میراث مکتوب – رساله وجیزه التحریر در سال ۱۲۴۵ توسط محمد بن سبز علی اصفهانی گردآوری شده است. او در مقدمه خود را «بنده جانی ابن سبزعلی، محمد اصفهانی» نامیده است. ملامحمد شخص ادیبی بوده و اشعاری هم داشته است که آقابزرگ به استناد آنچه در مجله یادگار بوده از دیوان او یاد کرده است.
وجیزه التحریر گزیدهBای است از منشآتی که در کارهای اداری، حقوقی، خانوادگی و امور مشابه مورد استفاده قرار می گیرد. از این دست کتابها در ادب پارسی فراوان است و بارها درباره آنها سخن گفته شده است.
کتاب وجیزه یکی از آن جمله است که با ذوق نویسنده از منابع درجه اول انتخاب شده و هدف آن علی الاصل، آموزش نگارش نامه‌های شرعی و حقوقی بوده است. این متن‌ها، دست کم سه فایده مهم دارد. نخست این که اساساً نظام اداری و دبیری ما به چه صورت بوده و از لحاظ حقوقی بر اساس چه قوانین و در چه قالب هایی اسناد اداری و حقوقی تنظیم می‌شده است. دوم، فواید جنبی آنها از نظر تاریخی و اجتماعی و حتی رجالی است.
سوم، بحث ادبیات فارسی است که از جنبه های مختلف در این قبیل متون قابل بررسی است؛ به خصوص در آثاری با جنبه ادبی ویژه، که از آن جمله باید به مناکحه‌نامه‌ها اشاره کرد.
به طور کلی کتاب شامل یک مقدمه در بیان برخی از اصطلاحات و دو باب است. باب اول در نوشتجات شرعیه و برخی از احکام دینیه که به قول خودش آنها را تک تک از این گوشه و آن گوشه فراهم آورده است: «و چون نسخ آنها را فرداً فرداً تحصیل می‌نمود و در این وجیزه ثبت می‌کرد، لهذا تقدیم و تأخیر ملاحظه نشده. ان شاء الله الرحمن بعد از آن که مجموع نسخ تحریری به دست آید، با رعایت ترتیب نوشته می‌شود». این بدین معناست که آنها را از هر کجا گرفته در اینجا ثبت کرده اما، نظم و ترتیبی ندارد.
باب دوم در نوشتجات و احکام شرعیه و بعضی از احکام مِلیّه، چنان که خودش نوشته است: «در نوشتجات و احکام شرعیه و بعضی از احکام ملیّه که محرر از آن ناگزیر و ناچار است، و چون نُسخ آنها را فرداً فرداً تحصیل می‌نمود و در این وجیزه ثبت می‌کرد، لهذا تقدیم و تأخیر ملاحظه نشده، ان‌شاءالله الرّحمن چون مجموع نسخ مشهوره به دست آمد با رعایت ترتیب نوشته خواهد شد». تفاوت این دو باب، در احکام شرعیه و ملیّه است.
کتاب وجیزه التحریر (در چگونگی تنظیم اسناد شرعی، ملی و حقوقی در دوره صفوی و قاجار) تالیف محمد بن سبزعلی اصفهانی به تصحیح رسول جعفریان در ۱۹۵ صفحه، شمارگان ۵۰۰ نسخه، بهای ۱۲۰۰۰۰ ریال در سال ۱۳۹۳ منتشر شده است.