میراث مکتوب – دکتر سید فتح‌الله مجتبایی مترجم و هندشناس ایرانی ، همزمان با برگزاری بیست و ششمین نمایشگاه کتاب تهران، کتاب «بنگاله در قند پارسی» تازه‌ترین اثر خود را عرضه کرد. کتاب «بنگاله در قند پارسی» شامل مجموعه مقالات دکتر مجتبایی درباره رابطه فرهنگی ایران و هند است.
دکتر مجتبایی مهمان روز هفتم غرفه مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بود. وی درباره مضامین کتاب به خبرنگار «دبا» (دایرهالمعارف بزرگ اسلامی) می‌گوید: «کتاب بنگاله در قند پارسی گزیده‌ای است از مقالات من در ۵۰ سال اخیر که به رابطه ایران و هند می‌پردازد. چند مقاله این کتاب پیش از این نیز در دائرهالمعارف بزرگ اسلامی چاپ شده است.»
در این کتاب می توان مطالبی درباره چگونگی ظهور اسلام در هند، ایران و هند در دوره ساسانی، افلاطون و نظام طبقاتی هند و ایران، ترجمه کتاب کلیله و دمنه، حضور آن در ادبیات ایران و مشاهیر ایران و هند خواند. این کتاب همچنین به داستانهایی پرداخته است که خواستگاه هندی و شهرت جهانی دارند و آنها را در فرهنگ هندی بررسی کرده است مثل داستان معروف «فیل در تاریکخانه».
دکتر مجتبایی درباره انتخاب عنوان کتاب نیز می گوید «حافظ شعری دارد که می گوید: شکر شکن شوند همه طوطیان هند زین قند پارسی که به بنگاله رود. قند پارسی همان شعر فارسی است که به هند می رود و به قول حافظ تاثیر زیادی در فرهنگ هند دارد. وقتی من از بنگاله در قند پارسی صحبت می کنم درواقع می خواهم تاثیر فرهنگ هند در ایران را بررسی کنم یعنی همان تاثیری که حافظ از آن صحبت می‌کند را اینبار به صورت بلعکس در فرهنگ ایرانی بررسی کنم.»
کتاب «بنگاله در قتد پارسی» توسط انتشارات سخن منتشر شده است که جلد دوم آن نیز قرار است منتشر شود. این کتاب با قیمت ۲۵ هزار تومان و ۴۸۰ صفحه در بیست و ششمین نمایشگاه کتاب عرضه می شود که علاقه مندان می توانند با تخفیف نمایشگاه، کتاب را با قیمت ۲۰ هزار تومان تهیه کنند.
دکتر فتح الله مجتبایی عضو هیئت علمی مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی است.او در آذر سال ۱۳۰۶ در تهران به دنیا آمد.وی مقدمات ادبیات و علوم رسمی را در فراهان فراگرفت، و تحصیلات متوسطه را در دبیرستان‌های اراک به پایان رساند.
در سال ۱۳۳۲ از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و دانشسرای عالی درجه لیسانس گرفت، و از آن سال تا ۱۳۳۸ در دبیرستان‌های اراک و تهران و دانشسرای عالی به تدریس ادبیات و زبان‌های خارجی اشتغال داشت.
در سال ۱۳۳۹ از طرف وزارت فرهنگ برای آشنایی با روش‌های جدید تألیف کتاب‌های درسی به خارج از کشور اعزام شد و پس از یک دوره مطالعه و تحقیق در این زمینه در آمریکا (دانشگاه کلمبیا، نیویورک) به کشور بازگشت و مأمور تهیه و تدوین کتاب‌های درسی در ادبیات برای دبیرستان‌ها شد.
در سال ۱۳۴۱ به وابستگی فرهنگی ایران در پاکستان و مدیریت خانه‌های فرهنگی ایران در شهر لاهور منصوب شد، و تا سال ۱۳۴۴ در آنجا به خدمات فرهنگی و تحقیق در فرهنگ اسلامی- ایرانی شبه قاره مشغول بود.
در پائیز ۱۳۴۴ به دعوت دانشگاه هاروارد به آمریکا سفر کرد و تا سال ۱۳۵۰ در آن دانشگاه به تحصیل در رشته فرهنگ و تاریخ ادیان و زبان‌های باستانی ایران و هند اشتغال داشت و به اخذ درجه فوق لیسانس در تاریخ تطبیقی ادیان و دکتری در تاریخ ادیان و فلسفه‌های ایران و هند نائل گردید.
دکتر مجتبایی چون زمینه اصلی تحقیقات و تحصیلاتش موضوعات مربوط به تاریخ و فرهنگ ایران و هند بود، در این مدت دوبار به کشور هند سفر کرد و برای آشنایی با روش‌های سنتی تفسیر متون هندویی و نیز مشاهده احوال و سازمان‌های دینی زرتشتیان هند چند گاهی در بنارس و دهلی و بمبئی به مطالعه و بررسی پرداخت.
وی در سال ۱۳۵۰ به ایران بازگشت. مدتی در کالج دماوند به تدریس ادبیات فارسی و در گروه فلسفه دانشکده ادبیات دانشگاه تهران به تدریس حکمت شرق مشغول بود و سال بعد به دانشکده الهیات و معارف اسلامی انتقال یافت و در گروه ادیان و عرفان تطبیقی به خدمت پرداخت.
در سال۱۳۵۳به رایزنی فرهنگی ایران در هند مأمور شد و تا پائیز ۱۳۵۶ در آن کشور به خدمات مربوط به مطالعه و تحقیق در روابط فکری و فرهنگی مسلمانان و هندوان در شبه‌قاره اشتغال داشت و در این زمینه تألیفاتی نیز به صورت کتاب و مقاله منتشر کرد.
پس از پایان مأموریت و بازگشت به کشور همچنان در دانشکده الهیات و معارف اسلامی به تدریس ادامه داد و چند دوره مدیریت گروه ادیان و عرفان آن دانشکده را برعهده داشت.
وی در همان گروه به تدریس تاریخ ادیان، روش‌شناسی و عرفان تطبیقی اشتغال دارد و در طول دوران خدمات فرهنگی خود نزدیک به ۲۰۰ عنوان کتاب و مقاله و شعر و نقد کتاب به صورت تألیف و ترجمه و تصحیح به زبان‌های فارسی و انگلیسی در ایران و خارج از ایران منتشر کرده است.
منبع: دایره المعارف بزرگ اسلامی
دکتر مجتبایی مهمان روز هفتم غرفه مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بود. وی درباره مضامین کتاب به خبرنگار «دبا» (دایرهالمعارف بزرگ اسلامی) می‌گوید: «کتاب بنگاله در قند پارسی گزیده‌ای است از مقالات من در ۵۰ سال اخیر که به رابطه ایران و هند می‌پردازد. چند مقاله این کتاب پیش از این نیز در دائرهالمعارف بزرگ اسلامی چاپ شده است.»
در این کتاب می توان مطالبی درباره چگونگی ظهور اسلام در هند، ایران و هند در دوره ساسانی، افلاطون و نظام طبقاتی هند و ایران، ترجمه کتاب کلیله و دمنه، حضور آن در ادبیات ایران و مشاهیر ایران و هند خواند. این کتاب همچنین به داستانهایی پرداخته است که خواستگاه هندی و شهرت جهانی دارند و آنها را در فرهنگ هندی بررسی کرده است مثل داستان معروف «فیل در تاریکخانه».
دکتر مجتبایی درباره انتخاب عنوان کتاب نیز می گوید «حافظ شعری دارد که می گوید: شکر شکن شوند همه طوطیان هند زین قند پارسی که به بنگاله رود. قند پارسی همان شعر فارسی است که به هند می رود و به قول حافظ تاثیر زیادی در فرهنگ هند دارد. وقتی من از بنگاله در قند پارسی صحبت می کنم درواقع می خواهم تاثیر فرهنگ هند در ایران را بررسی کنم یعنی همان تاثیری که حافظ از آن صحبت می‌کند را اینبار به صورت بلعکس در فرهنگ ایرانی بررسی کنم.»
کتاب «بنگاله در قتد پارسی» توسط انتشارات سخن منتشر شده است که جلد دوم آن نیز قرار است منتشر شود. این کتاب با قیمت ۲۵ هزار تومان و ۴۸۰ صفحه در بیست و ششمین نمایشگاه کتاب عرضه می شود که علاقه مندان می توانند با تخفیف نمایشگاه، کتاب را با قیمت ۲۰ هزار تومان تهیه کنند.
دکتر فتح الله مجتبایی عضو هیئت علمی مرکز دائره المعارف بزرگ اسلامی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی است.او در آذر سال ۱۳۰۶ در تهران به دنیا آمد.وی مقدمات ادبیات و علوم رسمی را در فراهان فراگرفت، و تحصیلات متوسطه را در دبیرستان‌های اراک به پایان رساند.
در سال ۱۳۳۲ از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و دانشسرای عالی درجه لیسانس گرفت، و از آن سال تا ۱۳۳۸ در دبیرستان‌های اراک و تهران و دانشسرای عالی به تدریس ادبیات و زبان‌های خارجی اشتغال داشت.
در سال ۱۳۳۹ از طرف وزارت فرهنگ برای آشنایی با روش‌های جدید تألیف کتاب‌های درسی به خارج از کشور اعزام شد و پس از یک دوره مطالعه و تحقیق در این زمینه در آمریکا (دانشگاه کلمبیا، نیویورک) به کشور بازگشت و مأمور تهیه و تدوین کتاب‌های درسی در ادبیات برای دبیرستان‌ها شد.
در سال ۱۳۴۱ به وابستگی فرهنگی ایران در پاکستان و مدیریت خانه‌های فرهنگی ایران در شهر لاهور منصوب شد، و تا سال ۱۳۴۴ در آنجا به خدمات فرهنگی و تحقیق در فرهنگ اسلامی- ایرانی شبه قاره مشغول بود.
در پائیز ۱۳۴۴ به دعوت دانشگاه هاروارد به آمریکا سفر کرد و تا سال ۱۳۵۰ در آن دانشگاه به تحصیل در رشته فرهنگ و تاریخ ادیان و زبان‌های باستانی ایران و هند اشتغال داشت و به اخذ درجه فوق لیسانس در تاریخ تطبیقی ادیان و دکتری در تاریخ ادیان و فلسفه‌های ایران و هند نائل گردید.
دکتر مجتبایی چون زمینه اصلی تحقیقات و تحصیلاتش موضوعات مربوط به تاریخ و فرهنگ ایران و هند بود، در این مدت دوبار به کشور هند سفر کرد و برای آشنایی با روش‌های سنتی تفسیر متون هندویی و نیز مشاهده احوال و سازمان‌های دینی زرتشتیان هند چند گاهی در بنارس و دهلی و بمبئی به مطالعه و بررسی پرداخت.
وی در سال ۱۳۵۰ به ایران بازگشت. مدتی در کالج دماوند به تدریس ادبیات فارسی و در گروه فلسفه دانشکده ادبیات دانشگاه تهران به تدریس حکمت شرق مشغول بود و سال بعد به دانشکده الهیات و معارف اسلامی انتقال یافت و در گروه ادیان و عرفان تطبیقی به خدمت پرداخت.
در سال۱۳۵۳به رایزنی فرهنگی ایران در هند مأمور شد و تا پائیز ۱۳۵۶ در آن کشور به خدمات مربوط به مطالعه و تحقیق در روابط فکری و فرهنگی مسلمانان و هندوان در شبه‌قاره اشتغال داشت و در این زمینه تألیفاتی نیز به صورت کتاب و مقاله منتشر کرد.
پس از پایان مأموریت و بازگشت به کشور همچنان در دانشکده الهیات و معارف اسلامی به تدریس ادامه داد و چند دوره مدیریت گروه ادیان و عرفان آن دانشکده را برعهده داشت.
وی در همان گروه به تدریس تاریخ ادیان، روش‌شناسی و عرفان تطبیقی اشتغال دارد و در طول دوران خدمات فرهنگی خود نزدیک به ۲۰۰ عنوان کتاب و مقاله و شعر و نقد کتاب به صورت تألیف و ترجمه و تصحیح به زبان‌های فارسی و انگلیسی در ایران و خارج از ایران منتشر کرده است.
منبع: دایره المعارف بزرگ اسلامی