وی افزود: البته در این مجموعه، تعداد معدودی سند متعلق به دوره صفویه و اواخر دوره قاجار نیز وجود دارد، بنابراین میتوان گفت که قدمت تاریخی این اسناد به محدوده سالهای 1120 تا 1265 قمری میرسد.
مسئول امور نمايهسازي و مستندسازي اسناد آستان قدس رضوی بیان کرد: اسناد بسیار مفید و با ارزشی از مناطق مختلف ایران همچون اصفهان، یزد، بیرجند و…، در این مجموعه به چشم میخورد که بیشتر آنها، مربوط به کتابخانه وزیری یزد است.
نظرکرده ادامه داد: اسناد کتابخانه وزیری شامل 78 شماره اموالی است که بخش عمده آنها مصالحهنامه، مبایعهنامه، اجارهنامه، تمسکنامه، وقفنامه، استشهادنامه، حکم و فرمان، است.
وی افزود: 26 شماره اموالی از این مجموعه اسناد نیز متعلق به مجموعه اسناد خریداریشده از فرشید احمدیفر، مجموعهدار اسناد اهل شیراز است که شامل اسناد با موضوعات مصالحهنامه و مبایعهنامه، میشود.
مسئول امور نمايهسازي و مستندسازي اسناد آستان قدس رضوی گفت: همچنین بخشی از اسناد این مجموعه متعلق به خانوادههای بدیهی، عَلَم، شاهوردیخان و مهدی باقی است که اسنادی نظیر مبایعهنامه، مصالحهنامه، وقفنامه، تقسیمنامه، قباله ازدواج، اجارهنامه، وصیتنامه و…، در بین آنها قابل بررسی است.
وی افزود: اسنادی متعلق به افراد یا خانوادههای علی طهماسبی، امین طاووسی، ذبیحالله دره شیری، طرفهنژاد و گلنار ترابی طباطبایی، نیز در این مجموعه اسناد غیر آستان قدس به چشم میخورد که نمایهسازی آنها به اتمام رسیده است.
مشکلات نمایهسازی اسناد قدیمی
در ادامه، نظرکرده درخصوص مشکلات نمایهسازی اسناد مکتوب تاریخی کهن بیان کرد: یکی از این مشکلات مربوط به خوانش اسناد دارای سیاق عددی و حروفی است. در واقع، خوانش اسناد دورههای صفویه، افشاریه و قاجار نیاز به تخصص خاصی دارد و کارشناس بخش نمایهسازی و مستندسازي اسناد که دوره خط سیاق را گذرانده و تجربه کافی در این حوزه دارد، میتواند به خوانش این اسناد بپردازد.
وی افزود: همچنین کارشناس نمایهسازی نیاز به تجربه خاصی دارد تا تشخیص دهد که کدام واژهها در توصیفگرها باید گزینش شود، زیرا در اسناد مکتوب قدیمی همچون اسناد تشکیلاتی آستان قدس یا اسناد غیر آستان قدس نظیر اسناد نظامی، واژههای خاصی وجود دارد.
مسئول امور نمايهسازي و مستندسازي اسناد آستان قدس رضوی تصریح کرد: همچنین تعدادی از این اسناد بهدلیل قدمت تاریخی که دارد، دچار آفت یا پارگی شده و مخدوش است و خوانش برخی از قسمتهای آنها با مشکلاتی همراه است.
وی ادامه داد: از طرف دیگر، برخی از اسناد موجود از جمله اسناد خاندانی بوده، بنابراین اصل سند در اختیار صاحب اسناد قرار دارد و نسخه اسکنشده یا کپی آنها در اختیار کارشناس بخش نمایهسازی قرار گرفته است. بیتردید، خوانش اصل سند بسیار آسانتر است.
نظرکرده خاطرنشان کرد: همچنین اسناد دورههای صفویه تا قاجار، بهطور معمول اسناد تک برگ و پراکنده هستند و بررسی چنین اسنادی نیاز به صرف زمان و هزینه بیشتری دارد تا بتوان اطلاعات مورد نظر را از آنها، استخراج کرد.
منبع: کتابخانه آستان قدس رضوی