میراث مکتوب- بیستم مهرماه در تقویم رسمی ایران به عنوان روز بزرگداشت خواجه شمسالدین محمد حافظ شیرازی نامیده شده است. به همین مناسبت مروری بر مقالات انتشاریافته در مجلات مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب دربارۀ حافظ و اشعار وی داشتهایم.
در این فهرست مقالاتی را که از ابتدای انتشار نشریات گزارش میراث، آینۀ میراث و ضمایم آنها به چاپ رسیده است، میبینید. برای علاقهمندان امکان دریافت متن کامل برخی از مقالات، با کلیک روی عنوان آنها، فراهم شده است.
همچنین در ادامه، معرفی اجمالی نسخۀ دیوان حافظ را که از سوی مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب به چاپ رسیده است، میخوانید.
آینۀ میراث، شمارۀ 23
ناگفته هایی از یک غزل حافظ: مهدی صدری
آینۀ میراث، شمارۀ 25
درد سخن و گرگ خشن در سخن حافظ و خاقانی: ملیحه کرباسیان
آینۀ میراث، شمارۀ 44
اتقان صنع: شرح بیتی از حافظ شیرازی: به اهتمام محسن جاهد، سحر کاوندی
آینۀ میراث، شمارۀ 45
حافظ و ابن یمین/ علی اکبر احمدی دارانی
آینۀ میراث، شمارۀ 46
اشعار حافظ در نسخه 807 هجری قمری: مهدی رحیم پور
آینۀ میراث، شمارۀ 49
نگاهی به کتاب درس حافظ: مسعود معتمدی
آینۀ میراث، شمارۀ 52
تأثیرپذیری سبکی طاهری نایینی از حافظ شیرازی / مجید سرمدی و ثریا انداز
آینۀ میراث، شمارۀ 63
بررسی و سنجش معیارهای گزینش متن در «دفتر دگرسانیها در غزلهای حافظ»/ امیر سلطانمحمدی
ضمیمۀ آینۀ میراث، شمارۀ 36
یادداشتی بر یادداشت های حافظ / مسعود معتمدی
گزارش میراث، شمارۀ 9-8
گزارش میراث، شمارۀ 22-21
دفتر دگرسانیها در غزل های حافظ (برگرفته از پنجاه نسخۀ خطی سدۀ نهم)
گزارش میراث، شمارۀ 30-29
گزارش میراث، شمارۀ 32-31
گزارش میراث، شمارۀ 33
چند نکته در تصحیح دیوان حافظ/ سید محمدفرزان
پاسخی به نقد آقای سلیم نیساری بر کتاب غزلهای حافظ از زمان حیات شاعر
گزارش میراث، شمارۀ 34
حافظ و عطار در گزارشی از قطب محبی/ مریم دانشگر
گزارش میراث، شمارۀ 39
«حافظ» و «اشعاری نویافته از میر کرمانی»/ فرزاد ضیائی حبیب آبادی
گزارش میراث، شمارۀ 41
گزارش میراث، شمارۀ 43-42
گزارش میراث، شمارۀ 45
حافظ و عضد/ فرزاد ضیائی حبیب آبادی
گزارش میراث، شمارۀ 48-47
حافظ و جلال طبیب شیرازی/ فرزاد ضیائی حبیب آبادی
گزارش میراث، شمارۀ 59-58
سرچشمۀ ایرانی یک مصراع عربی در اشعار حافظ: «آزموده را آزمودن خطاست / وحيد سبزيان پور
گزارش میراث، شمارۀ 61-60
حافظ و قرآن: تعمد یا تصادف؟ / بهرام گرامی
نقد و بررسی نسخه شناختی آثار جلال الدین دوانی دربارۀ شعر حافظ / ولی الله اشرف و سید جواد مرتضائی
گزارش میراث، شمارۀ 65-64
«سلیمان» یا «مسلمان»؟ (بحثی درباب یک بیت از حافظ) / مصطفی جلیلی تقویان
گزارش میراث، شمارۀ 73-72
ردّ پای حافظ در دیوان کجج تبریزی و نکتهای فراموششده در شرح احوال او / احمد بهنامی
دیوان حافظ به چاپ رسیده از سوی مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب نسخهبرگردان دستنویس شمارۀ 5194 کتابخانۀ نور عثمانیه (استانبول) است که کهنترین نسخه کامل شناخته شده محسوب میشود. بنا به گزارش ترقیمه، کتابت اشعار حافظ را محمد بن عبدالله بن محمد ابوبکر بن کریمشاه ملقب به غیاث ابرقوهی در روز چهارشنبه بیستم جمادیالاول سال 801 ق به اتمام رسانده است. مهمترین امتیاز این اثر، وجود دیباچۀ محمد گلندام (جامع دیوان حافظ) در آن است و تاکنون قدیم ترین نسخه از این دیباجه است که شناخته شده.
این دستنویس شامل 435 غزل، یک ترجیع بند (بندی از آن)، 26 قطعه، 4 مثنوی و 11 رباعی است. غزلیات در نسخه نورعثمانیه به ترتیب الفبای قوافی تنظیم یافته و از این نکته معلوم میشود که از همان ازمنه قریب به دوره حافظ غزلیات او بر اساس قوافی سامان یافته بوده است. مقایسه و مقابله نسخه نورعثمانیه با دیگر نسخه های کهن حافظ، تفاوتهایی را در ضبط و قرائت برخی از کلمات نشان می دهد و تشابهاتی را نیز مشخص می نماید.
این اثر به کوشش و با مقدمه بهروز ایمانی معرفی و شناسایی شده و در پایان آن نیز تصاویری از منابع کهن اشعار حافظ گرد آمده است.