میراث مکتوب- موزه کتاب و میراث مستند سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران همزمان با نمایشگاه «تاریخ محلی همدان»، نمایشگاهی با عنوان «آثار میر سیدعلی همدانی» برپا کرده است.
در این نمایشگاه، شمار 30 اثر از برگ‌های آغازین کتاب‌های میرسیدعلی همدانی، هم‌چون ده قاعده، فتوت‌نامه، درویش‌نامه، اسرار وحی، مشارب‌الاذواق، سیرالطالبین، حق‌الیقین، بهرام‌شاهیه، مرآت‌التائبین، غزلیات و … به نمایش درآمده‌است. از دیگر آثار این نمایشگاه، رساله‌ای با عنوان «مکتوبات» است که مجموع ۲۸ نامه عرفانی به بزرگانی چون نورالدین جعفر بدخشی، میرزاده میرکا، سلطان قطب‌الدین، مولانا محمد خوارزمی و … را دربردارد.
این آثار، تصاویری از دو نسخه خطی نفیس، متعلّق به گنجینه «موزه ملی ملک» است که یکی، در سال ۹۰۷ هجری قمری به قلم ابوذر بن عبدالله بن سبزواری و دیگری، در سده ۱۱ قمری در هند، به خطوط نسخ و نستعلیق کتابت شده‌اند.
امیر سیدعلی بن شهاب‌الدین همدانی، معروف به «میرسیدعلی همدانی» عارف، عالم، شاعر ایرانی قرن هشتم قمری، از مبلغان عمده اسلام در کشمیر هند و از بزرگان سلسله کبرویه بود. وی در ۱۲ رجب ۷۱۴ هجری قمری، همزمان با دوران سلطنت محمد خدابنده اولجایتو، در همدان دیده به جهان گشود. نسبش را چنین برشمرده‌اند: علی بن شهاب‌الدین بن محمد بن علی بن یوسف بن محب بن مشرف بن محمد بن جعفر بن عبیدالله بن محمد بن علی بن حسن بن جعفر بن عبیدالله حسین بن امام زین العابدین(ع)، مادرش نیز از علویان (سادات) بود و فاطمه نام داشت. خاندان وی از سادات حسینی بودند و پدرش از بزرگان شهر همدان بود.
از میرسیدعلی، به عنوان «امیر کبیر» و «شاه همدان» نیز نام برده شده که بیش از یکصد و ده اثر، به وی منسوب است. او را از عارفان متشرع دانسته‌اند که بنابر تعبیر قدما، جمع میان علوم ظاهری و باطنی بود و با اینکه اهل تصوّف بود، در آثارش بر لزوم پایبندی به شرع، تأکید داشت.
سرانجام این عارف بزرگ ایرانی، در ذی‌حجه ۷۸۶ هجری قمری، در میانه راه کشمیر به ترکستان درگذشت. مقبره وی، در شهر کولاب تاجیکستان قرار دارد. بنای آرامگاه در باغی، شامل کتابخانه نسخ خطی از آثار میرسیدعلی قرار گرفته که تعدادی از فرزندان و نوادگانش نیز در آن دفن شده‌اند و زیارتگاه شمار زیادی از مردم تاجیکستان است.
نمایشگاه «میرسیدعلی همدانی» که در قالب همکاری مشترک میان موزه ملّی ملک و موزه کتاب و میراث مستند برگزار شده؛ تا 20 اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۸ ادامه دارد. علاقمندان می‌توانند همه روزه از این نمایشگاه محیطی در ورودی موزه کتاب و میراث مستند ایران، دیدن کنند.
منبع: پایگاه کتابخانه ملی