به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب، هفتاد و سومین محفل دوستانۀ این مؤسسه روز چهارشنبه 27 شهریورماه با حضور جمعی از اساتید و اصحاب ادب و دانش ایران‌زمین و میهمانانی از کشور افغانستان، برگزار شد.
در ابتدای این مراسم دکتر اکبر ایرانی، مدیرعامل مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب ضمن خواندن بیت شعر «حضور خلوت انس است و دوستان جمع‌اند/ و ان یکاد بخوانید و در فراز کنید» به حاضران، به ویژه سفیر کشور افغانستان، خیر مقدم گفت و اظهار کرد: هر ماه این مجلس تجدید دیدار و تحبیب قلوب و دوستی و صمیمیت در میراث مکتوب برقرار است و اگر چه در دو ماه تیر و مرداد، به خاطر گرما و مسافرت‌هایی که دوستان داشتند، این جلسه برگزار نشد امروز هفتاد و سومین نشست دوستانه و موسوم به «شوق دیدار» در اینجا برپا شده و در خدمت شما عزیزان هستیم.
دکتر ایرانی در ادامه با اشاره به مشکلات صنعت نشر ایران در سال‌های اخیر و به ویژه یکی دو سال گذشته، گفت: مشکل گرانی کاغذ، هزینه‌های چاپ و هزینه‌های تعمیرات دستگاه‌های چاپ که روز به روز گرانتر شده، مقداری روند کارها را کند کرده و باعث شده است که تولید آثار، به خصوص آثار فاخر، با دشواری مواجه شود.
ضرورت انتشار آثار میراث مکتوب به صورت دیجیتال
وی ضمن بیان این مطلب که این مشکلات ما را ناگزیر کرده که به انتشار آثار به اشکال دیگری از جمله پیدیاف و دیجیتال روی بیاوریم، افزود: علاقه‌مندان به تحقیق و پژوهش و کتاب نیز به خاطر بالا رفتن هزینه‌های کتاب ناچار هستند از فایل‌های پیدیاف کتاب‌ها و یا امکاناتی که از طریق فضای مجازی و دیجیتال فراهم می‌شود استفاده کنند و طبعا علاقه‌مندانی که می‌خواهند کتاب را با جلد سخت یا نفیس در اختیار داشته باشند متقبل هزینه‌های آن هم خواهند هم شد.
دکتر ایرانی با اشاره به سابقۀ پنج، شش سالۀ میراث مکتوب در انتشار آثار به صورت دیجیتال در کنار چاپ کاغذی، گفت: با توجه به این که آثار میراث مکتوب آثاری فاخر است و متقاضیان خاص خود را دارد و کمتر مورد توجه عموم است، ما در سری‌های پنجاه‌تایی اقدام به چاپ می‌کنیم و همین رویکرد ما را واداشت که فروش آنلاین پیدیاف این آثار را هم شروع کنیم.
مدیرعامل مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب با اشاره به رواج انتشار فایل‌های کتاب‌ها به صورت غیرقانونی، گفت: ما ناچار هستیم برای مقابله با این معضل نشان مؤسسۀ را به صورت واترمارک بر صفحات فایل‌های پیدیاف کتاب‌ها درج کنیم.
وی در مجموع یکی از اهداف انتشار فایل دیجیتال کتاب‌ها را رساندن آنها به دست پژوهشگران با قیمت ارزانتر عنوان کرد و گفت: پژوهشگران می‌توانند کتاب‌های میراث مکتوب را که به طور معمول 20 تا 50 هزار تومان قیمت دارند، در قالب پیدیاف، به صورت قانونی، و با پرداخت 5 تا 10 هزار تومان دریافت کنند.
دکتر ایرانی افزود: این در حالی است که در بازار، کتابی که قیمت آن در سال گذشته به عنوان مثال 20 هزار تومان بوده الان به قیمت 70 هزار تومان به فروش می‌رسد و خرید کتاب به خصوص برای دانشجویان دشوار شده است.
مدیرعامل مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب گفت: البته باید استقبال از نمایشگاه کتاب امسال را با وجود قیمت‌های جدید از شگفتی‌ها قلمداد کرد که به رغم چهار برابر شدن قیمت‌ها باز هم میزان خرید کتاب کاغذی قابل توجه بود.
وی با اشاره به رایج شدن تولید کتاب بر اساس تقاضای علاقه‌مندان در کشورهای مختلف، گفت: در حال حاضر چاپ کتاب بر اساس سفارش سال‌هاست در اروپا رایج است و سایت آمازون هم فروش‌اش به همین شکل است.
دکتر ایرانی افزود: هر چند این فرهنگ در ایران جا نیفتاده است اما میراث مکتوب این شیوه را در نمایشگاه کتاب امسال به کار گرفت و با دریافت سفارش اقدام به چاپ کتاب کرد که تجربه نسبتا موفقی هم بود.
انتشار شماره‌های جدید مجلات میراث مکتوب
مدیرعامل مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب در ادامه به معرفی سه مجلۀ این مؤسسه، یعنی آینۀ میراث، گزارش میراث و میراث علمی اسلام و ایران، پرداخت.
وی ضمن اشاره به انتشار شمارۀ 64 مجلۀ علمی ـ پژوهشی آینۀ میراث در هفتۀ گذشته، به پاره‌ای از مشکلات بر سر راه انتشار این مجله پرداخت و گفت: ما معمولا این مجله را با 10 تا 12 مقاله چاپ و منتشر می‌کنیم ولی از آنجا که شرایط نوشتن و تدوین و ارائه مقالات تا حد زیادی رو به ضعف و سستی گراییده است رویکرد سخت‌گیرانه‌تری اتخاذ کرده‌ایم و به ناچار غالب مقالاتی که به شورای مجله می‌رسد و بررسی می‌شود در مرحله اول مردود شده و معمولا از هر 20 مقاله فقط دو تا سه مقاله به مرحله داوری می‌رسد.
دکتر ایرانی افزود: این شرایط کار ما را خیلی مشکل کرده و ممکن است در آینده ما به خاطر کمبود مقاله این مجله را از حالت علمی ـ پژوهشی خارج کنیم.
وی با اشاره به آیین‌نامۀ جدید وزارت علوم برای تبدیل مجلات علمی ـ پژوهشی به مجلات علمی، گفت: براساس آیین‌نامۀ جدید دست مدیرمسئول و سردبیر باز است و می‌توانند هر مقاله‌ای را در هر قالبی، از گزارشی و توصیفی و موردی تا قالب‌های دیگر، مناسب تشخیص دادند، در مجله چاپ کنند که طبعا با این شیوه جایگاه مجلات علمی ـ پژوهشی هم رو به سستی خواهد رفت.
دکتر ایرانی ضمن تشکر از جناب آقای دکتر مجدالدین کیوانی، سردبیر و آقای یونس تسلیمی، مدیر داخلی نشریۀ آینۀ میراث گفت: آقای دکتر کیوانی مقالات را یک به یک می‌خوانند و بررسی و ویرایش می‌کنند و چکیده انگلیسی مقالات را هم فراهم می‌سازند و آقای تسلیمی نیز زحمات فراوانی برای مجله می‌کشند و با دقت و حوصله‌ای قابل توجه و زبانزد کارهای مجله را پیش می‌برند.
وی در ادامه از انتشار شمارۀ جدید مجلۀ گزارش میراث در روزهای آینده خبر داد و گفت: این مجله که فصلنامه‌ایست در حوزۀ نقد و بررسی و تصحیح متون و مباحث ایرانشناسی، در این شماره علاوه بر مطالب معمول، به سه شخصیت ایران‌شناس که در سال گذشته از دنیا رفته‌اند، یعنی مرحوم احسان یارشاطر، پروفسور ژیل لازار و پروفسور لئونارد لوئیسون، پرداخته است.
مدیرعامل مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب با اشاره به خدمات مرحوم یارشاطر در مقام ریاست بنیاد دانشنامۀ ایرانیکا، گفت: مرحوم یارشاطر مؤسس ایرانیکا بودند و خدمات بسیار ارزشمندی به فرهنگ ایران کردند و جا داشت که ویژه‌نامه‌ای مفصل در مورد ایشان چاپ شود و ما توفیق داشتیم به صورت محدود ادای دینی نسبت به ایشان داشته باشیم.
وی همچنین با اشاره به خدمات پروفسور ژیل لازار در مقام یک زبان‌شناس به زبان فارسی و نیز فعالیت‌های پروفسور لئونارد لوئیسون، ایران‌شناس برجسته و عطارشناس که کارهای ارزشمندی در زمینۀ متون صوفیانه و آثار مولانا نیز انجام داده، از زحمات آقای مسعود راستی‌پور برای تدوین، ویرایش و آماده‌سازی مجلۀ گزارش میراث با دقت کامل، تشکر کرد.
دکتر ایرانی سپس از خانم دکتر ژاله آموزگار که مقاله‌ای دربارۀ پروفسور لازار برای شمارۀ جدید گزارش میراث به نگارش درآورده‌اند خواست که اشاره‌ای به خدمات ایشان داشته باشند.
لازار عمر خود را صرف زبان فارسی کرد
خانم دکتر آموزگار نیز پروفسور لازار را شخصیتی بسیار برجسته خواند که بیشترین سال‌های عمر خود را صرف زبان فارسی کرد و در این باره افزود: چیزهایی که لازار گفت رد نشدنی بود و امروز همۀ آنها مدرک و مبنا برای دیگران است.
وی با اشاره به این که لازار فارسی را خوب و روان صحبت می‌کرده، گفت: به خاطر این ویژگی لازار همه تمایل داشتند با او رساله بگیرند و گاهی این موضوع باعث می‌شد که رفتار ایشان با کسانی که فقط به خاطر اینکه ایشان فارسی حرف می‌زند پیش او می رفتند کمی محترمانه نباشد؛ ولی برخورد او با کسان دیگری که با علم به علم و تخصص لازار به او مراجعه می‌کردند کاملا با احترام بود.
دکتر آموزگار با اشاره به حضورش در کلاس‌های پروفسور لازار با وجود این که شاگرد وی نبوده گفت: من به واسطه حضور در کلاس‌های لازار در دورۀ دانشجویی مرتبا ایشان را می‌دیدم و در این دیدارها که بعدها هم ادامه داشت او همیشه علاقه‌مند بود دربارۀ آنچه در دانشگاه تهران می‌گذرد اطلاع کسب کند و احوال استادان ایرانی را که می‌شناخت می‌پرسید.
وی با اشاره به نامبردار شدن آخرین جمعه سال شمسی در فرانسه به روز ایرانی و جشنی که به این مناسبت در آن کشور برگزار می‌شود، گفت: آخرین بار من پروفسور لازار را در سن 97 سالگی در این جشن که معمولا ایران‌‌شناسان در آن حاضر هستند دیدم که با علاقه و حافظه‌ای عالی موضوعات و کارهای انجام شده را دنبال می‌کرد.
دکتر ژاله آموزگار اهدای جایزۀ زبان فارسی از سوی بنیاد مرحوم محمود افشار به ژیل لازار، یک سال پیش از مرگ او را یک اقدام بجا توصیف کرد و گفت: وقتی من خبر اعطای این جایزه را به او اعلام کردم تعجب کرد و گفت «پس بالاخره کسی هم به یاد آورد که من چقدر به ایران خدمت کرده‌ام!» و من هر وقت این جملۀ او را به یاد می‌آورم متأثر می‌شوم.
انتشار دو اثر نفیس جدید در میراث مکتوب
در ادامه دکتر ایرانی از چاپ دو اثر در میراث مکتوب به صورت نفیس خبر داد و گفت: یکی از این دو اثر جامع التواریخ است که توسط حافظ ابرو، جغرافیدان و مورخ معروف، از بخش‌های به جا ماندۀ جامع التواریخ در کتابخانۀ شاهرخت، با خط بسیار زیبا بازنویسی شده و حدود 100 مینیاتور نیز در آن وجود دارد که ما آن را به صورت فاکسیمیله و نفیس چاپ کرده‌ایم و علاقه‌مندان می‌توانند خریداری کنند.
وی از دستور المنجمین به عنوان یکی دیگر از منشورات نفیس جدید میراث مکتوب نام برد و گفت: دستور المنجمین کهن‌ترین متن اسماعیلی به جا مانده از الموت است که به خلاف دیگر کتاب‌های کتابخانۀ الموت که توسط جوینی و اطرافیان او گویا از بین برده شده، باقی مانده و در تاریخ جهانگشای جوینی مورد استفاده قرار گرفته است.
وی ضمن بیان این که چهار پنجم این کتاب مربوط به مباحث نجومی و یک پنجم آن مربوط به مباحث تاریخ اسماعیلیه است، گفت: خوشبختانه مقالۀ مبسوطی از مرحوم علامه محمدخان قزوینی دربارۀ دستور الجمهور در یادداشت‌های ایشان وجود داشت که ما آن را یافتیم و مقدمۀ این کتاب قرار دادیم و به همراه مقدمۀ انگلیسی آقای دکتر بدخشانی و با همکاری مؤسسۀ مطالعات اسماعیلی چند نسخه را به سفارش این مؤسسه به صورت نفیس چاپ کرده‌ایم و در آیندۀ نزدیک چاپ غیرنفیس آن در اختیار علاقه‌مندان قرار خواهد گرفت.
همکاری‌های ایران و افغانستان در زمینۀ میراث مکتوب
در ادامه دکتر ایرانی از آقای عبدالغفور لیوال، سفیر کشور افغانستان در ایران خواست که دقایقی برای جمع سخن بگویند و آقای لیوال نیز ضمن تشکر از مؤسسۀ میراث مکتوب و مدیریت آن به جهت دعوت از وی برای شرکت در این محفل، از حضور در جمع اساتید برجستۀ اهل فرهنگ ابراز خوشنودی کرد.
سفیر جمهوری اسلامی افغانستان در ایران از دستاوردها و تلاش‌هایی که در راستای حفظ و انتشار بخش‌هایی از فرهنگ مشترک ایران و افغانستان در مؤسسۀ میراث مکتوب انجام شده قدردانی نمود و پس از بیان سخنانی در خصوص چالش‌های تولید متن در عصر حاضر، گفت: سفارت افغانستان با همه محدودیت‌هایش در خدمت مؤسسۀ میراث مکتوب و تقویت پیوندهای فرهنگی است و ما بعد از این روابط مان را بیشتر خواهیم ساخت.
سپس دکتر ایرانی با یادآوری برخی از منشورات میراث مکتوب که به کشور افغانستان مربوط می‌شود، همچون تاریخ هرات منسوب به عبدالرحمن فامی و آثار جامی و دیگر بزرگان گفت: ثبت جهانی نسخۀ کلیات سنایی از آرشیو ملی ایران به صورت مشترک با افغانستان در یونسکو و ثبت مشترک نسخۀ مثنوی بین ایران و افغانستان و ترکیه که در آینده قرار است در یونسکو مطرح شود، از جمله فعالیت‌های مشترک حوزۀ میراث مکتوب با افغانستان است.
دکتر ایرانی حضور آقای لیوال در این جلسه را مقدمه‌ای برای شروع همکاری‌های بیشتر خواند و از زحمات سرکار خانم نظری، عضو سازمان فرهنگی اکو که در تقویت ارتباطات این سازمان با بخش‌های فرهنگی کشور افغانستان تلاش زیادی داشته‌اند سپاسگزاری کرد.
دکتر ایرانی همچنین برای همکاری با مراکز علمی و فرهنگی افغانستان در زمینۀ فهرست‌نویسی آرشیو ملی افغانستان، برگزاری کارگاه‌های آموزشی نسخه‌شناسی و فهرست‌نویسی و برگزاری نشست‌های علمی و پژوهشی اعلام آمادگی کرد.
حیات عقلی و معنوی در ایران زنده‌تر از کشورهای اروپایی است
در ادامه دکتر ایرانی ضمن خیر مقدم به دکتر جانیس اشوتز، پژوهشگر مؤسسۀ مطالعات اسماعیلی لندن، عضو هیئت علمی دانشگاه لتونی و پژوهشگر فلسفه اسلامی، و به طور خاص ملاصدار و مکتب اصفهان، که برای نخستین بار در جلسات ماهانۀ میراث مکتوب حضور یافته بودند خواست که چند دقیقه‌ای برای جمع سخن بگویند.
دکتر اشوتز سخنانش را با اشاره به تحصیلاتش در زبان و ادبیات فارسی و فلسفۀ اسلامی در مسکو آغاز کرد و در ادامه از مسئولیت‌اش به عنوان سرویراستار سالنامۀ فلسفۀ اسلامی اشراق، به عنوان نشریۀ مشترک مؤسسۀ حکمت و فلسفۀ ایران و انستیتوی فلسفۀ روسیه، همکاری‌اش با دایرة المعارف بزرگ اسلامی در زمینۀ ترجمۀ این دایرة المعارف به انگلیسی و کتابی که اخیراً دربارۀ مکتب فلسفی اصفهان تألیف کرده و در آینده به چاپ خواهد رسید سخن گفت.
وی همچنین با اشاره به فعالیت علمی‌اش در زمینۀ عرفان گفت: مایۀ افتخار من است که عضو تیمی بودم که مثنوی معنوی را به روسی ترجمه کردیم و جایزه کتاب سال ایران را برای این کار دریافت کردیم.
این پژوهشگر مؤسسۀ مطالعات اسماعیلی لندن افزود: البته باید اعتراف کنم که کار ما در ترجمۀ روسی سایه یا تابشی از مثنوی اصلی بیش نیست.
دکتر اشوتز در پایان گفت: بسیار خوشحالم که در این شرایط سخت و فشارهای اکثر و اغلب غیرعادلانه و تحریم‌ها می‌بینم که حیات عقلی و معنوی در اینجا بسی زنده و چه بسا زنده‌تر از خیلی از کشورهای اروپایی است.
دکتر ایرانی در ادامه با سپاس از دکتر اشوتز به معرفی دیگر میهمانانی که برای اولین بار در محفل شوق دیدار حضور یافته‌اند، یعنی خانم دکتر حمیده چوبک، مدیر پروژه باستان‌شناسی الموت، خانم زهرا جعفرمحمدی، رئیس پیشین گنجینۀ موزۀ ملی ایران، خانم دکتر هایده لاله از پژوهشگران برجستۀ باستان‌شناسی، خانم دکتر معرفت و خانم دکتر عطایی، پژوهشگران گروه تصحیح متون فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، دکتر فیروزآبادی، استاد زبان آلمانی دانشگاه آزاد، دکتر مشهدی نوش‌آبادی از دانشگاه کاشان و دکتر قربان‌پور آرانی از دانشگاه آران، پرداخت.
سپس دکتر ایرانی به معرفی کتاب‌های اهدایی میهمانان از جمله مجموعه «مقالات استاد احمد تفضلی» با گردآوری خانم دکتر آموزگار، «فرهنگ رجال، قبایل و افراد در خراسان، سیستان و قاینات» با ترجمۀ دکتر محمود رفیعی، «مجموعه مرقعات میرعماد» اهدایی آقای مجید عبدامین پرداخت و از آقای دکتر رفیعی خواست که دربارۀ اثر اهدایی خود توضیحاتی ارائه کنند.
الگوی انگلیس در فراهم کردن مقدمات استعمار
دکتر رفیعی ضمن بیان این که «فرهنگ رجال، قبایل و افراد در خراسان، سیستان و قاینات» حدود 96 سال پیش توسط ستاد ارتش هند انگلیس تدوین شده، گفت: در این کتاب حدود 450 مورد از شخصیت‌ها، رجال و قبایل معرفی شده‌اند و جلد دوم آن نیز به کل کشور ایران پرداخته است.
وی با اشاره به سابقۀ استعماگری انگلستان، تدوین این کتاب را در راستای جمع‌آوری اطلاعات برای تصمیم‌گیری‌های دولت بریتانیا و اقدامات دولت انگلیس هند توصیف کرد و گفت: آنها برای زمینه‌سازی اتفاقات و تصمیمات‌شان افراد صاحب نفوذ را شناسایی می‌کرده‌اند تا ببینند در هر قبیله از چه کسی می‌توانند کمک بگیرند و به این شیوه بوده که یک کشور کوچک با جمعیتی اندک توانسته بخش زیادی از دنیا و کشورهای وسیعی را تحت سلطۀ خود درآورد.
شعرخوانی به مناسبت روز ملی شعر و ادب فارسی و بزرگداشت استاد شهریار
پایان‌بخش هفتاد و سومین جلسۀ شوق دیدار شعرخوانی دکتر موسوی گرمارودی به مناسبت روز ملی شعر و ادب فارسی و روز بزرگداشت استاد شهریار (27 شهریور) بود.
وی استاد محمدحسین شهریار را یکی از بزرگترین غزلسرایان نوکلاسیک زبان فارسی خواند و گفت: برخی از عبارات استاد، همچون «آمدی جانم به قربانت ولی حالا چرا» ضرب المثل شده و در زبان روزمره خانه کرده است.
وی برای عرض ارادت به ساحت شهریار سه بیت از مثنوی خود برای این شاعر برجسته را قرائت کرد:
شهریارا چه می‌کنی با ما / چیست پنهان تو را درون صدا
شعرت ار پارسی بود شکر است / ور که ترکی است برترین هنر است
سخنت عطر آسمان دارد / بوی صد غنچه در دهان دارد…
دکتر موسوی گرمارودی سپس یکی از غزل‌های مرحوم شهریار با نام حماسۀ ایران را برای حاضران خواند:
سال‌ها کشور ما پیشرو دنیا بود / چشم دنیا همه روشن به چراغ ما بود
درج دارو همه در حکم حکیم رازی / برج حکمت همه با بوعلی سینا بود
قرن‌ها مکتب قانون و شفای سینا / با حکیمان جهان مشق خطی خوانا بود
عطر عرفان همه با نسخۀ شعر عطار / اوج فکرت همه با مثنوی مُلا بود
داستان‌های حماسی به سرود و بسزا / خاص فردوسی و آن همت بی‌همتا بود
کلک سحّار نظامی به نگارین تذهیب / کلک مشاطۀ طبعی که عروس‌آرا بود
پند سعدی کلمات ملک العرش عُلا / غزل خواجه سرود مَلاء اعلا بود
عاشقی پیشه کن ای دل که به دستان گویند / وامقی بود که دلباختۀ عذرا بود
گر سخن از صفت قهر و غرور ملی‌ست / کاوۀ ماست که بر قاف قرون عنقا بود
عدل کسرا چه همایی است همایون سایه / که نه در صحنۀ تاریخ چنین سیما بود
شاه شطرنج فتوحات، همانا نادر / کز سلحشوری و لشکرشکنی غوغا بود
هر گلی کز چمن باغ جنان آبی خورد / ناز پروردۀ این خاک عبیرآسا بود
بس توحش که در او شد به تمدن تبدیل / آمدن یرغو و رفتن یسق و یاسا بود
خاتم گمشده را باز بجو ای ایران / که بدان حلقه جهان زیر نگین ما بود
شهریار از تو نوای نی و ناقوس خوش است / این غزل را نسب از کوس بلند آوا بود
دکتر گرمارودی در ادامه، به مناسبت حضور سفیر افغانستان در این جلسه، چکامه‌ای را که برای خلیل‌الله خلیلی، شاعر بزرگ افغانستان، در اردیبهشت سال 1382، در زمان عهده‌داری رایزنی فرهنگی ایران در تاجیکستان بر وزن شعر «کعبۀ دل» مرحوم خلیلی سروده بود، قرائت کرد:
سر ز خاک تیره استادا، به پیشاور برآر / ای سخن را پشتبان، برخیز و آن را پیش دار
یاد باد آن آتشین گفتار و آن شعر بلند / کز تو بر جا ماند اندر گوش و هوش روزگار
شعر تو از درد خیزد، کاین چنین جانسوز شد / آنچنان کز سرزمینت مرد خیزد جانشکار
از درون کشورت «مسعود» خیزد، شیرگیر / وز دل پر درد تو، شعر بلند و استوار
ای دریغا آن سخن، چون شوشۀ زر پربها / ای دریغ آن شعر همچون شیشۀ دل بی‌غبار
تا برآید چون تو باز از گردش دور فلک / چرخ را هرگز نخواهد بود از گردش قرار
تو ز پولادِ سخن داوودگون بافی زره / تا فرا پوشند گُردانِ سخن در کارزار
تا تو رفتی، شد خزانی باغ و راغ شعر و نظم / ای سخن چون بوستان و طبع تو آن را بهار
سر برآر و بین سخن بعد از تو چون بی‌قدر شد / ای تو شعر پارسی را ارج و قدر و اعتبار
هر که چون جولاهه بیتی چند را بافد به هم / خویش را زردوز بیند، گفتۀ خود زرنگار!
گر خلیلی، ای سخن‌سالار چون مانی خموش / تا که بی‌ذوقان بسوزند این گلستان را به نار
گر خلیل‌اللهی و از نقد می‌داری تبر / بشکن این بتها، برآر از ناسخن‌سنجان تبار
تا برافروزد چراغ لاله در هامون، بهار / تا برافرازد، فراز درّه پرچم آبشار،
تا توان آهیختن تیغ سخن را از نیام / تا فرو بارد شرار از تیغه، همچون ذوالفقار
گفتۀ نغز خلیلی باد در دلها روان / آنچنان کاندر دل کُهسار، رود و جویبار
خواست از من تا سرایم این چکامه «رنجبر» / گرچه بی‌رنج این سخن در باغ ذهن آمد به بار