میراث مکتوب – همایش «روششناسی مطالعات تاریخی و رهیافتهای بینارشتهای» به کوشش پژوهشکدهٔ تاریخ اسلام برگزار میشود.
رشته تاریخ در سده اخیر و در حوزه های آکادمیک بین المللی، تحولات عمیقی را از منظر روش شناسی به خود دیده است. اما در کشور ما علی رغم تجارب متعددی که در این باب صورت گرفته، فاصله بسیاری میان رشته تاریخ و دیگر رشته ها به وجود آمده که درواقع هر دو حوزه از این امر زیان دیده اند.
بنابراین با توجه به این نقیصه گروه روش شناسی و تاریخ نگاری پژوهشکده تاریخ اسلام درصدد برآمد تا همایشی در خصوص روش شناسی مطالعات تاریخ و رهیافت های میان رشته ای برگزار کند. یکی از اهداف برگزاری این همایش، پرداختن به موضوعات روش شناسی مطالعات تاریخی در فضای همکاری های میان رشته ای، بین رشته تاریخ و دیگر رشته هاست و عبارت «میان رشته ای»، توسعاً بر رویکردهای میان رشته ای، چند رشته ای، بینارشته ای و… مشتمل است. به همین دلیل این همایش تنها منحصر به پژوهشگران رشته تاریخ نیست و طبعاً از حضور محققان دیگر رشته ها که دغدغه به کارگیری از روش ها و رویکردهای همسو با رشته تاریخ را دارند، استقبال خواهدشد. یکی از مهمترین اهداف این همایش تقویت و گسترش همکاری بینارشته ای به ویژه با رشته تاریخ است . تا از این رهگذر محققان دیگر رشته ها به سمت روش شناسی مطالعات تاریخی سوق یابند و متقابلا محققان رشته تاریخ نیز به استفاده از روش های علوم دیگر تشویق شوند. از این حیث همکاری های روش شناسیک میان تاریخ و دیگر رشته ها از مطلوبات ما در برگزاری این همایش است. همچنین برگزارکنندگان این همایش، ضمن استقبال از دریافت مقالات از محققان خارجی به زبان های انگلیسی، ترکی و عربی، از بکارگیری نوآوری ها و ابداعات نظری و روش شناسانه در مطالعات تاریخی حمایت خواهند کرد. لازم به ذکرست که مجموعه مقالات پذیرفته شده در این همایش در مجموعه ای مجزا و درخور منتشر خواهد شد.
این همایش نقطه آغازی است بر سلسله همایش های روش شناسی و مطالعات فلسفه تاریخ که مقرر است به صورت دوسالانه در پژوهشکده تاریخ اسلام برگزار گردد. از این منظر، همایش حاضر پیش درآمدی بر موضوع «تحولات نظری و روش شناسیک در قلمرو دانش تاریخ» به شمار می رود که در نوبت بعدی این سلسله همایش ها، در دستور کار هیأت برگزار کننده قرار خواهد گرفت.
محور های همایش:
۱- مفاهیم و مقولات فلسفی و معرفت شناختی در روش (پیشامدرن، مدرن و پسا مدرن)
·تاریخ نگاری، تاریخ نویسی، تاریخ پژوهی
·زمان و زمانمندی در تاریخ
·فضا/مکان و مکان مندی در تاریخ
·روایت و تاریخ
·عینیت و ذهنیت در تاریخ
·ذهن و زبان در تاریخ
·فرم و محتوا در تاریخ
·عاملیت و ساختار
·تبیین در تاریخ
·تفهم در تاریخ
·ضرورت و امکان در تاریخ
·غایتمندی در تاریخ
·امر واقع(Fact) و ارزش
·بوطیقا و ریطوریقا
·حافظه تاریخی، خاطره جمعی، ناخودآگاه تاریخی و …
·جبر و علیت در تاریخ، تکرار یا شباهت در تاریخ، پیوستگی یا گسستگی در تاریخ، وحدت و کلیت در تاریخ
و…
۲- مکتب ها، نظریه ها و رهیافت های روش شناختی در مطالعات تاریخی
· تاریخ و نظریه های حقیقت و روش
· رهیافت های پوزیتیویستی و تفسیری/تفهمی در تاریخ
· تاریخیت گرایی و نوتاریخیت گرایی در تاریخ
. مکاتب تاریخ نگاری و رویکرد روش های مطالعات تاریخی آنها (مکاتب فرانکفورت، آنال،تاریخ خرد، مارکسیسم، تاریخ فکری، تاریخ اجتماعی، تاریخ فرهنگی، تاریخ فرودستان و …)
· تاریخ و نظریه های فمینیستی، پسا استعماری و …
· نظریه های گفتمان و تاریخ
· شالوده شکنی و پست مدرنیسم در تاریخنگاری و مطالعات تاریخی
· ساختارگرایی و پساساختارگرایی در مطالعات تاریخی
· کارکردگرایی در مطالعات تاریخی
· نظریه های روایت و تاریخ
· متن گرایی و زمینه گرایی در تاریخ
· تاریخ شفاهی
· تاریخ نگاری بدون اسناد مکتوب
· معناشناسی در تاریخ
· نشانه شناسی در تاریخ
· روش های هرمنوتیکی، تفسیری و تاویلی در مطالعات تاریخی
· پیشینه نگاری در تاریخ
· بیوگرافی و اتوبیوگرافی در تاریخ
· کلیومتریک (تاریخ سنجی) در تاریخ
· اکونومتریک (اقتصاد سنجی) در تاریخ
۳-کاربرد روشی تکنیک ها و ابزارهای علوم و فنون جدید در پژوهش های تاریخی:
· قیافه نگاری شخصیت ها و سوژه های تاریخی
· سند شناسی، کاغذ شناسی ، خط شناسی و …
· جبر بولی
· تاریخ، کامپیوتر و اینترنت
· تاریخ و هنرهای بازنمایانه (نقاشی، عکاسی و فیلم)
· میکروفیلم
· تیپولوژی و ریخت شناسی مطالعات تاریخی
· کاربرد فنی زبان شناسی
· تاریخ شفاهی، فن مصاحبه و …
· نقشه خوانی
· فن سکه شناسی
· گاهشماری و زمان سنجی
· آمار و spss
· تحلیل محتوای کمی
و…
۴- ارزیابی انتقادی تجربه ها و روش های پژوهشی در ایران و جهان
حسن پیرنیا، عباس اقبال آشتیانی، احمد کسروی، نصرالله فلسفی، فریدون آدمیت، عبدالهادی حائری، عبدالحسین زرین کوب، ابراهیم باستانی پاریزی، هما ناطق، منصوره اتحادیه، شیرین بیانی و …
هشام جعیط، وجیه کوثرانی، عبدالعزیز الدوری، عزیز العزمه، جواد علی، محمد عابدالجابری، محمد ارکون، حسین مونس، یوسف العُش، رضوان سلیم، احمد صالح العلی، محمدعبدالله عنان، حسن الحنفی و …
فواد کوپرولو، زکی ولیدی طوغان، اسماعیل حقی، فاروق سومر،ابراهیم قفس اوغلی، اوزون چارشلی، عثمان توران، انور ضیاء کارال، خلیل اینالجیق، شریف ماردین، کمال کارپات، ایلبر اورتایلی و …
عرفان حبیب، مشیر الحسن، حسین محمد جعفری، مظفر عالم، حسین عزیزالدین حسین، نجف حیدر، عشرت عالم، نورالحسن انصاری، رانگا راجا و …
دنیای غرب ( محققان و پژوهشگران غربی تاریخ ایران : گذشته و معاصر).
۵-آسیب شناسی آموزش و کاربست روش های پژوهش در تاریخ در مراکز دانشگاهی ایران
ارزیابی درس روش تحقیق در دانشگاه ها
نوآوری ها و ابداعات نظری و روش شناسی در تاریخ ؛ در داخل و خارج از کشور
تکوین و تحول برنامه های درسی تاریخ درگذشته و حال(کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری)
ارزیابی وضعیت علمی گروه های آموزشی تاریخ در گذشته و حال
ارزیابی انتقادی پایان نامه ها و رساله های دانشگاهی در رشته تاریخ از منظر روش شناختی
بررسی نهادی تاریخ در دانشگاه های ایران(گروه های علمی)
بررس تحلیلی متون درسی و کمک درسی رشته تاریخ
مطالعه تطبیقی آموزش روش تحقیق در تاریخ در ایران و جهان
زمان برگزاری همایش:
نیمه دوم مهرماه ۱۳۹۳
آخرین مهلت ارسال چکیده ها : ۱۵ فرودین ۹۳
آخرین مهلت ارسال اصل مقالات: ۱۵ مرداد ۹۳
نحوه ارسال آثار:
علاقه مندان می توانند آثار خود را به آدرس پست الکترونیکی …، گروه روش شناسی تاریخ نگاری پژوهشکده ی تاریخ اسلام ارسال نمایند.
ضوابط پذیرش مقالات:
۱- حجم مقالات حداکثر ۶۰۰۰ کلمه باشد.
۲- مقالات باید مشتمل بر بخش های ذیل باشد:
چکیده و واژگان کلیدی تحقیق
مقدمه: شامل طرح مسأله پژوهش و پیشینه آن؛ روش تحقیق و بیان هدف
بدنه اصلی مقاله مشتمل بر بحث و بررسی فرضیه/فرضیات تحقیق و ارائه تحلیل های مناسب با موضوع
نتیجه
فهرست منابع و مآخذ
۳- معادل لاتین اصطلاحات و مفاهیم خاص در پانویس درج گردد.
۴- ارجاعات باید به صورت پانویس و در انتهای هر صفحه درج گردد.
۵-مشخصات نویسنده یا نویسندگان(نام و نام خانوادگی، مرتبه علمی، شماره تلفن نویسنده و دانشگاه یا موسسه مربوطه و نشانی پست الکترونیکی) در صفحه نخست ذکر گردد.
هر مقاله در دو نسخه Word و PDF به دبیرخانه همایش ارسال گردد.
براd کسب اطلاعات بیشتر درباره این همایش اینجا کلیک کنید.