میراث مکتوب- به بهانه یادروز حافظ بهتر است بگویم نقش حافظ در هنرهایی چون سینما و تلویزیون غریبانه است؛ آنقدر که ذهنمان چیزی را برای این شاعر بلندآوازه یافت نمیکند.
اگرچه مستندسازان و سینماگران وقتی به شیراز سری میزنند، نمایی از آرامگاه حافظ در آثارشان است، اما خود حافظ کجای کار است؟ در ارتباط با فردوسی، مولوی، سعدی، نظامی آثاری چون سریال، انیمیشن و … ساخته شده است اما انگار حافظ تنها و غریب مانده است.
سال ۸۵ کارگردان کاربلد کشورمان، ابوالفضل جلیلی فیلمی بنام حافظ ساخت که محصول مشترک ایران و ژاپن است و در این فیلم که به صورت نمادین به زندگی حافظ شیرازی میپردازد و زندگی یک حافظ قرآن با نام شمسالدین را مرورمیکند. این فیلم جایزه ویژه هیئت داوران درجشنواره فیلم رم (۲۰۰۷) و نامزد جایزه ممتاز توکیو در جشنواره فیلم توکیو (۲۰۰۷)است. «کومیکو آسو» هنرمند ژاپنی در کنار میکائیل شهرستانی، مهدی مرادی، مهدی نگهبان، حمید هدایتیراد و عبدالحی شماسی در این فیلم بازی میکنند.
اما برای فیلم چه اتفاقی افتاد؟ اگرچه فیلم درباره حافظ نیست اما به جوانی اشاره میکند که در مکتبخانه به حفظ قرآن مجید مشغول است و از همه مهمتر اشعار حافظ را از حفظ دارد و مشاعره میکند. فیلم با این دو صحنه مکتبخانه و حفظ قرآن و مشاعره آغاز میشود.
فیلم متعلق به کارگردانی کاربلد است، اگرچه حافظ را همه میشناسند و شهرتش جهانی است، اما حمایت از آثاری که به بازتاب زندگی و به درک اثر او بپردازد، باید باشد. اشعار حافظ به یُمن حضور خوانندگان خوش صدا و خوشنویسان توانا بر مخاطب بیشتر عرضه شده ولی جای بازنماییها و معرفیهای بیشتری از شمسالدین محمد شیرازی ملقب به حافظ و تاثیراتش بر روزگار بسیار خالی است.
آن هم شاعری كه در زمانه خویش به عنوان یك مصلح با داشتن هدف و با ساختن جامعهای سالم و انسانی عاشق و سازنده، روحیهای عاطفی به نقد انسان و اجتماع پرداخته است. حافظ منتقد که نقدهایش نیز در زمانه خود منحصربهفرد است، گاهی فرد معین و مشخصی را مورد نظر میگرفته و جاهایی غیر مستقیم. او عقیده دارد که هرگاه انسان ساخته شد، جامعه نیز ساخته خواهد شد.
حیف است که همایشها و نشستها و صحبتها در باب این شاعر دوست داشتنی برگزار بشود ولی تعدد آثار هنری با محوریت حافظ کم باشد و حتی مراکز پژوهشی و مطالعاتی در ارتباط با حافظ در پیوند با این تولیدات و آثار هنری نباشند.
مهگان فرهنگ
منبع: ایبنا