میراث مکتوب – همایون نامه منظومه ای به بحر متقارب و در حدود شصت هزار بیت است که سراینده ای به نام زجاجی آن را در سدۀ هفتم سروده است. 
موضوع این اثر با ولادت پیامبر (ص) و رویدادهای صدر اسلام آغاز می شود و با گزارش تاریخ اسلام و ایران تا روزگار ارسلان بن طغرل سلجوقی – البته با افتادگی هایی در روند روایت حوادث – ادامه می یابد. این منظومه دو بخش دارد و تنها نسخۀ فعلاً شناخته شده از نیمۀ دوم آن ناقص است و ابیات در پایان ناتمام مانده است .
همایون نامه به رغم قدمت و حجم آن از منظومه های نسبتاً ناشناخته و کمتر توجه شدۀ ادب فارسی است . در این مقاله موضوع توجهات آن به فردوسی و انواعِ تأثراتش از شاهنامه- که الگوی ادبی این اثر و همۀ منظومه های هم وزن آن پس از سدۀ چهارم است- در سه بخش: 1.فردوسی و شاهنامه در همایون نامه 2. نام ها و داستان های شاهنامه شاهنامه ای در همایون نامه و 3. تأثر و تقلید زجاجی از سبک فردوسی، بررسی شده است. همچنین با ذکر و تحلیل شواهد گوناگون نشان داده شده که زجاجی آشناییِ دقیقی با زبان و محتوای حماسۀ ملّی ایران داشته و با وجود نقد شخصیت ها و داستان های پیش از اسلام (مغانۀ) آن و دعوت مخاطبانش به توجه به اخبار دینی و مذهبی به جای آن ها، به ادبیت سخن فردوسی معترف و معتقد بوده و بسیار از آن متأثر شده است.
متن کامل این مقاله نوشتۀ سجاد آیدنلو که در مجلۀ متن شناسي ادب فارسي (دورۀ جديد، شماره ۴، (پياپي ۲۴ ) زمستان )۱۳۹۳ اینجا بخوانید.