میراث مکتوب – کتاب «سید عبدالغفار طهوری» از مجموعه مشاهیر نشر کتاب ایران است که امیرکاوس بالازاده به حضور این ناشر در عرصه کتابفروشان پرداخته است.
سید عبدالغفار طهوری (1302-1374 ش) در مروآباد، از توابع خلخال متولد شد. وی نزد پدر تحصیل کرد و در حوالی بیست سالگی به تهران کوچید و در «کتابفروشی دانش» نزد نورالله ایران‌پرست به کار پرداخت. طهوری در 1330 ش «کتابخانه طهوری» را بنیاد نهاد و از 1332 ش به انتشار کتاب آغازید و با ایجاد مجموعه «زبان و فرهنگ ایران»، بسیاری از متون معتبر و پژوهش‌های تازه را منتشر کرد. برخی از تألیفات معتبر درباره زبان‌های باستانی (منتشرشده خارج از ایران)، توسط او چاپ افست شد. طهوری کتابفروشی کتابشناس بود و فروشگاه او (از 1343 ش در خیابان انقلاب) محل مراجعه بسیاری از دانشجویان و دانشمندان بود.
حضور در میان اهل فرهنگ و کتاب در شکل‌گیری علاقه و کشش به سوی این حوزه موثر است. چنانکه طهوری درباره سابقه همکاری با نورالله ایران‌پرست، صاحب کتابفروشی دانش در خیابان سعدی شمالی می‌نویسد: «امتیاز «کتابفروشی دانش» در میان کتابفروشی‌های دیگر تهران، در آن زمان [دهه 20] این بود که مدیر آن مردی باسواد و دنیادیده و داننده چند زبان و با اخلاق و رفتاری بسیار خوب بود. او با هند و کشورهای اروپایی نیز معامله داشت، و کتاب‌های چاپ خارج را وارد می‌کرد. در آن روزگار، تنها این کتابفروش واجد این خصوصیات بود، و از این جهت اهل فضل و ادب با آن سروکار داشتند.
سابقه همکاری با اهل فرهنگ باعث شد که طهوری نیز کتابفروشی طهوری را تاسیس کند. به دلیل شناخت اهل علم و فرهنگ نخستین کتاب وی نیز انتخاب ارزشمندی بود. درباره تاسیس کتابفروشی طهوری در این کتاب می‌خوانیم: «به نوشته سید محمدرضا جلالی‌نایینی، سید عبدالغفار طهوری پس از کسب تجربیات لازم در زمینه چاپ و نشر کتاب، در سال 1330 ش در خیابان شاه‌آباد سابق (جمهوری فعلی)، خیابان ملت، کتابفروشی طهوری را بنیاد نهاد. بسیاری سال 1332 ش را سال تأسیس کتابخانه طهوری می‌دانند. طبیعی است که باید چند صباحی می‌گذشت تا این کتابفروشی قوام یابد و دست‌اندرکار انتشار شود. نخستین کتاب منتشرشده توسط کتابخانه طهوری، در سال 1332 ش به چاپ رسید. این کتاب «تذکرةالملوک» [اثر مینورسکی] در مورد تشکیلات اداری و سازمان حکومتی و درباری و طبقات و مشاغل و مناصب عهد صفوی است، که به کوشش دکتر سید محمد دبیرسیاقی انتشار یافت.»
شنیدن و خواندن وصف شم اقتصادی و فرهنگی طهوری از زبان دیگران از جمله زنده‌یاد ایرج افشار شنیدنی است. وی درباره موقعیت‌یابی طهوری در انتقال کتابفروشی آورده است: «عبدالغفار طهوری از نخستین کتابفروشانی است که به اهمیت و اعتبار دانشگاه در گسترش کار کتاب توجه یافت، پس دکان کوچک خیابان شاه‌باد را فروخت و کتابفروشی خود را به روبه‌روی دانشگاه تهران منتقل کرد؛ همان جا که اینک دو دهنه مغازه با نام «کتابخانه طهوری» از مراکز مهم و معتبر خریدن کتاب‌های تحقیقاتی است.»
ایرج افشار دربارۀ نوع کتاب‌هایی که طهوری می‌فروخت و دلیل انتخاب نام کتابخانه بر آن می‌نویسد: «نیت طهوری در کتابفروشی همیشه این بود که از فروختن کتاب «بنجل»، «بازاری‌پسند» و «عمومی» به دور بماند؛ به همین مناسبت است که نام کتابفروشیش در میان ایران‌شناسان و کتابخانه‌های دانشگاهی اروپا و آمریکا مشهور شده است و غالبا مرجع و مرکز مراجعه آنها بوده است. عبدالغفار طهوری کتاب را کالا و خود را فروشنده نمی‌دانست، بلکه به آن عشق می‌ورزید و به همین دلیل نام مغازه‌اش را کتابخانه گذاشت. جالب آنکه از همان آغاز این مغازه مجمع اصحاب فرهنگ و زبان و ادبیات ایران‌زمین به شمار رفت، و این خصوصیت تا امروز باقی است.
سید عبدالغفار طهوری در مقالۀ استاد استادان از احترام عمیق خود نسبت به استاد عباس اقبال آشتیانی از روزگاری که در کتابفروشی دانش کار می کرده تا هنگامی به انتشار کتاب های استاد پرداخته است سخن می گوید و در عین حال در پایان بر حق و حقوق شرعی و قانونی مؤلفان ، حتی پس از مرگ ایشان تأکید می ورزد .
بالازاده، امیرکاوس، سید عبدالغفار طهوری (مشاهیر نشر کتاب ایران 12)، تهران، مؤسسۀ خانۀ کتاب، 48 صفحه، قطع: پالتویی، ۵۰۰۰۰ ریال، 1394.