میراث مکتوب – کتاب الروضة البهیّة في الإجازة الشفیعیّة اجازه نامه کبیری است که مرحوم جاپلقی به فرزندان خود در سال ۱۲۷۸ به نگارش در آورده است.
مؤلّف در این کتاب مشایخ و طرق روایی خود را بیان می‌کند. دو سال پس از نوشتن اجازه‌نامه، مولف رحلت می‌کند و به دستور فرزند ارشد ایشان آیة الله سیّد علی‌اکبر جاپلقی این کتاب به همراه کتاب قواعد الشریفه در سال ۱۲۸۰ به خط محمّدعلی بن محمّدرضا خوانساری به صورت مجزا چاپ سنگی شده است. و دیگر چاپی از آن صورت نگرفته است. تا اینکه در سالهای اخیر جناب حجة الاسلام اشکوری پس از دسترسی به نسخه اصل به خط مؤلّف که پیش از آن نزد دکتر سیّد جلال الدین محدث ارموی بوده اقدام به تصحیح کتاب براساس نسخه اصل با مقایسه آن با متن چاپ سنگی و نسخه تصحیح شده لؤلؤةالبحرین به تصحیح مرحوم سیّدمحمّدصادق آل بحرالعلوم می‌کند. به نظر می‌رسد که مصحح گرامی تلاش وافر و سعی بلیغی کرده‌اند تا اثری محکم و کم غلط ارائه دهند و بحق می‌توان گفت ایشان به خوبی از عهده کار برآمده‌اند؛ بخصوص حواشی و ارجاعات فروان به سایر کتب رجالی و تراجمی، نشان از حسن سلیقه و تتبع فراوان وی دارد.
برخی از ویژگی‌های این چاپ
* این کتاب دارای مقدمه ای در شرح احوال مؤلّف به قلم علامه سیّد احمد اشکوری(برگرفته از کتاب المفصّل في تراجم الأعلام) است.
* همچنین دارای تعلیقات ادبی جناب علامه سیّد عبدالستّار الحسنی و دقت‌های آیة الله سیّد محمّدرضا جلالی است.
* کتاب دارای ارجاعات فراوان به سایر کتب رجالی و تراجم اسلامی است.
* اختلاف نسخه‌ها در ضبط کلمات و نیز صورت صحیح لغات به لحاظ ادبی در پانوشت آمده است. نیز به تصحیفات و تحریفاتی که احیاناً به نسخه اصلی مؤلّف و یا نسخه چاپی راه یافته‌اند تذکر داده شده است.
* سعی شده اسناد روایاتی که در متن آمده در منابع معتبر یافته و ذکر شود. در صورتی که سندی یافت نشده نیز اشاره شده است.
* در این چاپ، فصل بندی مناسب و شماره گزاری مسلسل خوبی برای تمامی مترجمین صورت گرفته است که به عدد ۲۲۲ می‌رسد که در نوع خود کاری جالب و موجب دسترسی آسان به مطالب و نگاه اجمالی به مطالب کتاب می‌شود. اما نمی‌دانم به چه دلیل مصحح محترم مجیزین اصلی کتاب سیّد علی‌اکبر و سیّد علی‌اصغر را در شماره گذاری وارد نکرده‌اند.
* همچنین از دیگر ویژگی‌های کتاب حاضر، فهرست های فنی مختلف همچون فهرست آیات، فهرست احادیث، فهرست اشعار، فهرست اعلام، فهرست اماکن و بلدان، فهرست اسماء المترجمین، مصادر تحقیق و فهرست کامل مطالب کتاب است.
نوآوری های کتاب روضة البهیة
کتاب روضه چنان که محققان مختلف نوشته اند به سبک کتاب لؤلؤة البحرین شیخ یوسف بحرانی تدوین شده است و به عبارت بهتر این کتاب تکمله و تلخیصی از کتاب لؤلؤة البحرین است. کتاب روضه در چاپ و تصحیح جدید مجموعا ۳۴۵ صفحه است که بیش از ۷۰ صفحه آن از انشاءات و مطالب خود سیّد است که به هیچ وجه در کتاب لؤلؤة البحرینبحرانی نیست. در این ۷۰ صفحه که حدد بیست درصد کل کتاب را شکل می دهد مطالب بسیار مهمی وجود دارد:
بیان مقدمه ای عالمانه در فضیلت علم و اجتهاد و بایسته های اجتهاد؛
بیان احوال فرزندان ارشدش عالمان فاضلانسیّد علی‌اکبر و سیّد علی‌اصغر ؛
بیان برخی تألیفات خودش؛
معرفی مستقیم ۵۶ نفر از شاگردان، مجازین، همدوره ای ها و اساتید و مشایخ اساتید؛ و ده ها نفر دیگر در ذیل این افراد؛
جرح و تعدیل های سیّد در آراء محدث بحرانی؛
تلخیص کتاب لؤلؤةالبحرین.
بنابراین نمی توان با استناد به اینکه کتاب روضة البهیة تلخیصی از لؤلؤةالبحرین است از اهمیت آن کاست، بلکه با توجه به مطالب بدیعی که علامه سیّدمحمّد شفیع در حفظ سلسله اسناد خود و شاگردان و بیان سلسله اسناد اساتید و شیوخ از علما و اصولیون متأخر بیان کرده است و نکات جالب توجهی که از شخصیت علمی و معنوی و قضایای تاریخی زندگی آنان آورده است؛ این کتاب همچنان از ارزش و قیمت فراوانی برای معرفی هویت و فرهنگ تشیع برخوردار است.
منبع: خبرگزاری حوزه
به کانال تلگرام مرکز پژِوهشی میراث مکتوب بپیوندید