مختلف سرتاسر ایران تلگراف های زیادی مبنی بر حمایت از مجلس به تهران می‌رسد ولی در نهایت فقط دو شهر قزوین و ساوه هستند که تفنگدار به تهران می‌فرستند.
وی اظهار کرد: تعداد این گروه تفنگدار در منابع تاریخی متعدد، به صورت متفاوت قید شده است. من به دنبال این بودم که تعداد این گروه را پیدا کنم. خوشبختانه در این کتاب تعداد دقیق آن‌ها و همچنین اسامی تک‌تک افرادی را که در این واقعه مشارکت داشته‌اند را منتشر کردم.
وی خاطرنشان کرد: برگزاری مراسم فاتحه برای شهدای آذربایجان در قزوین یکی دیگر از یافته‌هایم است که در هیچیک از منابع تاریخی قید نشده است. تمام مطالب این کتاب از بین ده‌ها هزار روزنامه و مجله مربوط به عصر مشروطه استخراج شده و خیلی از مطالب آن برای اولین بار در دسترس پژوهشگران قرار گرفته است.
کتاب «اخبار قزوین در مطبوعات عصر مشروطه» با حمایت علی یگانه، نوه شیخ حسن کمبریجی «معروف به شیخ حسن کمبریجی رجل مشهور و تاثیرگذار عصر مشروطه» منتشر شده است.
آیین رونمایی از «اخبار قزوین در مطبوعات عصر مشروطه» به همت اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان قزوین، مرکز اسناد و کتابخانه ملی استان قزوین و اداره کل اوقاف و امور خیریه و با حضور علاقه‌مندان برگزار شد.
کتاب «اخبار قزوین در مطبوعات عصر مشروطه» در ۳۰۰ صفحه به تازگی و با قیمت ۲۸۰ هزار تومان توسط انتشارات نامک منتشر شده است.
منبع: ایبنا