به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب، تصحيح، تحليل، شرح و ترجمۀ غديريۀ قاضى نظام‌الدين اصفهانى توسط سيدكمال موسوی(دانشیار بازنشستۀ دانشگاه اصفهان) وسيدمحمدرضا ابن‌الرسول(استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه اصفهان) در شماره 62 دوفصلنامۀ علمی پژوهشی «آینۀ میراث» منتشر شد.
نگارندگان مقالۀ غديريۀ قاضى نظام‌الدين اصفهانى، پس از مقدمهاى كوتاه در شرح زندگى و آثار قاضی نظام‌الدين اصفهانی، شاعر ذولسانين اصفهانی در قرن هفتم هجرى، قصيدۀ نونيۀ او در ستايش امام علی(ع) را با استناد به دستنويسهای آثارِ او، گزارده و بر اساس سنت تصحيح نسخ خطی، به بررسی اختلاف نسخ و سپس، تحليل ساختار قصيده و شرح و ترجمه يکايک ابيات آن پرداخته‌اند. از مهم‌ترين نتايج اين پژوهش، که با روش توصيفی ـ تحليلی انجام گرفته، این است که قاضی نظام‌الدين در اين سروده به‌عنوان عالِمی شيعی ظاهر می‌شود و مناقبی از اميرمؤمنان(ع) را نقل می‌کند که تنها در متون شيعه مذکور است.
در مقدمه این مقاله می‌خوانیم:
ابوسعد محمّد بن اسحاق بن المطهر، معروف به قاضى نظام‌الدين اصفهانى، دانشمند و شاعر ذولسانين اصفهان در قرن هفتم هجرى، و ستايشگر خاندان سرشناس جوينى است. وى به‌تقريب در اوايل قرن هفتم هجرى متولّد شده، و به يقين پيش از سال 631ق و تا سال 681ق در قيد حيات بوده است. خاندان قاضى همه اهل علم و تعليم بودهاند و «قضاء» منصب خانوادگى اوست، چنان كه او خود، قاضى القضاة اصفهان بوده است (برای تفصيل بيشتر نک: ابن‌الرسول، 1381: 145-182؛ جواد، 1963م: 84-94؛ و نيز: ميرافضلى، 1381: 2-25).
مجموعه آثار قاضى نظام‌الدين اصفهانى، منشآت يا ديوان المنشآت نام گرفته است. دستنويسهايى از اين مجموعه در كتابخانههاى ايران و جهان گزارش شده است. اين مجموعه شامل دو بخش مهم است:
يكی شُرَف إيوان البيان فى شَرَف بيت صاحب الديوان كه مجموعه نظم و نثر ادبى است در مدح خاندان جوينى و شاعرْ آن را براى عطاملک جوينى (صاحب تاريخ جهانگشاى) فرستاده است. از محتويات اين اثر رسالۀ ادبی القوسية يا رسالة القوس و يک منظومۀ ملمّع شامل مناظرۀ سرو و آب به چاپ رسيده است. بخش دوم مجموعهاى است به نام نُخبة الشارب وعُجالة الراكب، بالغ بر پانصد رباعىِ عربى، كه قاضى آنها را به تفريق در يكايک قوافىِ بيست‌وهشتگانه پرداخته و به همان عطاملک جوينى هديه كرده است. اين مجموعه نيز به چاپ رسيده است.
همچنین در بخش نتيجه‌گیری از این مقاله نگارندگان معتقدند که هرچند بررسی آثار ادبی قاضی نظام‌الدين اصفهانی دلالت روشنی بر تشيع او ندارد يا حدّاکثر او را يک شيعی معتدل معرفی می‌کند، ولی دست‌کم در غديريه‌اش در قالب يک عالِم شيعی جلوه کرده که به خوبی بر متون روايی شيعه اشراف دارد و با زبان علمای اماميه سخن گفته و احتجاج کرده است.
علاقه‌مندان برای دسترسی به متن کامل این مقاله می‌توانند به دوفصلنامه علمی و پژوهشی «آینه میراث» شماره 62 مراجعه کنند.
لینک دسترسی کامل به مقاله: غدیریۀ قاضى نظامالدین اصفهانى (تصحیح، تحلیل، شرح و ترجمه)
لینک دسترسی به دوفصلنامه آینۀ میراث، دوره 16، شماره 62، بهار و تابستان 1397، صفحه 1-230