میراث مکتوب- دربارۀ دستور خط فارسی همواره اختلاف نظر وجود داشته است؛ برخی معتقدند نویسنده حق دارد شیوۀ نگارش خودش را داشته باشد و برخی نیز براین باورند که باید همه از دستور خط واحدی پیروی کنند و برای خط نیز همچون علومی مانند ریاضی قواعد و ضوابط خاصی تعیین شود.
ازاین رو، فرهنگستان زبان و ادب فارسى، بهحکم وظیفه که برحسب اساسنامۀ خود در پاسدارى از زبان و خطّ فارسى بر عهده دارد، از همان نخستین سالهاى تأسیس، درصدد گردآورى مجموع قواعد و ضوابط خط فارسى و بازنگرى و تنظیم و تدوین و تصویب آنها برآمد و در این کار راه میانه را برگزید و کوشید تا در تدوین «دستور خط فارسى» اعتدال را رعایت کند.
در واقع، خط چهرۀ یک زبان را به ما مینمایاند و همانگونه که زبان از قواعد و قوانینی خط تبعیت میکند خط نیز از این قاعده مستثنی نیست. بهموجب اصل پانزدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران خطّ فارسی خطّ رسمی ماست و تمام مکاتبات رسمی و کتابهای درسی باید به این خط نوشته شود.
در دو دهۀ گذشته به واسطۀ فراگیرشدن ابزارهای ارتباطی اکترونیکی بهنوعی شاهد این بودهایم که خط فارسی در معرض خطر قرار گرفته است و برخی به عمد و یا به سهو با بیتوجهی به دستور خطّ فارسی،آشفتگیهایی را به نوشتار خود راه دادهاند.
نخستینبار به ابتکار مرحوم حسن حبیبی در سال ۱۳۷۲ کارگروهی برای این منظور به مدیریت «دکتر علیاشرف صادقی» و «سپس احمد سمیعی (گیلانی)» تشکیل شد. پس از برگزاری ۵۹ جلسه و گردآوری و بررسی و اعمال دیدگاههای صاحبنظران، دستورخط فارسی در جلسۀ دویستویازدهم در ۳۰ تیر۱۳۸۰ به تصویب و امضای اعضا و رئیسجمهوری وقت رسید.
اکنون با گذشت بیش از بیست سال از انتشار دستورخطّ فارسی، و دریافت بازخوردهای متعدد، همچنین فراگیرشدن حروفنگاری در محیط رایانه و فضای مجازی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تشکیل کارگروهی زیرنظر دکتر محمد دبیرمقدم، معاون علمی و پژوهشی فرهنگستان و با حضور برخی از اعضای پیوسته، وابسته و هیئتعلمی فرهنگستان و بهرهگیری از آرای تنی چند از صاحبنظران خارج از فرهنگستان، برای بازنگری در دستور خطّ فارسی تشکیل شد که پس از برگزاری پنجاه جلسه، ویراست جدید دستورخطّ فارسی تدوین، تصویب و آماده انتشار شد.
در تدوین دستور خطّ فارسی حفظ چهرۀ خطّ فارسی، حفظ استقلال خط، تطابق مکتوب و ملفوظ، فراگیربودن قاعده، سهولت نوشتن و خواندن، سهولت آموزش قواعد و فاصلهگذاری در خطّ فارسی مورد توجه فرهنگستان زبان و ادب فارسی بوده است.
ویراست جدید دستور خطّ فارسی در ۸۸ صفحه و با شمارگان ۳هزار نسخه در ادارۀ نشر فرهنگستان زبان و ادب فارسی منتشر شده است.
منبع: فرهنگستان زبان و ادب فارسی