میراث مکتوب – کتاب «ملاحظات و محاکمات» (دو لایحه در تحدید حدود ایران و عثمانی)، تألیف میرزا محبعلی‌خان ناظم الملک مرندی یکانلو و با تصحیح و پژوهش دکتر نصرالله صالحی به عنوان اثر برگزیدۀ سی‌و‌ششمین دورۀ کتاب سال جمهوری اسلامی ایران معرفی شد.
مراسم اختتامیه سی‌و‌ششمین دورۀ کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و بیست‌و‌ششمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، عصر روز سه‌شنبه 16 بهمن‌ماه، با حضور حسن روحانی، رئیس‌جمهور؛ سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ معصومه ابتکار، معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری؛ سیدرضا صالحی امیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ محمدعلی مهدوی‌راد، دبیرعلمی این دوره از جایزه کتاب سال؛ احمدعلی حیدری، دبیر علمی جایزه جهانی کتاب سال؛ نیکنام حسینی‌پور و مدیرعامل مؤسسه خانه کتاب در تالار وحدت برگزار شد.
از میان آثار راه یافته به مرحله نهایی سی‌و‌ششمین دورۀ کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، در حوزۀ تاریخ، کتاب «ملاحظات و محاکمات: دو لایحه در تحدید حدود ایران و عثمانی»، تألیف میرزا محبعلی‌خان ناظم الملک مرندی یکانلو و با تصحیح و پژوهش دکتر نصرالله صالحی به عنوان اثر برگزیده انتخاب شد.
مؤسسۀ پژوهشی میراث مکتوب این موفقیت بزرگ را به پژوهشگر ارجمند، آقای دکتر نصرالله صالحی، تبریک عرض می‌نماید.
کتاب «ملاحظات و محاکمات» (دو لایحه در تحدید حدود ایران و عثمانی)، شامل سه نوشته از مکتوبات میرزا محبعلی‌خان ناظم الملک مرندی یکانلو در حوزۀ تحدید حدود ایران و عثمانی است.
اولین نوشتۀ «ملاحظات و محاکمات» با عنوان «لایحه»، در جواب لایحۀ درویش پاشا است. دومی با عنوان «لاحقه» در نقد و رد سیاحتنامۀ خورشیدپاشا به رشتۀ تحریر درآمده است و سومی «تذئیل» نام دارد. این نوشتۀ کوتاه نیز ردیه‌ای است بر ادعاهای درویش پاشا در رسالۀ «تحدید حدود ایرانیۀ» او که در 1853/1269 قمری منتشر شده است.
میرزا محبعلی‌خان ناظم الملک مرندی یکانلو هر سه رساله را به ترتیب در شعبان 1292/سپتامبر 1875 تألیف کرده و در هر سه نوشته با روش‌های مختلف تلاش می کند تا تک‌تک ادعاهای درویش پاشا و خورشیدپاشا را نقد و رد کند. او به این منظور به منابع مختلف عثمانی اشاره و استناد می‌کند و با تکیه بر نوشته‌های این منابع به رد ادعاهای نمایندگان عثمانی می پردازد. او همچنین با استناد به هویت اقوام و عشایر مناطق مرزی و نیز اسامی جغرافیایی مناطق مزبور به دفاع از حق حاکمیّت ایران بر اراضی مورد ادعای عثمانی می پردازد. در مجموع، میرزامحبعلی خان در دفاع از حقّانیت ایران در مناطق مورد ادعای نمایندگان عثمانی به خوبی ازعهدۀ کار برآمده است.
چندی پیش در اردیبهشت‌ماه 97، این کتاب با حضور مصحح و پژوهشگر کتاب، دکتر نصرالله صالحی و دیگر محققان و پژوهشگران از جمله دکتر منصور صفت‌گل، استاد و عضو هیات‌علمی گروه تاریخ دانشگاه تهران، استاد کاوه بیات، و دکتر گودرز رشتیانی، استاد گروه تاریخ دانشگاه تهران، در باشگاه دانشجویان دانشگاه تهران نقد و بررسی شده بود و ضمن تجلیل از دکتر نصرالله صالحی، اساتید حاضر در جلسه به بررسی جوانب مختلف این کتاب و اهمیت آن در عرصه گفتگوهای دیپلماتیک بین‌المللی و نیز در زمینۀ مباحث تحدید حدود پرداخته بودند.
شناسۀ کتاب: میرزا محبعلی خان ناظم الملک مرندی یکانلو، ملاحظات و محاکمات: (دو لایحه در تحدید حدود ایران و عثمانی)، تصحیح و پژوهش: نصرالله صالحی ، تهران، طهوری، 278 صفحه بها: 320000 ریال، 1396
